Reactie op Trouw-artikel: 'De klassieke aanpak van waterbeheer werkt niet meer'
In een pleidooi voor meer ruimte voor natuurbeleid stelt hoogleraar duurzaam waterbeheer Toine Smits dat we niet langer moeten strijden tegen het (wassende) water, maar moeten leven mét het water”.
Ruimte voor natuur en landbouw
Je moet echter niet het een doen en het ander laten. Ruimte voor natuur en recreatie is mooi, maar is er dan per se sprake van een tegenstelling met landbouw? Waarom hier weer die kritische uitlatingen over landbouw? De agrarische sector vervult een essentiële rol in de Nederlandse economie en is bijvoorbeeld van groot belang voor onze export. De wereldbevolking neemt toe, en stijgt, net als het water. Het vraagstuk van voedselzekerheid is ook zeer belangrijk. Dan moeten we niet zomaar landbouwareaal opofferen. Dat betekent niet dat bijvoorbeeld grasland nooit onder water zou mogen komen te staan. Voor het geval van waterberging bij calamiteiten kan dat toch noodzakelijk zijn. Maar dan mag er ook zekerheid worden verschaft aan agrarische ondernemers over een redelijke onkostenvergoeding. Veel mensen ervaren de ruimte en de weidsheid in bijvoorbeeld het Groene Hart ook als ‘natuur’. We kunnen daar beter streven naar oplossingen met aangepaste teelten en beheervergoedingen voor de landbouw dan voor omvorming van gebieden naar moerasnatuur. Er kan dan nog volop ruimte zijn wandelen, fietsen, varen en verblijfsrecreatie. In het werkgebied van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) zijn er op het steigereiland Noord van IJburg bij Amsterdam 55 drijvende woningen en 20 paalwoningen, een unieke buurt. IJburg is overigens een voorbeeld van welke rol een waterschap speelt bij het bouwen van een nieuwe wijk. Het waterschap AGV is vanaf het begin nauw betrokken geweest bij het ontwerpproces. Hierdoor kregen waterhuishoudkundige criteria een prominente plek in de planvorming. Kortom, we hebben er niets aan als er allerlei valse tegenstellingen worden voorgesteld. Wel moet er ruimte zijn voor nieuwe ideeën in het waterbeheer, waarbij zeker moet worden gelet op duurzaamheid. Maar veiligheid en ‘droge voeten’ moeten voorop blijven staan.
Betrokkenheid
In noodsituaties bij hoge waterstanden blijkt ineens weer dat de betrokkenheid van bewoners erg belangrijk is. Het werken aan het creëren van draagvlak voor de nemen maatregelen in het kader van waterbeheer is belangrijk. Daarom moeten waterschappen ook voortdurend werken aan hun communicatiebeleid, naar beleidsmakers bij andere overheden, naar bedrijven en andere landeigenaren (agrariërs), en naar bewoners, zoals wij zeggen in het waterschapsjargon zeggen, ingezetenen.
Bundeling van krachten in de waterketen
Het bundelen van krachten is een goede zaak. Als de efficiency kan toenemen is dat prima. De waterschappen investeren fors in het Hoogwaterbeschermingsprogramma en nemen hun verantwoordelijkheid voor investeringen in veiligheid. Deze extra investeringen vergen wel extra middelen, die moeten worden opgebracht door belastingplichtigen, of door het realiseren van besparingen en het bereiken van een grotere efficiency. Meer efficiency kan veel geld opbrengen indien de waterschappen en gemeenten meer gaan samenwerken in de waterketen, in het rioolbeheer (gemeenten) en de rioolwaterzuiveringsinstallaties (in beheer van de waterschappen).
Moderne waterschapsbestuurders nemen hun rol als bestuurders van een voorzorgorganisatie serieus. Zij ‘slapen’ niet, maar steken geld en energie in het integraal waterbeheer en zorgen voor een goede belangenafweging. Juist de waterschappen tonen waakzaamheid. Het eigen budgetrecht en de mogelijkheid als functionele democratie waterschapslasten op te leggen kunnen er voor zorgen dat de veiligheid niet in het gedrang komt van andere belangen, en ook niet onderschikt wordt aan natuurbeleid.
Wim Zwanenburg, fractievoorzitter van het CDA in het waterschap AGV
Het artikel in Trouw over waterbeheer
De reactie van Staatssecretaris Joop Atsma, in Trouw 10 januari 2012, "Strijd tegen water is allang modern"
Een commentaar van de Trouw-redactie op 11 januari 2012: Wie in de delta wil leven, moet een waterbeheerder zijn.