Het Binnenhof wordt bevolkt door politici die over elk denkbaar onderwerp in de clinch liggen, maar over één ding opvallend hetzelfde denken. En dat is dat in Nederland welvaart en goede toekomstperspectieven zijn samengebald in de Randstad. De regio? Dat is krimp en leegstand.
Een hardnekkig misverstand.
Het getuigt dat velen in Den Haag oprecht niet weten wat er speelt in gebieden als Zuid-Limburg, Noordoost-Groningen, de Veluwe of de Achterhoek. Verwondering moet het echter evenmin wekken. De Tweede Kamer is steeds minder een afspiegeling van Nederland. Tweederde van de Kamerleden komt tegenwoordig uit de Randstad. Wat ook niet helpt daarbij, is dat landelijke media kwesties uit de eigen Randstedelijke biotoop presenteren als nationale thema’s. Neem Zwarte Piet: ‘wereldnieuws’ in de Randstad, daarbuiten weigert hij zich af te schminken.
Het extreme tempo waarin de steden in de Randstad groeien, is voorbij. Zonder expats zou Amsterdam inmiddels krimpen. Volgens de jongste makelaarscijfers heeft Zuid-Holland in de top 4 moeten plaatsmaken voor zowel Flevoland als Noord-Brabant. Tot regio’s waar ruim een kwart meer werd verkocht, behoren Zuidwest-Friesland en Zuidoost-Drenthe. In het land van Maas en Waal is overbieden de nieuwe norm.
De coronacrisis leert ons dat in een gedigitaliseerde wereld afstanden met online werken goed te overbruggen zijn. Mensen gaan zich afvragen waarom ze in een peperdure, tjokvolle stad willen wonen, zonder ruimte, zonder tuin, terwijl ze in tal van groene regio’s woongenot kunnen kopen voor tonnen minder. En geloof me, ook buiten Amsterdam kunnen we inmiddels aan goede koffie komen.
De regio heeft veel te bieden. Het is de plek waar – om Geert Mak te citeren – ‘mensen zich thuis voelen, waar traditie en omgangsvormen voorspelbaarheid, orde en veiligheid bieden, waar oude en nieuwe verhalen samenbinden, en waar een gezamenlijk doorleefde geschiedenis vertrouwen biedt voor een gezamenlijke toekomst.’
Steeds vaker komen marktleiders en innovatieve startups niet uit de Randstad, maar uit de regio. Neem alleen al de Achterhoek. 247Tailor Steel produceert snel en zeer nauwkeurig op maat gesneden metalen platen en buizen voor de hele wereld. Met Rymoplast heeft het Europa’s grootste producent van gerecyclede grondstoffen in huis. En proefboerderij De Marke is de nationale innovatiehotspot voor schone en rendabele melkveehouderij, waarmee de belasting van het milieu tot een minimum wordt beperkt.
Vanuit economisch oogpunt steekt er meer logica in het steunen van nieuwe ontwikkelingen in onze economie, en in de regio liggen daartoe grote kansen. Juist dáár kunnen we nieuwe wegen inslaan en werken aan de oplossingen van de toekomst. Juist dáár kunnen bedrijven optimaal profiteren van de nabijheid van grote afzetmarkten aan de andere kant van de grens, en in de rest van Europa.
De afgelopen drie jaar is de aandacht voor de kansen die er liggen gegroeid. Maar het mag dwingender. Het is hoog tijd dat Den Haag zich inzet om onbenut potentieel tot volle wasdom te laten komen, zich bekommert om delen van het land weer het gevoel te geven dat ze serieus genomen worden en zich realiseert dat het zwaartepunt van Nederland inmiddels aan het verschuiven is van links naar rechts. Geografisch gezien dan. Want waar de Randstad stuit op de grenzen van de groei, liggen er voor de Achterhoek, de Veluwe, Twente, Zeeland en andere regio’s in het oosten, noorden en zuiden juist kansen om te groeien aan de grens.