Scheve voorstelling van zaken over verdroging, watertekorten en bodemdaling
Met de derde opeenvolgende uitzonderlijk droge zomer hebben de waterschappen niet te klagen over een gebrek aan aandacht in de media. Het is echter de vraag of het poldermodel van de waterschappen opgewassen is tegen de druk van de media, die om reden van aandacht trekken (kijkcijfers, abonnees) juist gebaat zijn bij polariserende berichtgeving. PvdA, WaterNatuurlijk en Partij voor de Dieren helpen graag handje mee door een scheve voorstelling van zaken over de oorzaken van bodemdaling en funderingsschade. De CDA-fractie in het bestuur van het waterschap onderzoekt de feiten met betrekking tot oppervlaktewaterpeil, grondwater, verdroging en bodemdaling.
Grondwaterstand en oppervlaktewaterpeil
Complexe vraagstukken worden in de media ofwel versimpeld, ofwel eenzijdig vanuit één bepaald belang benaderd. Verschillende partijen zoals WaterNatuurlijk (gesteund door GroenLinks en D66), de Partij voor de Dieren en de Partij van de Arbeid maakten daar bij de waterschapsverkiezingen gretig gebruik van. Een voorbeeld daarvan is hun scheve voorstelling van de droogteproblematiek en de problematiek van de bodemdaling. Met het zaaien van verwarring en onzekerheid onder kiezers over begrippen zoals oppervlaktewaterpeil en grondwaterstand stellen zij dat de boeren een te zware stem hebben in het beleid. Omdat de waterschappen voortdurend het peil van het oppervlaktewater (in de polders) verlagen ten behoeve van de landbouw, zouden ook de grondwaterstanden in bebouwd gebied te veel dalen, waardoor de burgers (ingezetenen) met de rekening blijven zitten door funderingsproblemen van hun huizen. De grondwaterstanden zouden ook te veel dalen door de beregening door de boeren in tijden van droogte. Daarom zou ook de natuur door de verdroging en de dreiging van een verder teruglopende biodiversiteit te lijden hebben onder de representatie van de ‘boeren’. De boeren (en met hen CDA en VVD) zouden ‘verduurzaming’ in de weg staan.
Bodemdaling en waterbuffers
Nou wil ik de klimaatproblemen niet bagatelliseren, maar de linkse partijen geven vaak toch wel een scheve voorstelling van zaken. De inklinking (uitdroging) van het veen die leidt tot bodemdaling, de verzilting, de oprukkende zouttong en de problematiek van de brakke kwel zijn serieuze problemen die door de klimaatverandering urgenter worden. De verlaging van het oppervlaktewaterpeil en de daling van de grondwaterstand zijn gerelateerd, maar hebben niet zelfde oorzaak! De daling van de grondwaterstand is vooral een gevolg van het neerslagtekort. Niet de onttrekking door de landbouw voor beregening is de grote boosdoener; het grote probleem is de grotere verdamping door klimaatverandering. De waterschappen, ook die in Oost- en Zuidoost Nederland, werken al jaren aan de verhoging van de grondwaterstanden door het vormen van meer zoetwaterbuffers door vergroting van de wateraanvoer uit de rivieren en het water minder snel naar de Noordzee weg af te voeren.
In ons waterschap AGV hebben we veel met bodemdaling door inklinking van het veen te maken en daarom is ook in de vorige beleidsperiode al een nieuwe strategie voor de aanpak van de bodemdaling en het peilbeheer vastgesteld door het peil geleidelijk aan minder te verlagen. In natuurgebieden wordt al gewerkt met een flexibel peil. In plaats van water altijd zo snel mogelijk af te voeren, werken we ook al jaren aan waterberging, het vasthouden van water in het gebied. In de media hoor je daar over het algemeen weinig van.
Het recente rapport van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur over de Bodemdaling roept om centrale regie (van het Rijk) en vraagt om wetgeving over de Bodemdaling (om de daling te beperken tot een aantal centimeters), alsof dat zou kunnen. Dat wij al jarenlang werken aan draagvlak van onderop, in overleg met betrokkenen, wordt in de waagschaal gesteld.
Wim Zwanenburg,
Fractievoorzitter van het CDA in het bestuur van waterschap Amstel, Gooi en Vecht
Zie hier de vragen (en de ontvangen antwoorden) van de CDA-fractie (en andere fracties) over het Rapport van de Rli over de Bodemdaling aan het DB van het waterschap.
Zie hier het Memo Stand van zaken Bodemdaling van waterschap AGV, 26 augustus 2020. Waterschap AGV werkt aan een Actieprogramma Bodemdaling dat begin 2021 op de agenda komt.
Zie hier een bericht op de website van het waterschap over de aanpak van de bodemdaling.
Zie hier het artikel van Wim Zwanenburg in Bestuursforum, het blad van de CDA Bestuurdersvereniging, de organisatie voor CDA-politici in gemeenten, provincie en waterschap, Scheve voorstelling van zaken over verdroging en watertekorten.
Zie ook artikelen van RioNed over grondwaterproblemen, grondwatertekort en over het beheer van oppervlaktewaterpeil en invloed op het grondwaterpeil.
De problemen van verdroging en een dalende grondwaterstand worden vooral veroorzaakt door een neerslagtekort en niet of nauwelijks door verlaging van het oppervlaktewaterstand.
Reacties: mail to: Wim Zwanenburg