Goede zorg dichtbij mensen (een verslag)
Verslag van een presentatie door de SamenOud organisatie, locatie Emmen e.o. op uitnodiging van het CDA- Coevorden.
Plaats van handelen de Ontmoetingskerk in Sleen op 13 maart 2017. (toepasbare naam!).
Intro door Jaap van der Linden:
De discussie over een voltooid leven, leeft volop. Met name de bevolkingsgroep van 75+ wordt daarbij een handreiking gedaan om een vrijwillige levensbeëindiging mogelijk te maken zonder dat daarbij een medische noodzaak bestaat.
Het CDA en met haar Omroep-Max en de ChristenUnie stellen daar tegenover het “Waardig Ouder worden” waarbij je als samenleving de taak hebt om te laten zien dat, hoe diep het dal ook is, er een toekomst is voor iedereen (Sybrand Buma).
Met veel interesse kijken wij dan ook naar het project van de Universiteit Groningen
SamenOud, waarin huisartsen, thuiszorg en verzekeraar samenwerken, en waarin het ouderen welzijn aantoonbaar verbeterd.
Inleider Anja Blink: o.a. Geriatrie bij TREANT: Integrale ouderenzorg is van eminent belang. Z-O. Drenthe vergrijst heel snel. Het is een zware last voor de ziekenhuizen. Breng daarom zorg naar achter de voordeur, waarbij bij terugkeer na een ziekenhuisopname goede begeleiding essentieel is.
Een project als SamenOud is daarop een goed antwoord. Initiatiefnemers zijn Zorgverzekeraar MENZIS, Zorggroep Meander en het UMCG.
Het Huisartsen Zorg Drenthe project: HZD in Hoogeveen en de Wolden lijkt er op en in Aa en Hunze loopt een dergelijk project waarbij ook maatschappelijke zorg is geïntegreerd.
Inleider Dorothee de Bruin, coördinator van SamenOud: (http://www.samenoud.nl):
SamenOud vindt plaats in de gemeenten Stadskanaal, Veendam en Pekela, waaraan zo’n 1.500 ouderen meedoen. In september 2014 is het project uitgerold naar Zuidoost-Drenthe. Daar zijn ongeveer 1.375 ouderen in Emmen en Erica / Schoonebeek bij SamenOud betrokken. Dat is 60% van het totaal in de doelgroep van 75+.
Het project SamenOud werkt met een vragenlijst om de mate van welbevinden vast te stellen waarbij gezondheid, wonen, welzijn en zorg meegenomen worden.
Iedere oudere die, overigens op vrijwillige basis, meewerkt krijgt een eigen dossier bij de huisarts, wat toegankelijk is voor alle betrokken hulpverleners: het Elektronisch Ouderen Dossier.
Vanuit deze vragenlijst worden eventuele problemen geïnventariseerd en wordt zo nodig een hulptraject gestart. Centraal in dit proces staat een casemanager, die ook meehelpt de vragenlijst te beantwoorden. Laaggeletterden worden daardoor ook geassisteerd.
Het is geen medische diagnose maar een rapport van welbevinden en van de toekomstverwachting, waarbij de huisartsen multidisciplinair worden ondersteund door specialisten op elk gebied inclusief de thuiszorg.
De belasting voor de huisarts neemt bij SamenOud daardoor af.
Als resultaat wordt zorgbehoefte ingedeeld in de categorien:
- Robuust: Men redt zichzelf nog goed. Contact wordt onderhouden op een jaarlijkse basis om na te gaan of er iets is veranderd. Daarnaast kan zelf contact worden gezocht.
- Kwetsbaar: Aandacht door Case manager en ouderenadviseur is nodig om problemen indien mogelijk aan te kaarten / op te lossen.
- Complexe zorg behoeften: Casemanagement en Wijkverpleegkundige zijn er in betrokken. Hier hoort ook de groep bij die na een periode in een verpleeghuis weer thuis komt.
Positieve ervaring: van de kwetsbare groep kan een gedeelte na een tijdje weer als robuust worden ingeschat, omdat wat problemen zijn opgelost. Daarbij moet men ook denken aan vele praktische zaken zoals verbetering mobiliteit (bijvoorbeeld een pasje op de regio-taxi etc), hulp bij het benaderen van het gemeentelijk zorgloket (WMO) omdat een casemanager vaak beter de weg weet in de bureaucratie, contact met een mantelzorger etc. Een ouderen adviseur bezoekt de cliënt daarbij 1 á 2 * per maand totdat de cliënt eventueel weer alleen verder kan. Hierna wordt de cliënt nog wel op periodieke basis benaderd, om te zien of er geen nieuwe problemen zijn opgedoken.
In cijfers na 1 jaar: de robuuste groep neemt toe van ca. 61% tot 80% van het cliëntenbestand. Zelfs de zorgbehoeften van de groep die complexe zorg nodig heeft neemt af van 22% naar 10% en van de kwetsbare groep van 17% naar 10%.
Het tevredenheidspercentage van de gehele groep ligt op 80%.
Er is regelmatig contact met andere hulpverleners zoals Grijsgenoegen van het Leger des Heils.
Het gehele project is kosten neutraal, doordat de groep van robuuste ouderen in % stijgt terwijl het welbevinden van de hele groep toeneemt.
De zorgbehoefte aan complexe zorg neemt af en dat is zichtbaar in de ziekenhuizen vooral in de afdeling voor geriatrie.
Voor de financiering van het project: case managers worden gefinancierd door de Gemeente Emmen, ouderen adviseurs door een subsidiepot voor begeleiding ouderen.
In principe wordt echter een beroep gedaan op de ziektekostenverzekering. MENZIS neemt dat al voor zijn rekening in Groningen terwijl met Zilveren Kruis onderhandelingen gaande zijn voor Emmen e.o.
Argument: de kosten nemen af terwijl maatschappelijk het welbevinden van de 75+ groep significant toeneemt.
Wel neemt het beroep op de WMO iets toe.
SamenOud is een project van de huisartsen, waarbij de huisarts in feite minder belast wordt door dat de casemanager en ouderenadviseur veel bureaucratie overnemen. De huisarts heeft daarbij de leiding en blijft eindverantwoordelijk.
Na de introductie van het SamenOud project volgde er een geanimeerde discussie over het “Voltooide leven” waarbij zowel de religieuze belevenis van de aanwezigen, vooral CDA leden, aan bot kwam als de humane kwestie die echter vaak werd benaderd in combinatie met ernstig, medisch, lijden. Inleider Anja Blink vertelde daarbij dat het ook een aspect van de geriatrie is om bij uitzichtloze medische situaties zowel de patiënt als de familie te begeleiden.
RvdK