CDA: gemiste kans modernisering opsporingsmiddelen in strijd tegen zware criminaliteit

Het Europees Parlement stemde vandaag tegen het gebruik van kunstmatige intelligentie ('AI') door politie en justitie. Politieke partijen waren verdeeld over de mogelijkheden die politie zou moeten hebben om nieuwe, innovatieve opsporingstechnieken in te zetten. Jeroen Lenaers, CDA-woordvoerder justitie, is teleurgesteld in de starre houding van sommige partijen: "Als je anno 2021 criminelen wil aanpakken, kun je niet aankomen met technieken uit 2001. We moeten onze politiemensen serieus nemen en hen ook serieuze opsporingsmiddelen bieden om de strijd aan te kunnen blijven gaan tegen hardnekkige criminaliteit, zoals ondermijnende drugscriminelen en online kindermisbruikers. Snelle en effectieve opsporingstechnieken kunnen bovendien de werkdruk van onderzoeksteams verlichten."

Lenaers: "eerdere innovaties zoals de inzet van vingerafdrukken en DNA-onderzoek hebben al voor vele doorbraken in zaken gezorgd. Opsporingsdiensten moeten zich ook nu door kunnen blijven ontwikkelen. Moderne technieken kunnen helpen bij het sneller oppakken van voortvluchtige criminelen, het voorspellen van aankomende strafbare feiten en het opsporen van illegale producten of valse eurobiljetten. Het is belangrijk om met een open blik naar deze mogelijkheden te kijken. We moeten voorkomen dat criminelen straks wel AI-technieken in kunnen zetten, maar onze politiediensten niet."

Een voorwaarde voor Lenaers is wel dat er strenge eisen worden gesteld aan de inzet van gezichtsherkenning, 'predictive policing' en andere AI-technieken door opsporingsdiensten. "Natuurlijk kunnen deze innovatieve technieken ook verkeerd ingezet worden of een vertekenend beeld opleveren als er niet zorgvuldig mee om wordt gegaan. Daar moeten we ons bewust van zijn. Er zijn heldere regels nodig wanneer welke techniek ingezet mag worden en van discriminatie kan absoluut geen sprake zijn. Echter, we moeten ons niet laten regeren door angst, maar juist een Europese standaard voor AI durven neer te zetten als alternatief tegen het zeer vergaande gebruik ervan in landen als China."

De Commissie heeft in april haar wetsvoorstel op AI (de AI act) gepubliceerd. De behandeling daarvan in het Europees Parlement begint binnenkort. Dit is een voorstel van de Europese Commissie om toepassingen van kunstmatige intelligentie te reguleren. "De stemming van vandaag is een goede graadmeter voor deze komende discussies. Het lijkt er op dat de positie van het Europees Parlement veel kritischer gaat zijn dan de voorstellen van de Europese Commissie die nu al voorliggen." aldus Lenaers.