Zandwinning zorgt voor fors verlies

In september 2021 heeft het College van Gedeputeerde Staten met een brief de leden van Provinciale Staten, naar nu blijkt, verkeerd geïnformeerd over de gevolgen van zandwinning bij Huttenheugte in de gemeente Coevorden. Er waren afspraken gemaakt waarvoor het zand gebruikt zou worden en onder welke voorwaarden het resterende zand aan een aannemer geleverd zou worden. Naar nu blijkt is er geen eerder veronderstelde winst maar een nadrukkelijk negatieve uitkomst van ruim 1,7 miljoen euro. Verantwoordelijk gedeputeerde Nelleke Vedelaar heeft in de brief uitleg gegeven.

CDA niet van de afrekencultuur 
“Het onjuist informeren van onze Staten rondom zandwinning de Huttenheugte levert een stevig verwijt op”, zegt Bart van Dekken, voorzitter van de CDA-Statenfractie. “Wij zijn als CDA niet van de afrekencultuur maar je zult het maar constateren als vertrekkend of aantredend gedeputeerde, deze politiek en bestuurlijke ernstige kwestie. Al snel raakt het ergens aan je verantwoordelijkheid als gedeputeerde en ben je net zo sterk als de zwakste schakel in een keten. Wij spreken hier in dit huis vaak over onze kerntaken en dat we dat in de juiste verbinding met anderen willen doen. We zoeken koortsachtig naar mogelijkheden om het goede te doen voor de samenleving. We blijven op zoek naar de zogenaamde pragmatici en structuurzoekers die soms zijn afgehaakt tot de politiek. En ons verwijten maken, soms op beelden en zelden op feiten.”

Schuld of opzet
Bart van Dekken zegt dat een verwijt in juridische zin altijd moet brengen tot de vraag of er sprake is van een feitencomplex rondom een toerekenbare schuld- of opzet. “Is er iemand bewust zand in de ogen gestrooid of was er sprake van verloren zand als grove nalatigheid in onze ambtelijke machine? Daarom is het goed dat er onderzoek loopt om de oorzaken van dit waarschijnlijke debacle duidelijk te maken. Wij wachten met spanning de resultaten van dit onderzoek af want we willen weten welke maatregelen er zijn genomen om het proces van informeren te verbeteren. Waar is de samenwerking tussen ambtelijke adviseurs en bestuurlijk verantwoordelijke niet goed gegaan? Een nieuw projectteam heeft de werkzaamheden opgepakt maar wat of hoe is er met het oude team omgegaan?”

Provincie is geen zandhandel
Over de businesscase zelf had Bart van Dekken ook nog enkele vragen. “Wij snappen ook wel dat je als Provincie liever niet zelf een zandhandel wilt zijn. Maar toch wat basale vragen. Hadden voor de projecten Klijndijk en Emmerschans, toen duidelijk werd dat de kosten voor transport en vervaardiging substantieel duurder werden, het zand ook nog op een andere manier kunnen verkrijgen? En klopt de vraag dat wanneer er 120 duizend kuub zand wordt geactiveerd voor 824.000 euro maar 312 duizend kuub zand bij Vos slechts 421.000 euro oplevert? Is dat dan niet merkwaardig, veel te goedkoop en worden we hier niet gedupeerd”, zo vroeg hij zich af. 

Consequenties
En dan is er volgens Bart van Dekken nog sprake van 323.000 euro aan niet toerekenbare kosten. “Wat voor kosten zijn dit? En toen de accountant in 2020 een tijdelijk krediet niet goedkeurde en daarmee niet werd geëffectueerd wat waren toe de consequenties. Wisten we dit intern en is dit gecommuniceerd? Ik hoop dat het ingesteld onderzoek ook op dit soort van exacte vragen antwoord gaat geven. Voorzitter, het CDA realiseert zich dat het onjuist informeren van deze Staten ernstig is en feitelijk de hoofdkwestie. Mede afhankelijk van de aanvullende antwoorden vanuit het College en het genoemd onderzoek zullen wij ons definitief oordeel geven over deze gang van zaken.”

Verantwoording
Verantwoordelijke gedeputeerden Nelleke Vedelaar en Tjisse Stelpstra gaven aan met zwaar gemoed voor de commissie te staan. ‘Schoenmaker blijf bij je leest’ is volgens Nelleke Vedelaar de les die geleerd is. “Er was te weinig deskundigheid, er is te lichtvaardig gedacht over de opbrengsten en risico’s en te optimistisch begroot”, zegt Nelleke Vedelaar. Zij heeft een uitgebreid technisch overzicht van de cijfers toegezegd. Volgens Tjisse Stelpstra heeft onderzoek uitgewezen dat er op gebied van integriteit geen overtredingen zijn geweest. Er loopt nog steeds onderzoek naar het verloop van deze zandhandel en het rapport daarvan zal aan Provinciale Staten worden aangeboden.