Energie besparen moet voorop staan
Drenthe wil in 2050 energieneutraal zijn en geen aardgas meer gebruiken. Al vóór het Klimaatakkoord formuleerden de Drentse overheden ambities om de CO2-uitstoot terug te dringen. Deze ambities sluiten aan bij de afspraken in het Klimaatakkoord en zijn vertaald en komen samen in deze Regionale Energiestrategie (RES). In het Klimaatakkoord is afgesproken dat we in Nederland de CO2-uitstoot sterk gaan verminderen; in 2030 met bijna de helft ten opzichte van 1990. Met de RES leveren 30 regio’s een bijdrage aan de doelstelling van grootschalige opwek van hernieuwbare elektriciteit door zonne- en windenergie op land. De provincie Drenthe is zo’n RES-regio en de Drentse gemeenten, waterschappen en de provincie Drenthe zijn daarin partner.
Besparing energie belangrijk
Op de agenda van de Commissievergadering Omgevingsbeleid (OGB), die werd gehouden op 12 mei stond ondermeer de RES 1.0 waarvan de conceptversie vorig jaar al is besproken en nu is aangevuld met de ruimtelijke vertaling van de Drentse bijdrage voor hernieuwbare elektriciteit en de bijbehorende energie infrastructuur. Ook staan er nu de afspraken in over verdeling van beschikbare warmtebronnen als mogelijk alternatief voor aardgas en een eerste strategie voor de verduurzaming van de warmtevoorziening. Voor het CDA is Klaas Neutel woordvoerder op dit onderwerp in deze commissie en hij zei dat iedereen weet dat fossiele brandstoffen eindig zijn. “Nu zijn er niet alleen zorgen over het opraken van grondstoffen, maar we zijn ons ook pijnlijk bewust dat door het groeiende verbruik van fossiele brandstoffen ook de CO2 uitstoot explosief is gestegen. We weten inmiddels dat dat ook de nodige problemen geeft. Maar wij zijn als mensen verwend. En de geschiedenis leert dat het gebruik van energie moeilijk terug te dringen is. Ook in deze RES wordt er meer aandacht besteedt aan alternatieve vormen van energieopwekking dan aan het verminderen van ons energieverbruik. Het staat weliswaar genoemd, maar wordt niet concreet uitgewerkt. Waarom bijvoorbeeld geen verplichting voor de industrie om het energieverbruik in 2030 met 10% te hebben teruggebracht? Waarom geen stimuleringssubsidies voor dit streven? De mentaliteit is niet gericht op het verminderen van energieverbruik, maar op het behouden van de status quo. Dus zijn we erop gericht om ons energieverbruik om te zetten van fossiel naar het opwekken door middel van duurzame energiebronnen.”
Vraagtekens bij betrokkenheid bevolking
Grote vraagtekens plaatste Klaas Neutel bij de vermeende betrokkenheid van de inwoners van Drenthe. Hij vroeg zich af of de meerderheid van de bevolking de consequenties van de RES wel overziet. “In de RES staat dat een fenomeen als de Drentse Energie Driedaagse heeft bijgedragen aan een positieve beeldvorming over de energietransitie onder brede lagen van de bevolking, maar het college van Gedeputeerde Staten draait zichzelf een rad voor ogen. Aan die driedaagse hebben bijna alleen raadsleden en statenleden meegedaan, ambtenaren die zich met energietransitie bezighouden en een handjevol andere geïnteresseerden. Positief was Klaas Neutel over de RES 1.0 die een sfeer uitstraalt van betrokkenheid, draagvlak en participatie en lokaal eigenaarschap onder de inwoners. “En terecht, want dat kunnen we niet genoeg benadrukken. Maar concreet hoe we dat gaan doen, daar geeft de RES geen beeld bij. Waar de bewoners het meest moeite mee hebben is met de kreet: “We moeten van het gas af”. Vooral voor mensen met een niet al te hoog inkomen kan dit een schrikbeeld zijn want hoe gaan ze dat betalen. In deze RES hebben we het meer over elektriciteit dan over warmte terwijl dat toch iets is wat de mensen het meest zou kunnen raken. Vooral als je kijkt naar mensen met een minimum inkomen en een slecht geïsoleerd huis. Voor zo iemand is het schrikbeeld dat de cv-ketel stuk gaat en er geen aardgasapparaat meer gemonteerd mag worden. Hoe krijg je het dan warm? Niet met een warmtepomp. Voor mensen met wat geld op de bank is het makkelijk om te investeren in een warmtepomp. Die levert meer rendement op dan de rente die een bank betaald. Maar veel mensen zitten niet in zo’n luxe positie. En dan al die huurhuizen in de laagste huursectoren. Hoe neem je woningbouwcorporaties mee in de RES? Hoe biedt je mensen perspectief, zodat ze mee gaan doen in de geschetste energietransitie? Daar zal nog veel energie aan besteed moeten worden.”
RES moet snel concreter
Afsluitend stelde Klaas Neutel dat het CDA kan instemmen met de RES als startpunt maar moet het wel snel wat concreter worden als het gaat om draagvlak. Daarnaast wil het CDA meer aandacht voor energiebesparing en warmtetransitie. “En de nieuwe omgevingsverordening zo inrichten dat we sturend kunnen zijn op de ruimtelijke aspecten, de verplichting tot deelname van de bewoners rondom energie-activiteiten en de provinciale rol.” Op de vergadering van Provinciale Staten op 2 juni staat de RES ter besluitvorming op de agenda.