Harmen Krul: Defensie moet regie nemen op de Noordzee

Zonder dat we het zien, wordt de bodem van de Noordzee in rap tempo steeds belangrijker. Er liggen al kabels en pijpleidingen die essentieel zijn voor onze communicatie en energievoorziening en met de aanleg van windmolenparken van dezelfde omvang als Noord-Holland neemt dat aantal de komende jaren toe. Tegelijkertijd weten we dat bijvoorbeeld Rusland het netwerk in kaart brengt met spionageschepen vermomd als vissersboten zodat ze weten waar de kwetsbaarheden zitten en hoe onze energievoorziening kan worden gesaboteerd. De beveiliging van de Noordzee schiet tekort en de huidige aanpak van het kabinet zorgt niet voor de bescherming die nodig is om het gebied veilig te houden. Om de beveiliging van de Noordzee op orde te krijgen moet Defensie hoofdverantwoordelijk zijn en de patrouillecapaciteit worden opgevoerd. Er moet worden geïnvesteerd in de Kustwacht, de Marine, technologie en informatie-uitwisseling.

Een daadkrachtige beveiliging staat of valt met duidelijke verantwoordelijkheden. Op dit moment zijn zes ministeries in Nederland verantwoordelijk voor de Noordzee en wordt alles gecoördineerd door Infrastructuur en Waterstaat. Dat het kabinet anderhalf jaar nodig had om een strategie op papier te zetten, laat zien dat er niet snel genoeg gehandeld kan worden. Het gaat om een veiligheidsvraagstuk en die maatregelen worden met name uitgevoerd voor Defensie. Daarom moet Defensie de hoofdverantwoordelijke zijn voor de beveiliging van de Noordzee.

Daarnaast moet bij de aanleg van infrastructuur al worden nagedacht over de beveiliging. Bij de locatiekeuze moet veiligheid nadrukkelijker worden meegewogen en kabels en leidingen moeten worden uitgerust met sensoren die afgaan als er mee wordt gerotzooid. Dan kan sneller worden ingegrepen bij sabotage, maar het voorkomt niet dat de kwetsbaarheden in beeld worden gebracht.

Je kan spionage alleen tegenhouden als je op tijd ziet dat iemand ermee bezig is. Allereest moet op basis van inlichten een compleet beeld worden gevormd door onze veiligheidsdiensten en informatie-uitwisseling met bondgenoten. Ook moet er preventief worden gepatrouilleerd om te dwarsbomen dat landen als Rusland precies in kaart brengen waar onze beveiliging en de infrastructuur zelf kwetsbaar zijn. Afgelopen jaar werd 10 tot 30 procent van de geplande patrouilles op zee niet uitgevoerd door capaciteitsproblemen. Met de huidige onrust in de wereld kunnen we ons dat niet veroorloven. In de strategie van het kabinet is niet duidelijk welke materialen er worden aangeschaft om deze gaten te dichten, terwijl er zal moeten worden geïnvesteerd in personeel en vaar- en vliegcapaciteit om te kunnen patrouilleren.

Al voor de Russische inval in Oekraïne was het belangrijk om aan de beveiliging van de Noordzee te werken. Het opblazen van de Nord Stream gaspijpleiding laat zien dat sabotage van infrastructuur op zee onderdeel is van moderne oorlogsvoering. Door de oorlog is het besef dat we voor onze energie niet afhankelijk moeten zijn van enkele andere landen in korte tijd ingedaald. De energiewinning op de Noordzee is cruciaal om zelfvoorzienend te worden in de nabije toekomst. Laten we onze afhankelijkheid niet inruilen voor kwetsbaarheid.