Een minister van Buitenlandse Zaken die een zomer lang excuses moet aanbieden aan andere landen heeft iets fout gedaan. De uitspraken van de minister hebben de wenkbrauwen doen fronsen.
Ik heb zelf ter voorbereiding van dit debat het transcript van de bijeenkomst er bij gepakt en ook dan kan ik niet tot een andere conclusie komen: Dit was dom. Het was onvermijdelijk dat hier excuses op gevolgd zijn.
De minister begint weloverwogen, maar daarna lijkt het wel of alle remmen los gaan.
Ik citeer:
‘Suriname is een failed state en dat heeft ernstig te maken met de etnische opdeling.’
‘Noem mij een voorbeeld van een (…) multi-etnische, multiculturele samenleving, waar de oorspronkelijke bevolking nog loopt en waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken hem niet..’
‘Ergens zit diep in onze genen dat we niet goed in staat zijn een binding aan te gaan met ons onbekende mensen.’
De minister heeft wel een heel somber mens- en maatschappijbeeld. Want zeggen dat een multi-etnische samenleving nauwelijks kan functioneren, en dat ophangen aan een genetisch bepaalde kwestie, maakt ieder werken aan een functionerende moderne samenleving totaal zinloos. Het is immers genetisch bepaald dat het niet gaat slagen.
Ik zie het totaal anders. Mensen zijn van nature sociale wezens. Onbekenden ontmoeten hoort daarbij.
Mijn vraag is dan ook: Is dit wat de minister ten diepste vind? Is dit hoe hij naar de wereld kijkt?
Hoe kan hij dit mensbeeld rijmen met het kabinetsbeleid dat hij iedere dag uitvoert?
Bezwaarlijk is ook dat deze uitspraken het zicht ontnemen op wat echt gaande is.
Suriname bijvoorbeeld, is dan wel niet volgens de gangbare norm een failed state, het wordt wel heel erg slecht bestuurd. De president is in ons land veroordeeld wegens cocaïne handel, in eigen land loopt het proces tegen de decembermoorden, corruptie viert er hoogtij. Het is diep verdrietig om te zien hoe dat land zucht onder wanbestuur.
En ook de multiculturele samenleving is niet ineens allemaal rozengeur en maneschijn.
Mijn voorganger Jan Peter Balkenende zei in 2001: de multiculturele samenleving is niet iets om na te streven.
Mensen uit de hele wereld wonen in ons land, bouwen aan onze samenleving. Dat leidt tot een grote verscheidenheid aan mensen. Maar in Nederland hebben wij door de eeuwen gevormde waarden en normen en een eigen cultuur die we niet ineens hoeven op te geven.
Verscheidenheid is geen doel op zich. We kunnen niet ontkennen dat immigratie soms met spanningen gepaard gaat. De opmerking van minister Blok is terecht dat de multiculturele samenleving er in het Haagse Benoordenhout heel anders uitziet, dan wanneer je in de Schilderswijk woont. Alleen als we de vraagstukken van onze samenleving eerlijk benoemen kunnen we het land verbeteren. De uitspraken van minister Blok helpen er niet bij.
Het CDA drukt de minister op het hart zijn woorden zorgvuldiger te wegen en verstandiger te kiezen.