Richtinggevend statement begroting 2021 en verder

Statement CDA-fractie met richtinggevende uitspraken voor de begroting van de Gemeente Meppel voor 2021 en verder.

Samenvatting van de keuzes die we moeten maken voor een Meppel dat wij door willen geven:

De belangrijkste punten van het CDA op een rijtje:

• Nadruk op de rol van de samenleving. Het luisteren naar de inwoners en hen stimuleren mee te doen en mee te denken.
• Duurzaamheid is een belangrijk onderwerp. Ideeën van de Meppelers en Nijeveners belonen en hiervoor middelen vrijmaken.
• Iedereen krijgt de zorg die hij of zij nodig heeft. We gaan het gesprek aan wat dan écht nodig is.
• De rol en positie van jongeren in onze gemeente vergroten en versterken.

Hierna volgt de tekst zoals uitgesproken tijdens de raadsvergadering:
Allereerst complimenten voor de bak werk die in relatief korte termijn is verzet om nu dit voorstel aan ons voor te kunnen leggen. Behalve het inrichten van een crisisorganisatie, heeft ook deze andere insteek in de p&c-cyclus de nodige ambtelijke flexibiliteit gevraagd. 

2020 is dan ook een bijzonder jaar. Een jaar dat de geschiedenis in zal gaan als het jaar van de coronacrisis, met alle bijbehorende gevolgen. Heftige gevolgen, omdat het gaat om de gezondheid van mensen. Maar ook zonder het virus op te lopen, zijn de gevolgen heftig voor mensen die door de crisis bijvoorbeeld geen werk meer hebben, zich extra eenzaam voelen of als jongeren hun kansen sterk zien afnemen. En het einde lijkt nog niet in zicht. We zien dagelijks de besmettingscijfers voorbij komen, en ook vele berichten over de effecten op de economie. Effecten die door de landelijke steunmaatregelen vooralsnog mee lijken te vallen, maar dat lijkt stilte voor de storm. 

Tegelijkertijd zijn er ook positieve ontwikkelingen zichtbaar. Op heel veel manieren zagen mensen in de periode van de lockdown naar elkaar om. Door middel van buurtappgroepen werd geregeld dat mensen elkaar in de nabije omgeving konden helpen waar dat nodig was. En ondernemers zochten én vonden mogelijkheden om mooie en creatieve dingen te realiseren, zoals Taste Away en aanpassingen in de horeca. Ook de meewerkende houding van de gemeente werd hierbij gewaardeerd. 

Als we als CDA-fractie vooruit kijken naar de periode die voor ons ligt, dan voelen we ons in deze context erg aangesproken door de uitspraken die Hugo de Jonge afgelopen weekend heeft gedaan. Hij signaleert wat ons betreft terecht dat we behoefte hebben aan een nieuwe balans tussen markt, overheid en samenleving. Met de samenleving voorop. Zoals dat altijd al gebeurt, komen vele goede ontwikkelingen voort uit initiatieven vanuit de samenleving en de politiek moet die samenleving dus weer voorop stellen. In de morele opdracht dat iedereen meetelt, mee kan doen en we niemand in de steek laten. Dit geldt wat ons betreft ook in Meppel. 

Niet voor niets dienden wij in juni een motie in om het college kaders mee te geven richting de begroting. Kaders waarin voor ons het belang van meetellen en mee kunnen doen voorop staat. Door versterken van werkgelegenheid, aandacht voor eenzaamheid en de aanpak van schuldenproblematiek. En door de verbindende functies in onze gemeente waar mogelijk te versterken. Ook zijn we blij met de input die we als raad hebben gekregen door uitvoering van de motie over participatie van onze inwoners. Zowel de flitspeiling als de gesprekken in de ronde hebben bruikbare reacties opgeleverd. 

Het voorstel zoals dat door het college aan ons is voorgelegd, is een afgewogen stuk, waarin duidelijke keuzes worden gemaakt. Keuzes die recht doen aan de vastgestelde kaders, die passen bij de behoeftes van onze inwoners zoals die uit de peilingen blijken, en waar we als CDA-fractie in grote lijnen achter kunnen staan. Dat betekent niet dat het leuke keuzes zijn die gemaakt worden, maar wel noodzakelijk. 

Een aantal punten uit het voorstel lichten we eruit, omdat we die als CDA-fractie willen benadrukken of omdat ze bij onze fractie vragen opriepen of de wenkbrauwen deden fronsen: 

- De lijn in het sociaal domein kunnen we volgen. De aandacht die we bij de kaderstellende motie hebben gevraagd voor het tegengaan van eenzaamheid, werd onderschreven door de uitkomsten van de flitspeiling en de gesprekken in de ronde. We zijn dan ook blij met het belang van de aanpak van eenzaamheid, zoals dat in de samenhangende aanpak beschreven wordt. 

- Op het gebied van duurzaamheid wordt het creëren van draagvlak door het college gelukkig wel gezien als ‘strikt noodzakelijk’, zodat hierop ingezet blijft worden. Tegelijkertijd is voor ons in de informatieronde niet duidelijk geworden wat het college met het beperktere budget wel en niet gaat doen. We begrijpen dat het nodig is om ambtelijke uren te besteden aan zaken zoals de RES, maar zouden graag zien dat dit zo effectief mogelijk gebeurt en dat er ook budget overblijft om juist de initiatieven vanuit de samenleving te stimuleren. Door de samenleving voorop te stellen, komen immers de beste ontwikkelingen tot stand. Het college zou wat ons betreft dus moeten inzetten op samenwerking met de samenleving door onder meer initiatieven met kennis te ondersteunen. Ook het vooralsnog niet instellen van een lokale stimuleringsregeling begrijpen wij niet. Juist de lokale initiatieven, die ook in het programmaplan duurzaamheid worden gezien, zorgen voor draagvlak en zijn onmisbaar om doelen te behalen. Als het college dit voorstel gaat uitwerken richting de begroting voor 2021, moet zij wat ons betreft dan ook zeker dit aspect meenemen en met een gedegen onderbouwing komen voor de gemaakte keuzes binnen het resterende budget voor duurzaamheid. We horen hier graag een reactie op van het college, om dit onderdeel van het voorstel goed te kunnen duiden. 

- Wat betreft de investeringen heeft het overzicht dat we ontvingen na de informatieronde niet echt duidelijkheid gegeven over de wijzigingen ten opzichte van de vorige begroting. We willen het college daarom vragen om bij de begroting nog eens kritisch te kijken, ook naar waar de investeringen op PM gezet kunnen worden of naar achteren in de tijd geschoven, wat we ons bijvoorbeeld bij Ogterop kunnen voorstellen. 

- Als we kijken naar de inkomsten van onze gemeente, valt natuurlijk de ozb-verhoging op. In de notitie wordt daarbij terecht opgemerkt dat de crisis ook slachtoffers maakt, naar wie deze verhoging moeilijk, zo niet onmogelijk is uit te leggen. Dit wordt deels opgevangen door de bestaande kwijtscheldingsregelingen. Kan het college aangeven welke noodzaak en mogelijkheden zij verder ziet om de uitlegbaarheid van deze maatregel verder te vergroten? 

- Bij de inkomsten wordt ook de kostendekkendheid van tarieven genoemd. Specifiek waar het gaat om begraafrechten is voor de CDA-fractie van groot belang dat het uitgangspunt is dat de keuze voor begraven of cremeren zo min mogelijk financieel gedreven moet zijn. We vragen het college daar rekening mee te houden. 

- Het initiatievenbudget wordt ingezet voor corona-gerelateerde effecten. In de huidige situatie begrijpen we die keuze, maar we willen benadrukken dat het hier wel moet gaan om initiatieven en verbindingen in de samenleving. In de samenhangende aanpak staan zinvolle opmerkingen onder het kopje ‘samen met de samenleving’, die wat ons betreft recht doen aan het voorop stellen van de samenleving. Meppel kent al goede voorbeelden die opkomen uit de samenleving, zoals initiatieven voor een zorgcoöperatie, het Leenfonds en de energiecoöperatie Duurzaam Nijeveen. Een taskforce kan hierin helpend zijn, maar het is nadrukkelijk niet de bedoeling dat het initiatievenbudget op gaat aan ambtelijke uren. Dan zien we liever dat ingezet wordt op het in stand houden van verbindende functies in onze gemeente, zoals buurthuizen als de Poele en de Schalle. Want het kan niet zo zijn dat dergelijke waardevolle functies als gevolg van corona gesloten moeten worden. 

- In de stukken wordt geen expliciete aandacht aan jongeren besteed. Uit zowel de flitspeiling als de input uit de ronde kwam naar voren dat er wel behoefte is aan inzet op de rol en positie van jongeren in deze coronacrisis. Ziet het college hier mogelijkheden? Overigens lijkt het ons goed om ook als raad te kijken hoe we beter met jongeren in gesprek kunnen hierover. 

Hoewel wij het voorstel van het college positief beoordelen, zijn dit voor ons wel relevante punten voor de uitwerking in de begroting.