De nieuwe herziene Keur van AGV en de zorgplicht: van ‘nee, tenzij’ naar ‘ja, mits’
Hoe gaat waterschap Amstel, Gooi en Vecht om met de regelgeving? Komen er voortdurend meer of minder regels? Of kan het anders, kunnen we meer vertrouwen geven aan ingezetenen en bij de regelgeving kiezen voor een andere benadering: ‘ja, mits’ in plaats van ‘nee, tenzij’. Over de balans tussen regels, vergunningen, handhaving en de zorgplicht. In deze bestuursperiode werkt waterschap Amstel, Gooi en Vecht nadrukkelijk aan verlaging van de regeldruk.
Ieder waterschap in Nederland, en dus ook waterschap AGV beschikt over een Keur een verordening met regels waarin staat wat er wel en niet mag in watergangen, waterkeringen, waterbergingsgebieden en ondersteunende kunstwerken, met steigers en ligplaatsen en met grondwater. Dit boek met regel, de Keur, wordt door het bestuur vastgesteld. Bij een herziening van de Keur wordt er uitgebreid gesproken met de betrokkenen in het gebied, met de ingezetenen (inwoners) en met belanghebbende organisaties en bedrijven. Momenteel werkt AGV aan een herziening van de Keur, die binnenkort ter inzage wordt gelegd. Op 5 april werd in de Commissievergadering van het bestuur van AGV (opnieuw) het concept eerste fase van de herziening van de Keur en de bijbehorende regels, bestaande uit de regels van de Keur, het ‘Keurbesluit Vrijstellingen en nadere regels’ en de ‘Beleidsregels Keurvergunningen’ voor de onderwerpen Waterkeringen, Steigers en Ligplaatsen besproken.
Met de regels in de Keur beschermt het waterschap de dijken, sloten, waterstanden en grondwaterstanden, wordt de doorvaart gegarandeerd en worden risico’s op wateroverlast beperkt. Er zijn meerdere voorbeelden te geven van situaties waarbij een keurvergunning of keurontheffing nodig is: het aanbrengen van een dam met duiker, het dempen of wijzigen van een watergang, het aanleggen van een kabel of leidingen, het bouwen bij of op een dijk, het planten van bomen en struiken, het onttrekken van water voor bijvoorbeeld beregening of het lozen in oppervlaktewater.
De Keur mag geen knellend verbodsboek zijn!
In 2015 was hoogheemraadschap Rijnland (met dank aan CDA-er Pieter Hellinga!) het eerste waterschap dat anders omging met de regelgeving. Momenteel werkt ook het waterschap Amstel, Gooi en Vecht aan een nieuwe herziene Keur, waarbij ook sprake is van een andere benadering. In het verkiezingsprogramma drong ook het CDA-AGV aan op actualisatie van de Keur, zodat de regeldruk kan worden verminderd en effectieve handhaving kan plaatsvinden. Wij slaagden er na de verkiezingen in 2015 bij AGV in om onze coalitiepartners daarin mee te krijgen.
Zorgplicht i.p.v. verboden en geboden
Bij de nieuwe Keur van waterschap AGV wordt waar mogelijk van een zorgplicht uitgegaan. Dit is de belangrijkste –nieuwe- pijler, die meer ruimte biedt aan initiatiefnemers. Vrij vertaald houdt de zorgplicht in, dat veel activiteiten zijn toegestaan (ja...), mits voldoende wordt gezorgd voor de belangen van het waterschap. Als iemand een activiteit verricht die nadelige gevolgen kan hebben voor waterkeringen, bestaat er een verplichting om maatregelen te nemen, ofwel de nadelige gevolgen te beperken ofwel de activiteit achterwege te laten. Deze zorgplicht wordt geconcretiseerd in ‘passende maatregelen’ die in de Keur beschreven staan. In deze richtlijnen wordt beschreven op welke manier initiatiefnemers sowieso aan de zorgplicht voldoen. In veel gevallen moet de initiatiefnemer dan nog wel een melding doen. Het dagelijks bestuur van het waterschap krijgt wel de bevoegdheid voor bepaalde onderwerpen om maatwerkvoorschriften op te leggen, als de omstandigheden ter plaatse dit noodzakelijk maken. Verboden en geboden worden alleen nog gehanteerd wanneer strikt noodzakelijk. Het gaat dan bijvoorbeeld om activiteiten die constructief en onomkeerbaar ingrijpen in de waterkering.
In het Bestuursakkoord van AGV staat echter ook dat hierbij een passende wijze van handhaving hoort. “Wie burgers meer ruimte laat, en zaken regelt via algemene regels, eventueel aangevuld met een meldingsplicht, zal tegelijkertijd de handhaving moeten intensiveren en het risico accepteren dat vaker naderhand dient te worden ingegrepen”.
In het vervolgtraject wordt de regelgeving toegankelijker gemaakt voor belanghebbenden, o.a. met een interactieve pdf en digitaal op de website van AGV. Dit is ook iets wat het CDA in het verleden in het bestuur van AGV meerdere malen bepleit heeft.
In de interactieve pdf kan men dan doorklikken van verbod naar vrijstelling en beleidsregels. Bij het digitaal ontsluiten van de Keur op de website van AGV zullen alle regels over een onderwerp overzichtelijk worden gebundeld. Daarbij zal zo veel mogelijk al worden aangesloten bij de eisen die vanuit het Digitaal Stelsel Omgevingswet gesteld (gaan) worden aan de digitale ontsluiting van regelgeving. Een eerste resultaat zal nog dit jaar op de AGV website worden gepresenteerd.
De Keur en de zorgplicht: van "nee, tenzij' naar 'ja, mits'.
Zie hierover het artikel van Wim Zwanenburg in Bestuursforum, Mei 2017, het blad van de CDA-bestuurdersvereniging, de organisatie voor CDA-politici in gemeente, provincie en waterschap.
Meer informatie over de nieuwe Keur vindt u hier op overheid.nl, daar kunt u op reageren van 24 aril tot 5 juni 2017.
Reageren op dit artikel: