Gerechtsdeurwaarders moeten een nieuwe rol krijgen in de strijd tegen schulden en armoede, daarvoor pleit CDA-Tweede Kamerlid Hilde Palland. De afgelopen jaren nam de armoede- en schuldenproblematiek af, maar door de coronacrisis en de koopkrachtdaling door toegenomen inflatie, neemt de schuldenproblematiek weer toe in ons land. Dat vraagt om een gerechtsdeurwaarder die meer betrokken is bij het helpen van mensen met schulden, een gerechtsdeurwaarder 2.0.
Meer vroegsignalering door deurwaarders
Gerechtsdeurwaarders zien al vroeg signalen van betalingsproblemen. Zij kennen de ernst van problemen van mensen met schulden door de ruim 2 miljoen huisbezoeken die zij jaarlijks afleggen. Door gebruik te maken van deze vroege signalen kunnen zij een belangrijke rol spelen bij het voorkomen van problematische schulden. Op dit moment maken gemeenten daar nog geen gebruik van.
CDA pleit ervoor om dit wel te gaan doen en pilots in gemeenten te starten, om hiermee ervaring op te doen en bij succes te verankeren in beleid. Zo kunnen gerechtsdeurwaarders bemiddelen tussen schuldeisers en schuldenaren van wie duidelijk is dat zij niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen, en minnelijke betalingsregelingen afspreken.
Palland: ‘’We hebben samen de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat mensen en kinderen in Nederland niet in armoede hoeven op te groeien. De meeste mensen met schulden zijn bekend bij de deurwaarder. Veel mensen willen wel betalen, maar kunnen dat eenvoudigweg niet. Als we gerechtsdeurwaarders een andere rol geven kunnen zij het verder oplopen van schulden voorkomen en zorgen voor minder menselijk leed, juridisch gedoe en rechtszaken met vaak hoge kosten tot gevolg.’’
Invoering sociaal tarief voor gerechtsdeurwaarders
Bij de financiering van gerechtsdeurwaarders zijn de prikkels op dit moment verkeerd. Voor het overhandigen van een dagvaarding, beslaglegging of executieveiling zijn er vaste tarieven die de deurwaarder krijgt. Preventieve handelingen, die erger voorkomen, zoals het afspreken van een betalingsregeling of het geven van budgetadvies krijgen deurwaarders geen vergoeding. Palland pleit ervoor om de invoering van een sociaal tarief te onderzoeken en in praktijk te testen. Palland: ‘’Een sociaal tarief voor preventieve handelingen zou een goede stap zijn om de belangrijke rol die gerechtsdeurwaarders kunnen spelen in het tegengaan van problematische schulden te erkennen en te bevorderen.’’
Coördinerend gerechtsdeurwaarder
Daarnaast moet de gerechtsdeurwaarder een meer coördinerende functie krijgen. Wanneer sprake is van problematische schulden zou een ander systeem moeten gaan werken; een moratorium waarbij niet meer gedagvaard wordt en beslag wordt gelegd ten gunste van een enkele schuldeiser. Schuldeisers hebben doorgaans geen prikkel om beschikbare aflossingsruimte eerlijk te verdelen. Het gevolg is dat het systeem onnodig kostenverhogend werkt. Een coördinerend gerechtsdeurwaarder zou dan kunnen innen en verdelen ten bate van alle schuldeisers. Door een moratorium lopen de schulden minder hoog op en worden rechters ook niet onnodig belast. Deze gerechtsdeurwaarder kan de inwoner aanmelden voor begeleiding bij de gemeente.
Ook de NVVK stelt dat het meer dan ooit tijd is om het incasseren van achterstallige betalingen anders te gaan organiseren. Deurwaarders worden snel ingezet om dat deze ook incassodiensten aanbiedt, vervolgens is de stap naar deurwaardersvorderingen klein. Er zou eerst een sociaal incassotraject moeten plaatsvinden. Veel mensen willen wel betalen, maar kunnen dat eenvoudigweg niet.
