Balans in werk en mantelzorg
Woensdag 14 oktober 2015 was het zo ver! In Almere ging het CDAV Flevoland van start als nieuwste vrouwennetwerk binnen het CDA. In oecumenisch centrum De Lichtboog waren ongeveer 20 belangstellenden bij elkaar om het begin van het CDAV Flevoland mee te maken. Ook landelijk partijvoorzitter Ruth Peetoom en landelijk CDAV voorzitter Josine Westerbeek waren erbij.
Start CDA-Vrouwen in Flevoland
Na een gezamenlijke maaltijd met soep en heerlijke versgebakken broodjes (gemaakt door leerlingen van scholengemeenschap Echnaton) vond de officiële start van het CDAV plaats. Voorzitter van CDAV Flevoland, Monique Toorenburg, legde uit dat het CDAV Flevoland graag een actief netwerk wil worden, een club waar vrouwen graag lid van willen zijn. Een netwerk dat vrouwen voor de politiek wil interesseren en dat een actieve bijdrage wil leveren aan het politieke leven in Flevoland.
Partijvoorzitter Ruth Peetoom sloot hierbij aan door te benadrukken hoe belangrijk vrouwen binnen de politiek zijn. Het CDA wil graag een brede volkspartij zijn en een goede representativiteit van de leden en de kiezers is belangrijk. Actieve vrouwen zijn ook nodig binnen de partij. Ruth Peetoom benadrukte, dat hierin nog wel veel verbeterd moet worden. Maar, legde ze uit, er is binnen de partij en ook binnen de samenleving geen sprake van een glazen plafond. Vrouwen moeten kansen krijgen binnen de politiek, maar ze moeten ook daadwerkelijk hun kansen pakken. En daarin is bij vrouwen soms een omslag in denken nodig.
Thema ‘Balans in werk en mantelzorg’
Na het betoog van Ruth zijn we over gegaan naar het thema van de avond: Balans tussen werk en mantelzorg. Er waren twee deskundige sprekers uitgenodigd: Jos Alders en Magda van Gestel. Jos Alders werkt voor de Almeerse Vrijwilligers- en Mantelzorgcentrale VMCA. Zij geeft cursussen aan mantelzorgers om hen te leren meer balans te vinden tussen werken in een betaalde baan en mantelzorg voor een dierbare. Magda van Gestel is vanuit haar organisatie KOMMAvanGestel aan de kant van de werkgever betrokken bij het onderwerp 'werk en mantelzorg'. Zij heeft o.a. een Protocol Mantelzorg ontwikkeld: een concreet plan van aanpak dat werkgevers kunnen inzetten om mantelzorgers op de werkvloer tegemoet te komen en toch het belang van de werkgever te waarborgen.
Samen brachten Jos en Magda veel expertise in. Ze hielden een heldere inleiding over het aantal werkende mantelzorgers en de knelpunten die mantelzorgers soms ervaren. Na deze inleiding gingen de aanwezigen in twee groepen uiteen. In kleinere workshops werd doorgepraat over persoonlijke ervaringen met mantelzorg. Er werd gedeeld hoe zwaar mantelzorg kan zijn, hoe onbekend het soms op de werkvloer is. Er werden ideeën aangedragen om de combinatie tussen werk en mantelzorg te kunnen verbeteren.
Perspectief vanuit de mantelzorger
Na afloop van deze workshopronde werden de uitkomsten door beide groepen gepresenteerd. Vanuit het perspectief van de mantelzorger bleek dat positief blijven en zelf gezond blijven het allerbelangrijkste is. Als je als mantelzorger uitvalt, kun je immers geen zorg meer verlenen. Je zult daarom eerst goed voor jezelf moeten zorgen, zodat je van daaruit voor anderen om je heen kunt zorgen.
Een belangrijke factor voor een goede balans tussen werk en zorg blijkt flexibiliteit op de werkvloer. De mantelzorger loopt tegen een aantal knelpunten aan. Het meest opmerkelijke knelpunt is onbekendheid. Slechts de helft van de mantelzorgers geeft op de werkvloer openlijk blijk van deze zorgtaken. En de helft van de leidinggevenden weet niet van de thuissituatie af. Door deze onbekendheid kan er minder gedaan worden om de mantelzorger tijdens het werk tegemoet te komen.
Als mantelzorger kun je een aantal maatregelen nemen voor een goede balans tussen werk en zorg. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat mantelzorgers een eigen vangnet hebben. Een achterwacht die kan bijspringen in de zorgverlening op het moment als je als mantelzorger zelf niet beschikbaar bent. Krijg je een keer geen verlof om met je vader naar het ziekenhuis te gaan, dan kun je vragen of deze achterwacht die taak overneemt. Ook kan de mantelzorger de thuissituatie bespreekbaar maken onder collega's. Er zijn voorbeelden besproken waarin collega's verlofuren inleveren, zodat de mantelzorgende collega de mogelijkheid krijgt om vervolgens extra verlof op te nemen om thuis te helpen. Ook kunnen collega's werktaken van elkaar overnemen. De mantelzorger moet in dit geval wel het onderwerp bespreekbaar maken. Als collega's onderling van elkaar niet weten wat er speelt, kunnen ze ook niet helpen. Het mooiste zou zijn als er een dusdanig open sfeer is, waardoor het onderwerp mantelzorg eenvoudig bespreekbaar is op de werkvloer.
Perspectief vanuit werkgever
Vanuit de werkgever werd belicht dat deze belang heeft bij een goede productiviteit. Het werk moet tenslotte wel gedaan worden. Liefst met zo min mogelijk ziekteverzuim. Een werkgever heeft zelf belang bij het voorkomen van overbelasting bij de mantelzorger. Toch wil een werkgever een mantelzorger niet bevoordelen ten opzichte van andere medewerkers. Men wil geen scheve gezichten of roddels omdat die ene collega zomaar eerder naar huis mag en een ander wel gewoon moet doorwerken. Goede verstandhoudingen op de werkvloer zijn essentieel om een goede combinatie met mantelzorg mogelijk te maken.
Vanuit de werkgever zijn een aantal mogelijkheden bedacht om de mantelzorger tegemoet te komen. Bijvoorbeeld het invoeren van flexwerken en flexibele arbeidstijden. Daarnaast kan zorgverlof onder werknemers onderling overdraagbaar gemaakt worden. Werkgevers kunnen een cursus aanbieden aan de mantelzorger, bijvoorbeeld een cursus die het VMCA aanbiedt. Of zorgen voor een centraal aanspreekpunt, waar mantelzorgende medewerkers terecht kunnen met al hun vragen. Maar de belangrijkste taak van de werkgever ligt op het gebied van bewustwording binnen de hele organisatie van het feit dat er veel mantelzorgers zijn en het belang om hen te ondersteunen.
Perspectief vanuit de politiek
De avond werd afgesloten met het belichten van de rol van de politiek. De nadruk hierin ligt vooral op de faciliterende rol van de overheid. Een belangrijk onderdeel is het ondersteunen van steunpunten voor mantelzorg, zoals het VMCA. Maar ook het ondersteunen van wijkteams in de uitvoering van mantelzorg is een goede zet. Verder kan de overheid inspelen op eventuele knelpunten binnen wet- en regelgeving. Tot slot werd nog even belicht dat vanuit de overheid er veel waardering voor mantelzorgers is, wat o.a. naar voren komt in het "Mantelzorg-compliment" of "Mantelzorgwaardering".
Al met al was het een prettige avond, met een open en gemoedelijke sfeer waarin de aanwezigen kennis en ervaring hebben gedeeld. Een avond die hopelijk het begin is van een hele reeks interessante bijeenkomsten van het CDAV Flevoland.
(Verslag: Jenneke Wagenaar)