GEMEENTELIJKE BEGROTING VOOR 2025
In november heeft de gemeenteraad de begroting voor 2025 vastgesteld.
Er zijn mooie plannen maar de CDA-fractie heeft zijn zorgen geuit voor de
betaalbaarheid van die plannen. En de fractie vindt het belangrijk dat sport en cultuur in
de volledige breedte ondersteunt wordt. Het CDA heeft twee moties ingediend voor
veiligheid voor voetgangers op het Raadhuisplein in Emmen en voor een helder
wegenbeleid met goede wegen voor onze inwoners.
Ook heeft de fractie een amendement ingediend dat geld vrijmaakt zodat onze (jonge)
inwoners het herinneringscentrum Kamp Westerbork kunnen bezoeken. Dat vindt het
CDA belangrijk in deze tijd met toenemend (oorlogs)geweld en toenemende polarisatie
in onze samenleving.
De moties en amendementen zijn unaniem aangenomen door de gemeenteraad.
Onderstaand kunt u de volledige tekst lezen van onze bijdrage in eerste termijn van de
begrotingsbehandeling.
FINANCIELE BESCHOUWING
Bij de behandeling van de Kadernota in juni 2024 heeft het CDA de koning al geciteerd: ‘Het
kon minder’.
De gemeente Emmen heeft voor 2025 een begrotingsoverschot van 6,8 miljoen en er zijn
mooie ambities en plannen: Greenwise Campus, Sport & Beweegcampus, IHP Sport, IHP PO
VO, de verhuizing van Facet, het aanpakken stationsgebied om een paar te noemen. ‘Vooruit’
om te spreken met het coalitieakkoord.
Maar is het ook genoeg ‘betrokken”?
Is het genoeg ‘omzien naar elkaar’?
Het CDA vraagt zich af of deze ambities ook allemaal realistisch zijn? We zien een zeer
kritische maar terechte kanttekening in het hoofdstuk ‘Uiteenzetting financiële positie’.
Over de meerjarenraming maken we ons dan ook echt zorgen;
Hier denken wij niet aan ‘het kon minder’ maar aan ‘het wordt minder’.
En niet alleen door het ravijn waardoor we naar de nullijn gaan.
Zo worden de financiële kengetallen minder:
- De netto schuldquote stijgt fors en ons solvabiliteitsratio daalt;
- De vaste schulden lopen fors op: van 397 miljoen (2024) naar 647 miljoen (2028);
- En de materiële vaste activa nemen toe: van 535 miljoen (2023) naar 752 miljoen
(2028).
Zoals gezegd: zijn de beoogde investeringen voor de gemeente Emmen realistisch?
- We koersen op een Sport en Beweegcampus gereed in 2030. Dan moet je toch
bouwen in ‘28 en ‘29. En zijn deze investeringen opgenomen in de ramingen?
- De investeringen IHP-binnensport voor ‘25 en ‘26 zijn opgenomen in de begroting
2024. Maar de investeringen van €28 Miljoen voor fase 2 en 3 zijn NIET opgenomen
volgens de IHP-binnensport.
Ligt het begrotingsresultaat voor de komende jaren dan wel echt rond de nul?
Dat vragen het CDA zich sterk af. Moeten we niet eens verder kijken dan 4 jaar als we zulke
grote investeringen doen als Greenwise Campus en Sport & Beweeg Campus?
Wij denken dat de Raad op gegeven moment keuzes zal moeten maken: Zo heeft het CDA
zich al jaren hard gemaakt voor de OZB op ‘0’, (waardoor de woonlasten voor onze inwoners
nu mooi op het gemiddelde zitten van Drenthe) maar denkt het College dit vol te kunnen
houden. De onbenutte belastingcapaciteit lonkt om zo maar te zeggen als het financieel
lastiger wordt.
Bij de Kadernota heeft het CDA verder bepleit dat behoedzaam begroten kan worden
ingeruild voor reëel begroten: Zo zien we bijvoorbeeld bij de begroting Oekraïne 2025 een
behoedzame insteek (de inkomsten zijn gelijk gesteld aan de uitgaven) terwijl we steeds
miljoenen over hebben.
Te voorzichtig begroten ontneemt de Raad de mogelijkheid om keuzes te maken: al jaren
hebben we forse overschotten bij de jaarrekening. Maar dan kunnen wij niet meer kiezen.
Tot zover de financiële beschouwing van het CDA over de begroting voor 2025.
DE TOP EN DE BREEDTE
Met de Sport & Beweeg Campus kijken we naar topsport; de parels zeg maar. Maar dat is
maar een deel van onze samenleving.
Het CDA pleit voor prioritaire investering in onze parels (de top) maar ook voor blijvende
aandacht in de breedte, zowel in Sport als ook in Cultuur.
De inleiding van het programma 8 spreekt het CDA daarom zeer aan: “iedereen krijgt de
kans om deel te nemen”. Vraag aan het College of dit ook zo blijft met de geplande BTW
verhoging van het Kabinet. Blijft het voor iedereen bereikbaar of moeten we iets doen? Het is
jammer dat de behandeling van de Cultuurnota 25-28 pas volgende maand is als we het
vandaag over de budgetten hebben.
Het CDA ondersteunt de blijvende inzet op “Veen en Van Gogh”.
Ook één van de parels. Net als Diep en Facet.
Maar in de breedte zit ook Collectie Brands en bijvoorbeeld een toneelvereniging Foxel en de
scoutingclub in Erica. We moeten de breedte (de lokale toneel-, muziek- en jeu-de-boules
verenigingen) blijven ondersteunen. Zij zorgen voor lokale en sociale binding. Zij zorgen voor
Leefbaarheid in onze dorpen.
Die leefbaarheid ontstaat ook door dingen samen te doen.
In de begroting lezen we dat het besef steeds meer toeneemt dat we niet vóór maar sámen
met onze inwoners het werk moeten doen. Dat wisten het CDA wel al langer! Waarom dan
geen burgerbegroting meer, maar meer participatieladder? Waarom niet naast elkaar.
Of is dat te lastig?
Die leefbaarheid wordt ook verhoogd als we omzien naar elkaar:
Zo willen we wijzen op een probleem op het Raadhuisplein in Emmen.
Het Raadhuisplein is ingericht als shared space: samen oplossen.
Op drukke dagen staat de veiligheid daar wel onder druk en wel aan de oostzijde - voor de
terrassen langs; het CDA pleit dan ook voor uitbreiding van de voetgangerszone wat de
veiligheid en dus de leefbaarheid ten goede komt. Daarom dienen wij zo meteen samen
met de VVD en 50PLUS een motie in.
De veiligheid in Nieuw Weerdinge blijft onopgelost. De problematiek blijft bestaan door ons
passieve kabinet. Ze creëren chaos door geen nieuwe opvanglocaties te maken en de
spreidingswet te willen schrappen. Den Haag laat de regio het zelf oplossen. Dat is niet
samen. Dat is geen omzien naar elkaar. Wij willen méér veiligheid.
Bij de Kadernota hebben we ook gevraagd om meer recreatie en toerisme. Bij het
Fietsnetwerk missen wij overzicht. Waar krijgt het Fietsplan Emmen 2018-2024 ‘Oog voor de
fietser’ een vervolg?
Overzicht missen we ook rondom WEGEN. Eind dit jaar hebben we het dan eindelijk over
IBOR. We wachten met smart op invulling van onze motie ‘Kwaliteitsniveau Wegen’ van
twee jaar geleden. En ook hier geldt: Jammer dat de behandeling ná de Begroting valt.
SOCIAAL DOMEIN EN INKOMENSONDERSTEUNING
In het sociaal domein zien we goede dingen maar heeft het CDA ook veel vragen.
Zo is mantelzorg omzien naar elkaar; het is goed dat we beleid voor mantelzorgwoningen
herijken. En pre-mantelzorgwoningen. En erfwonen.
Want de vraag naar woningen blijft groot. Met nieuwe woonconcepten bieden we ruimte.
Daarom is het CDA mede-indiener van de motie Flexwonen.
Zoals gezegd veel vragen:
Wanneer gaan we echt eens wat zien van monitoring op basis van data?
En krijgen medewerkers voldoende mandaat om beslissingen te nemen bij de
doorbraakmethode?
Zijn onze keuzes scherp genoeg om de stijgende kosten bij de WMO door vergrijzing onder
controle te houden?
En wat betekent het uitstel van het woonplaatsbeginsel beschermd wonen voor Emmen?
Veel vragen die ook met uitvoering te maken hebben en ook op een ander moment
beantwoord kunnen worden. Dit is het domein waar het meeste geld in omgaat en waar we
het minst over hebben. Het CDA roept het College op om de raad van informatie te voorzien
in informatieavonden of in de Commissie Samenleving.
Ook in het programma Inkomensondersteuning veel vragen.
Hoe ziet de toekomst van preventief werken eruit als er vanuit Den Haag op gaat worden
bezuinigd? Hier maken wij ons zorgen om.
Er zijn minder mensen onder de armoedegrens van 120% maar wel met complexere
problemen. We willen inzetten op het uitbreiden van de regelingen en dienstverlening.
Gaan we niet te veel doen?
En wat zijn de eerste resultaten bij vroegsignalering naar aanleiding van de extra middelen?
Voor de BUIG gaan we uit van een lichte stijging van de uitkeringskosten terwijl de trend
toch anders laat zien?
Tenslotte het Regionaal werkcentrum; een mooie ontwikkeling. Wanneer moet dit staan en
komt dit centrum ook in Emmen?
Het CDA heeft net als in het Sociaal Domein veel vragen en dit is nog maar een deel en
daarom dezelfde oproep aan het College. Graag meer informatie naar de gemeenteraad.
TENSLOTTE
In veel programma’s zien we de krapte op de arbeidsmarkt benoemd.
We lezen het in de programma’s 1, 2, 4, 9 en 10. Programma 4 spreekt zelfs van negatieve
bijeffecten. Deze trend zet zich zonder ingrijpen voort.
Maar wat gaan we dan doen? Hoe lossen we dit op?
Kunstmatige Intelligentie is geen wondermiddel. Volgens het CDA moeten we meer kijken
naar de samenleving. Óf je gaat minder doen óf je zorgt ervoor dat mensen méér voor elkaar
doen. Omzien naar elkaar.
Het CDA wil afsluiten met 80 jaar Bevrijding. We moeten onze vrede en veiligheid koesteren.
In Emmen en om ons heen. Niet alleen koesteren maar ook werken aan vrede.
Want dat is voor het CDA ook omzien naar elkaar.
Daarom heeft het CDA een amendement ingediend om € 50.000 beschikbaar te stellen
zodat onze (jonge) inwoners van de gemeente Emmen het herinneringscentrum Kamp
Westerbork kunnen bezoeken. Dat vindt het CDA belangrijk in deze tijd met toenemend
(oorlogs)geweld en toenemende polarisatie in onze samenleving.