Antwoorden op Vragen over het gebruik van levensgevaarlijke doping door amateursporters

Antwoorden op Kamervragen van de Kamerleden Diertens (D66) en Bruins Slot (CDA) over het gebruik van levensgevaarlijke doping door amateursporters .

Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van het artikel “Rioolonderzoek: amateursporters gebruiken levensgevaarlijk afslankmiddel?”[1]

 Antwoord 1. Ja.  

Vraag 2. Hoeveel personen in Nederland gebruiken specifiek het middel 2,4-dinitrofenol (DNP)?

Antwoord 2

Cijfers over het gebruik van DNP in Nederland zijn niet bekend. Het rioolonderzoek is uitgevoerd in drie steden, tijdens en na drie sportevenementen. Op basis van dit onderzoek valt enkel te concluderen dat het middel gebruikt is in Nederland, niet hoeveel gebruikers het middel hebben gebruikt.

 Vraag 3

Op welke manier wordt op dit moment door de Rijksoverheid geprobeerd het gebruik van DNP en andere doping onder amateurs te ontmoedigen? Wordt het publiek actief gewaarschuwd over de gevaren van DNP, zoals het Bureau Risicobeoordeling en Onderzoek onlangs heeft geadviseerd?[2] Zo ja, hoe?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Het tegengaan van het gebruik van gevaarlijke middelen zoals DNP gebeurt op verschillende manieren. De Douane probeert te voorkomen dat dergelijke stoffen illegaal de grens over worden gebracht, waardoor ze op de Nederlandse markt komen. Daarnaast waarschuwt de NVWA regelmatig voor gevaarlijke stoffen, waarvan een vermoeden bestaat dat die op de Nederlandse markt aanwezig zijn. In het geval van DNP heeft de NVWA op 11 november 2017 gewaarschuwd voor het gevaar van dit afslankmiddel. Er wordt daarnaast bij amateursporters voorlichting gegeven over de risico’s van dopinggebruik en met name over het gebruik van gevaarlijke of onbekende stoffen. Zo is binnen het programma
‘Eigen Kracht’ meermaals gewaarschuwd voor de risico’s van de stof DNP.
De Dopingautoriteit ontvangt van VWS financiële middelen voor het geven van voorlichting, waaronder voor het programma ‘Eigen Kracht’.

    Vraag 4

Wanneer is voor het laatst in kaart gebracht hoeveel Nederlandse amateursporters gebruik maken van doping in het algemeen? Op welke manier is dat gedaan?

 Antwoord 4

Het RIVM heeft in maart 2018 een onderzoek gepubliceerd naar het gebruik en
de gezondheidseffecten van doping in de breedtesport.[3] Ik heb u hierover op
14 maart 2018 geïnformeerd.[4] Het RIVM heeft voor het onderzoek gebruik gemaakt van data afkomstig uit de Leefstijlmonitor, waarin 10.000 Nederlanders van 15 jaar en ouder zijn bevraagd op het gebruik van sportprestatieverhogende middelen. Uit het onderzoek is gebleken dat 1,2 procent van de bevolking ouder dan 15 jaar ooit een sportprestatieverhogend middel heeft gebruikt en 0,5% van de bevolking ouder dan 15 jaar een dergelijk middel afgelopen jaar heeft gebruikt.

 Vraag 5
Kunt u, in het door u aangekondigde Actieplan Doping, een aanpak van DNP meenemen? Kunt u verder in het actieplan aangeven welke sporten een verhoogd risico vormen (meer gebruik van doping dan gemiddeld onder sporters) en aangeven hoe het actieplan zich specifiek richt op deze sporten?

 Antwoord 5

In het Tweede Kamerdebat van 15 februari 2018 heb ik u toegezegd u voor de zomer te informeren hoe het nadere beleid rondom doping ingevuld zal worden. Binnen dit nader te vormen beleid zal onder andere aandacht zijn voor voorlichting over de gevolgen en gezondheidsrisico’s van dopinggebruik in het algemeen.

Voorlichtingsprogramma’s bieden ruimte voor het delen van informatie omtrent specifieke middelen, zoals in het voorlichtingsprogramma ‘Eigen Kracht’ reeds gebeurd is voor DNP. Ik vind dit een goede aanpak, die zich richt op de brede context van dopingmiddelen en dopingregels.

 Vraag 6
Wat is de stand van zaken van het onderzoek dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit heeft ingesteld naar de bestemming van door de douane te Schiphol aangetroffen DNP-partijen?[5] Kunt u aangeven wat de uitkomsten van
dit onderzoek zijn?

 Antwoord 6

De Douane heeft in 2017 in verschillende pakketten de stof DNP aangetroffen, afkomstig uit China. Er zijn 6 zaken overgedragen aan de NVWA. Uit de beschikbare informatie is vervolgens een aantal afnemers geïdentificeerd.
Deze afnemers zijn allen individuen die het middel via internetsites hebben besteld. Er is dus geen samenhang gevonden tussen de aangetroffen partijen.
Het onderzoek is inmiddels afgerond. Momenteel loopt het vervolgingstraject
van de betrokken verdachten nog.

 Vraag 7
Op welke wijze controleert de douane op de invoer van illegale middelen zoals DNP? Op basis van welke afweging wordt bij dergelijke middelen bepaald of er sprake kan zijn van een ontheffingsvereiste of een vergunningsvereiste voor
de invoer van een bepaald middel?

 Antwoord 7

De Douane is, naast de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd i.o. (IGJ i.o.), belast met de handhaving van de Geneesmiddelenwet en de daaraan gerelateerde wetgeving. Het invoeren van geneesmiddelen is verboden zonder de vereiste Nederlandse fabrikantenvergunning. Als de controleambtenaar van de Douane
niet kan vaststellen of een product een geneesmiddel, een werkzame stof voor
de vervaardiging van een geneesmiddel of een andersoortig product is, wordt
- als de feiten en omstandigheden daartoe aanleiding geven – door het Douane Laboratorium een onderzoek verricht. De vrijgave van de goederen wordt opgeschort totdat dit onderzoek is afgerond. Als de Douane een onregelmatigheid constateert, wordt volgens bestaande afspraken en instructies contact opgenomen met de IGJ i.o.. De IGJ i.o. bepaalt vervolgens of strafrechtelijk of bestuursrechtelijk wordt opgetreden. De Douane volgt daarbij de instructies van de IGJ i.o. op.
In bepaalde gevallen zijn er onveilige producten die niet onder de Geneesmiddelenwet vallen. In die gevallen wordt door de Douane contact gezocht met de NVWA om de zaak mogelijk over te dragen.

[1] www.rtlnieuws.nl/nederland/rioolonderzoek-amateursporters-gebruiken-levensgevaarlijk-afslankmiddel

[2] Advies van het bureau Risicobeoordeling en Onderzoek over 2,4-dinitrofenol (DNP), 16 november 2017, referentie TRCVWA/2017/281 (https://www.nvwa.nl/documenten/risicobeoordeling/voedselveiligheid/archief/2017m/advies-van-buro-over-24-dinitrofenol-dnp).

[3] www.sportenbewegenincijfers.nl/verdiepend-onderzoek/dopingonderzoek-2017

[4] TK Vergaderjaar 2017-2018, 34543 nr. 16

[5] www.nvwa.nl/nieuws-en-media/nieuws/2017/11/22/nvwa-waarschuwt-voor-schadelijke-stof-dnp