Opinie Volkskrant: Europa moet buitengrenzen beter bewaken

Dit opinistuk verscheen 23/11/2023 in De Volkskrant

Vrijdag komen de migratieministers van de 27 EU-lidstaten in Brussel bijeen voor crisisberaad. Daar is alle reden voor. De instroom van illegale migranten neemt weer snel toe. Via de westelijke Balkanroute zijn dit jaar al drie keer zoveel migratiebewegingen geregistreerd als vorig jaar. Op de Middellandse Zee waagden 60 procent meer migranten de oversteek.

De aanleiding voor het crisisberaad is de harde aanvaring tussen de Franse president Macron en de Italiaanse premier Meloni. Over en weer verwijten zij elkaar zich niet te houden aan Europese afspraken. Het is de klassieke tegenstelling die we ook in eigen land zien. Rechts vraagt zich af waarom links zo naïef is en links verwijt rechts harteloos te zijn. Het is een vruchteloze tegenstelling die alleen extreem-rechts in de kaart speelt. De ruimte ligt in het midden door te kijken wat binnen de huidige mogelijkheden haalbaar is.

Wake-upcall

Premier Rutte zei twee weken terug dat Nederland zich ‘in slaap heeft laten sukkelen’ als het om migratie gaat. De huidige aantallen moeten voor de premier een wake-upcall zijn. Nederland kan deze onbeperkte instroom niet aan. Met de huidige aantallen zouden we wekelijks drie azc’s moeten openen of jaarlijks een stad als Kampen bij moeten bouwen. Dat gaat gewoon niet.

Alleen door de irreguliere migratie te beperken, houden we ruimte om echte vluchtelingen op te vangen. Dat vraagt om een Europese aanpak, waarbij lidstaten hun verantwoordelijkheid nemen en de gezamenlijke inspanningen fors worden vergroot. Migratie is al lang geen nationaal vraagstuk meer. Het is keiharde geopolitiek.

Hybride oorlogsvoering

In Oekraïne is het doelbewust aanjagen van vluchtelingenstromen richting Europa onderdeel van Poetins hybride oorlogsvoering. Vanuit Belarus worden migranten actief de grens over gejaagd en eerder gebruikte de Turkse president Erdogan het openen van de grenzen als dreigement om in Europa te worden gehoord.

Als we geen speelbal willen zijn van autoritaire machthebbers of overgeleverd willen zijn aan criminele mensensmokkelaars, moeten we zelf kunnen bepalen wie toegang krijgt tot ons grondgebied en wie niet. Nederland moet zich aansluiten bij de twaalf lidstaten die Europees geld willen inzetten om een fysieke grens op te werpen aan de buitengrenzen van Europa. Frontex moet uitgebreid worden tot een permanente en toegeruste grensbewaking van ten minste 10 duizend eenheden.

Biometrische data

Al te lang blokkeren linkse partijen in het Europees parlement voorstellen om van alle migranten meer biometrische data te verzamelen zodat ze bij herhaalde aanvragen sneller kunnen worden afgewezen. Sluitstuk van de aanpak vormen een eerlijk verdeelsysteem van vluchtelingen over de lidstaten en Europese afspraken met derde landen over terugkeer van onderdanen, opvang in de regio en ontwikkelingssamenwerking. Juist vanwege de geopolitieke dimensie mogen nationale belangen een sluitende Europese aanpak niet in de weg staan. Nederland kan en moet daarin het voortouw nemen.

Maar ook de lidstaten zelf kunnen nu al meer doen. Ook Nederland. Te vaak nog willen we het beste jongetje van de klas zijn. Zo ligt het inwilligingspercentage op asielverzoeken in ons land onverklaarbaar veel hoger dan in de ons omringende landen.

Grenscontroles

In tegenstelling tot Duitsland en Oostenrijk voeren wij nauwelijks intensieve grenscontroles uit om irreguliere migratiestromen of mensensmokkelaars aan te pakken. Ook kan Nederland meer gebruikmaken van vreemdelingenbewaring in de asielprocedures, bijvoorbeeld door ‘Dublin-claimanten’ die al in meerdere EU-landen zijn gesignaleerd (asielzoekers horen in het eerste land van aankomst asiel aan te vragen, red.) vast te zetten.

Grip op migratie vraagt in Europa en eigen land om daadkracht. Alleen als we aan de grens een scherp onderscheid kunnen maken tussen de grote groep illegale migranten en het kleinere aantal vluchtelingen, kunnen we juist hen blijven helpen die dat echt nodig hebben.

OVER DE AUTEURS

Pieter Heerma is fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer, Jeroen Lenaers is Europarlementariër voor het CDA en René Peters is Tweede Kamerlid voor het CDA.