CDA: Wees zuinig op de ondergrond in Drenthe
In de vergadering van de Statencommissie Omgevingsbeleid, die werd gehouden op woensdag 1 december, werd gedebatteerd over het Statenstuk Strategie Bodem en Ondergrond waarin het Provinciaal bestuur de Drentse ambities, beleid en strategische doelen voor gebruik en beheer van bodem en ondergrond heeft opgeschreven. Algemeen Duurzaam bodemgebruik en duurzaam bodembeheer zijn volgens de provincie bij vele maatschappelijke vraagstukken relevant. Binnen de energietransitie, (kringloop)landbouw, leefbaarheid en klimaatopgave zijn de bodem en ondergrond onderdeel van de discussie en oplossing. De voorgestelde aanpak behelst de relevante issues en dilemma's, de strategische doelen en het provinciale beleid en regelgeving. Woordvoerder op dit onderwerp voor het CDA is Klaas Neutel en hij begon zijn betoog met een gedicht van Sogyal Rinpoche uit het Tibetaanse boek van leven en sterven. Dat gaat over gewoonten en het maken van steeds dezelfde fouten.
Eenzijdige blik op rijkdommen
“Het is natuurlijk bijzonder dat een christendemocraat begint met een citaat van Sogyal Rinpoche uit het Tibetaanse boek van leven en sterven”, zegt Klaas Neutel. “Maar toch is dat het gevoel dat ik krijg bij het doorbladeren van de Strategie Bodem en Ondergrond. Hoe vaak hebben wij ons als, nog dommer dan een ezel, meerdere keren gestoten aan dezelfde steen? Steeds trappen we weer in de val van onze eenzijdige blik op de rijkdommen van onze bodem die we er zo graag uithalen, zonder dat we ons de gevolgen goed realiseren.” Het is volgens Klaas Neutel natuurlijk heel fijn om zo’n mooi uitgevoerde brochure door te bladeren die alle aspecten van de diepe en ondiepe ondergrond tracht te behandelen. Maar waar het volgens hem om gaat is natuurlijk wat we eruit halen en wat we er instoppen en de gevolgen van deze acties. “Voorop staat dat we zorgvuldig met de bodem moeten omgaan en ons goed moeten realiseren hoe de bodem zal reageren op onze activiteiten met de bodem. Dat is niet alleen onze christendemocratische opdracht, maar kun je zien als een opdracht voor de mensheid.”
Ondergrond geen afvalputje
“Bij het onttrekken van materialen uit de bodem moeten we goed kijken wat de gevolgen zijn”, zegt Klaas Neutel. “Dat hebben we inmiddels geleerd van de commotie rond de aardbevingen in Groningen en Drenthe. Voor het gebruiken van de bodem voor landbouw, waarbij voedingsstoffen worden onttrokken aan de bodem, weet elke boer dat hij minimaal zo veel in de grond moet stoppen als hij eruit haalt. Andes put hij uit. Bij mijnbouw moeten we steeds rekening mee houden dat er op een bepaald moment niets meer te halen valt. Zelfs met geothermie moeten we oppassen, want het is de vraag of die onuitputtelijk is. Onze ondergrond wordt vaak gebruikt als afvalputje. Maar kunnen we echt alles kwijt in zoutcavernes? Hoever kunnen we gaan met het injecteren van productiewater in lege gasvelden? En wat dat laatste betreft gaat het niet alleen om wat we in de ondergrond verbergen maar ook hoe we het bovengronds, bijvoorbeeld door pijpleidingen, naar de afvalputten vervoeren. Ook is het te gemakkelijk om hierbij te zeggen: We stoppen alleen maar in de grond wat we er eerder uitgehaald hebben. Het drinkwater wordt bedreigd door het uitspoelen van allerlei stoffen die, opgelost in het oppervlaktewater, doordringen tot de lagen die voor ons drinkwater cruciaal zijn.”
Hoe nu verder?
Klaas Neutel vindt Statenstuk Strategie Bodem en Ondergrond een mooie weergave van alles wat wij op het gebied van bodem belangrijk vinden. “Wat het CDA betreft een zeer compleet voorstel, maar hoe gaan we nu verder? In het algemeen worden er veel dilemma’s en issues geschetst. Dat is wellicht logisch omdat op deze Strategie nog uitvoeringsplannen volgen. Maar op welke manier wordt Provinciale Staten betrokken bij die uitvoeringsplannen? Want als het college zegt: ‘Dat is aan ons’, dan hebben wij nog het een en ander aan deze nota te amenderen. Als het daarentegen aan Provinciale Staten is om de uitvoeringsplannen te beoordelen dan kan het CDA wel leven met een aantal vage uitspraken in deze strategie.” Gedeputeerde Stelpstra deed de toezegging dat politiek gevoelige onderwerpen zeker met Provinciale Staten besproken zullen gaan worden.