Geef water de ruimte

De zomer van 2020 kenmerkte zich door droogte. De zomer van 2021 stond in het teken van de wateroverlast met name in Limburg. Naar mijn idee gaan we van deze extremen steeds meer zien. Dit blijkt ook uit het IPCC klimaatrapport dat op 9 augustus jongsleden is uitgekomen. De weersextremen worden groter en de zeespiegel blijft nog decennia lang stijgen. Om deze extremen het hoofd te kunnen bieden zullen we water meer ruimte moeten geven. Ruimte voor de beken, ruimte voor de rivier en ruimte bij de kust.

Ruimte in de beekdalen

In Limburg hebben we gezien dat het erg lang kan regen op eenzelfde plek en dat deze hoeveelheid water in een beekdal zich niet goed kan verspreiden. De enige mogelijkheid zijn de beekjes die dan snel in kolkende rivieren veranderen met alle gevolgen van dien. Naar aanleiding hiervan is er het project ruimte voor de beken in Limburg aangekondigd. Net als bij een rivier wordt de beek meer ruimte gegund. Andere waterschappen zijn daar ook al mee bezig maar de noodzaak wordt groter. In het verleden zijn namelijk veel beken rechtgetrokken om water snel te kunnen afvoeren. Nadeel daarvan is dat in een droge tijd het water weg is en met hevige regen dat al het water te snel naar beneden stort en de beek overstroomt. Ruimte voor de beken houdt in dat de beek wordt versmald en ondieper wordt gemaakt. Dit zorgt ervoor dat het water langer in de beek blijft. Verder wordt een meanderende loop teruggebracht en aan weerszijden brede flauwe oevers aangebracht. Dit zorgt ervoor dat water ook langer wordt vastgehouden maar bij hevige regenval dat de oevers ook mogen overstromen daar waar het geen probleem is. Hiermee vergroot je de afvoercapaciteit gigantisch.

Ruimte voor de rivier

In 1993 en 1995 stonden veel dorpen langs de Maas blank. Dit kwam door de enorme hoeveelheid afvoer van Maaswater van 3100 kubieke meter water per se seconde. Als reactie daarop is het programma ruimte voor de rivier gekomen. De rivieren kregen een bredere bedding, uiterwaarden werden ontruimt en grote gebieden zijn ontgrind. Ook zijn er polders als overstroomgebied aangewezen waarbij er soms zelfs boerderijen op terpen zijn geplaatst zoals de Overdiepse Polder bij Waalwijk. Afgelopen zomer heeft bewezen dat ruimte voor de rivier werkt. Met een afvoer van 3700 kubieke meter per seconde hebben er langs de Maas geen grote overstromingen plaats gevonden. Dit terwijl het programma nog niet afgelopen is en met het IPCC rapport in gedachte zal er nog veel moeten gebeuren.

Ruimte bij de kust

Op sommige plekken kan je ook kijken of de zee niet zelf voor kustversterking bij zeespiegelstijging zorgt. Rijkswaterstaat draait een proef waarbij op Terschelling er niets aan de Noordzeekust wordt gedaan. Geen strandopspuiting of zandsuppletie en enzovoorts. Wat blijkt de duinen worden lager maar bredere en er ontstaan nieuwe duinenrijen.

Voor vragen of opmerkingen kunt u mij bellen of mailen via 0615 035 807 of [email protected].

Alwijn ten Cate,

Algemeen bestuurslid Waterschap Brabantse Delta namens CDA

Secretaris CDA Brabant