Algemene Beschouwing 2025
Donderdag, 07-11-2024 was de behandeling van de begroting voor het jaar 2025.
Hierbij de algemene beschouwing van de fractie van CDA Midden-Drenthe.
U kunt ook lezen wat de resultaten zijn en met wat extra achtergrondinformatie: cursieve tekst.
Algemene Beschouwing.
Het CDA sloot de bijdrage bij de vaststelling van de kadernota als volgt in juli van dit jaar af:
We wensen het college heel veel creativiteit en doorzettingsvermogen om een begroting te maken voor 2025.
En dan ligt de begroting nu voor ons. Het is gelukt om die sluitend te krijgen. Dat is vast een hele klus geweest en we willen het college en de organisatie daarvoor bedanken.
We hebben de beleidsvoornemens tot ons genomen en moesten een paar keer slikken. Want voor het eerst sinds jaren breken er andere tijden aan. Niet alles wat we willen, kunnen we meer doen. Sterker nog, we moeten kritisch zijn op wat we wel gaan doen. Op de centen passen dus. Volgend jaar al. En de jaren daarna moeten we zelfs nog meer bezuinigen en dus echte, mogelijk pijnlijke, keuzes maken.
We weten dat u al een tijdje in de organisatie bezig bent om te kijken wat we moeten doen, de zgn wettelijke taak. Ook kijken we wat wenslijk is, bv preventie in de jeugdzorg of ouderenzorg. We zijn benieuwd naar de uitkomsten van deze zoektocht en zullen kritisch daarop zijn.
In uw beleidsvoornemens voor 2025 spreekt u over een beleidsarme begroting.
Het CDA steunt het college met scenario 1 (Beleidsarm, met verhogingen in de OZB, toeristen- en forenzenbelasting)
Waarom? Simpelweg omdat wij vinden dat niet alleen onze eigen inwoners moeten bijdragen aan de verhoging van de inkomsten, maar ook de toeristen en forenzen. En dat is in de basis natuurlijk niet een fijne boodschap. Sterker nog…niemand zit op een hogere belastingen te wachten.
Want als je met minder inkomsten van het Rijk te maken hebt, dan is het belangrijk om niet alleen te kijken naar de uitgaven. We moeten ook kijken naar de gemeentelijke heffingen zoals bv OZB. Dat is hetzelfde als je eigen huishoudboekje, als er minder binnenkomt van de werkgever, kijk je naar de uitgaven en andere manieren om de inkomsten te verhogen.
Dus we begrijpen dat u dit scenario zo bij ons als raad legt. Is dat wat we willen? Nee, liever niet. Maar, volgens het CDA ontkomen we er niet aan. Als je het omrekent naar ozb uitgaven per maand dan is dat maximaal iets meer dan € 4 per maand voor een vrijstaande woning. Het CDA vindt dat acceptabel. Niet wenselijk, acceptabel.
Gelukkig zijn wij in vergelijking met andere gemeente geen koploper op de belastingen voor inwoners, forensen en toeristen. We vinden de verhogingen redelijk, zeker gezien de inflatie waar we allemaal mee geconfronteerd worden. En die prijsverhogingen door inflatie geldt ook voor de dingen die de gemeente inkoopt. Helaas.
We dienen samen met PvdA-GL een amendement in op de toeristenbelasting. Daarbij gaan wij terug naar het oude voorstel waar de TOP in 2024 achter stond. Zij stelden toen differentiatie voor. (een tarief waarbij bv campinggasten en scholen minder betalen dan B&B- en hotelgasten of bezoekers van een vakantiepark)
Ook begrijpen wij heel goed dat ondernemers al boekingen hebben voor 2025 en vinden het niet wenselijk dat zij het niet geïnde geld van de TB uit eigen zak moeten gaan betalen. We geven onze ondernemers hierbij het vertrouwen om het juiste af te dragen.
(dit amendement heeft een meerderheid gehaald en is samen met het CDA gemaakt)
We lezen dat de gemeente ook een deel van haar reserves inzet en hierbij goed de grenzen van wat mag en wenselijk is in de gaten houdt. Dit is samenspraak met de toezichthouders van de gemeente.
Het is het college gelukt om voor enkele noodzakelijke zaken die de hoogte prioriteit hebben geld vrij te spelen.
Belangrijke zaken waarbij als gemeente verplichtingen hebben. Vreemde eend in de bijt is de buurtbus de Broekstreek. Wij steunen dit om 2 redenen: het is structureel een klein bedrag vergeleken met onze totaalbegroting en we vinden het belangrijk dat de inzet van vrijwilligers van de buurtbussen overal gelijk gewaardeerd wordt. De Buurtbus van Hoogersmilde-Beilen via Hijken ontvangt al jarenlang een bijdrage van de gemeente.
En dan zijn er enkele zaken waarvan u aan ons vraagt om aan te geven of wij ze noodzakelijk vinden. Dat zijn bijna allemaal onderwerpen waarvan wij in het verleden besluiten hebben genomen.
Wij zien creativiteit bij u als het gaat om wegenonderhoud. Een aanpassing in de afschrijvingsduur zorgt voor iets meer ruimte om werk rondom wegen te kunnen blijven uitvoeren. Het is niet genoeg, want u komt nog steeds tekort.
Kunnen we dat voor nu accepteren? Ja, we vertrouwen erop dat u dat doet wat nodig is voor de veiligheid.
De hoogste prioriteit van de raad als geheel is bouwen. Bouwen voor jong en oud, met de nadruk op betaalbaarheid en inwoners uit de gemeente. En goedkope en middelhuur. Voor de ontwikkeling van een grote uitbreidingslocatie in Beilen, éen van de sporen van de drie-sporen strategie, is regie van de gemeente noodzakelijk. Zonder regie is de woningmarkt overgeleverd aan projectontwikkelaars. En die zijn maar uit op 1 ding: zo veel mogelijk winst maken. Zij hebben niets met de wens van de raad.
En het CDA heeft niks met die wens van de projectontwikkelaars. Dus: wij steunen het voorstel van de rentelasten bij grondverwerving. Grondverwerving in de gehele gemeente, niet alleen Beilen.
Ja, en dan het gemeentehuis. Eén van die uitgaven heeft al veel stof doen opwaaien in de samenleving. En dat is de verbouwing van het gemeentehuis. Dat wel en dan ons als inwoners meer laten betalen? Belachelijk! Dat is wat wij horen en lezen.
Wij hebben begrepen dat u eigenlijk niet anders kunt dat dit uitvoeren. Dat de installaties en het gebouw niet voldoet aan de wettelijke eisen en dat het voor de gemeenschap duurder zou uitpakken als we het in fases gaan uitvoeren. Wethouders, misschien kunt u dat nog eens in Jip en Janneke taal uitleggen.
(er is een motie aangenomen die wij mede ingediend hebben: eerst een onderzoek uitvoeren waarbij meerdere scenario’s worden aangeboden aan de raad. Het doel is om te kijken of de verbouwing ook voor een lager bedrag uitgevoerd kan worden en of er bv externe huurders in het pand kunnen komen. Wij zijn daarvoor. Het gemeentehuis wordt dan een huis voor de gemeente met bv een bibliotheek)
Tot zover de vaste jaarlijkse uitgaven.
Dan gaan we nu over tot de eenmalige uitgaven waar u geld voor heeft vrijgespeeld.
Van die miljoen is nog maar 900.000 over, want voor de zomer is d.m.v. een amendement al ongeveer 100.000 vastgelegd om te besteden voor de apparatuur in de raadzaal.
(Het CDA was er fel op tegen om alvast gemeenschapsgeld te reserveren voor de raad zelf. Er was een krappe meerderheid voor om dat wel te doen)
Wij kunnen instemmen met uw voorstel. Ik haal er een aantal dingen uit die wij als CDA heel erg belangrijk vinden. Dat heeft te maken dat wij opkomen voor de kwetsbaren in de samenleving, dat wij geloven in het sterk maken van de samenleving en het project Vitale Vakantieparken heel graag willen voorzetten. Om met dat laatste te beginnen. Wij zijn als gemeente traag op gang gekomen en zijn nu eindelijk zo ver dat wij 2 niet vitale parken gaan steunen in hun transformatie naar wonen.
Wij weten dat er meer parken hun bestemming willen veranderen naar wonen. Daar maakt het CDA graag geld voor vrij.
Vitale vakantieparken gaat natuurlijk ook over excelleren en het vitaal maken van recreatieparken. Dat kost ook geld. Wat ons betreft besteedt u het geld is aan transformatie en als er nog wat over is dan kunt u dat wat ons betreft besteden aan de rest.
Dan het sterk maken van de samenleving. Daar past het werk van de sociaal raadsvrouwen prima bij. Ook al is de definitie van armoede gewijzigd in NL, dat wil dan niet zeggen dat mensen ineens geen geldzorgen meer hebben. Dus….doen wat ons betreft.
Zoals al gezegd: Het CDA staat voor een sterke samenleving, waarbij de kracht en de talenten van eenieder ingezet kan worden. En voor een gezonde samenleving. Bewegen is een belangrijk onderdeel van gezond leven. En daar kun je niet vroeg genoeg mee beginnen. Spelen begint veelal in de speeltuin en op schoolpleinen. We begrijpen dat er geen geld beschikbaar was voor de uitvoering van het beleid. Wij zien nu een motie over de speeltuinen. Daar hebben wij een drietal vragen over. Misschien kan het college daarop terugkomen in de 2e termijn.
1. We zijn benieuwd of de dekking die voorgesteld voldoende is om de komende 3 jaar het beleid uit te voeren.
2. We zien dat in lijst incidentele uitgaven dat er € 47.000 geld beschikbaar als eenmalige uitgaven. Dat betekent toch dat er helemaal geen geld meer beschikbaar is voor tegenvallers. Klopt dat?
3. En wat betekent als we minder werk gaan uitvoeren tegen de overlast van de eikenprocessierups. Wat is het risico om dat zo te doen? Krijgen we dan bv meer overlast of maakt het niet?
(op verzoek van het CDA is de motie speeltuinen aangehouden. We hebben er namelijk vertrouwen in dat er in de bestuursrapportage van december incidenteel geld beschikbaar komt. Dat kunnen we dan wellicht, middels de aangehouden motie, beschikbaar stellen voor de speeltuinen. Daarnaast was het voor ons niet duidelijk wat het niet bestrijden van de eikenprocessierups voor gevolgen heeft voor de samenleving)
En dan gaat er tot onze spijt iets niet doen. Het meer weerbaar maken van de jongeren van Volta, HOS. Een mooie samenwerking tussen professionals en de samenleving.
Volgens het CDA een ontzettend belangrijke preventieve maatregel om pubers te helpen weerbaarder te worden. Zodat het leven iets gemakkelijker wordt en er mogelijk later minder een beroep op onze jeugdzorg of gezondheidszorg gedaan hoeft te worden.
College…..als er in de loop van het jaar toch nog ergens geld over is of u weet een potje bij het Rijk aan te boren…..heel heel graag steken wij dat in onze jongeren.
(de wethouder heeft aangegeven dat zij, via de Sociale Agenda, een aanvraag voor geld heeft ingediend. Zij heeft al vernomen dat het project een warm hard wordt toegedragen in de provincie. De school, Volta Beilen, wil dit project ook heel graag.
Het CDA heeft, zij het voorzichtig, goede hoop dat er geld beschikbaar komt van de Sociale Agenda)