Weg is weg: Europese havens in de uitverkoop

Deze opinie van Tom Berendsen (Europees Parlement) en Harry van der Molen (Tweede Kamer) verscheen op 22/11/2022 in DeTelegraaf.

Het is deze week Black Friday, voor veel Nederlanders het moment om Sinterklaas en kerstcadeaus te kopen. Scheepsladingen aan pakketjes komen daarvoor de Rotterdamse haven binnen. De kans is groot dat deze door een Chinese terminal ontvangen worden. Want ook de Rotterdamse haven heeft de laatste jaren uitverkoop gehouden. Ruim twee derde van de diepzeeterminals in Nederlands grootste haven is inmiddels opgekocht door Chinese bedrijven.

Toen eerder deze maand in Duitsland werd gesproken over de verkoop van een groot deel van de Hamburgse haven aan een Chinees staatsbedrijf, klonk ook in ons land veel verbazing. Terecht, maar we staan er in Nederland dus niet veel beter voor. In een tijd waarin we keihard met de neus op de feiten worden gedrukt over onze afhankelijkheid van Russisch gas, blijven we doodleuk dezelfde fouten maken met China. Naast Rotterdam, zijn nog 21 Europese havens al in zee gegaan met de Chinezen.

Dat is onwenselijke om meerdere redenen. Ten eerste geeft het China inzicht in alles wat ons land per container binnenkomt en verlaat. Zo wordt spionage kinderspel. Iets waar onze inlichtingendiensten al langer voor waarschuwen. Ten tweede maken we onszelf kwetsbaar voor sabotage. Wanneer geopolitieke spanningen oplopen, is het makkelijk om de afhandeling van containers te vertragen of helemaal te stoppen en zo de halve Rotterdamse haven lam te leggen. Ten derde worden we economisch te afhankelijk. China is hard op weg om de belangrijkste handelspartner van Europa te worden. Wanneer zij ook onze cruciale infrastructuur in handen krijgen, kunnen we helemaal niet meer om hen heen. Dit terwijl China omgekeerd de markt wél zorgvuldig afsluit voor invloed van buitenaf.

De agenda van China is duidelijk. Zij willen de dominante speler zijn op het wereldtoneel. Om dat doel te bereiken worden Chinese bedrijven met bakken aan staatssteun de wijde wereld in gestuurd om bedrijven op te kopen en zo stap voor stap de afhankelijkheid te vergroten. Eenmaal in Chinese handen, zijn we de bedrijven, de bijbehorende inkomsten én onze invloed kwijt. Hier geldt hetzelfde als bij veel Black Friday-aanbiedingen: weg is weg.

Nederland is een handelsland, we hebben er niets aan om China nu als vijand te bestempelen. We moeten wel kunnen blijven handelen met Chinese bedrijven. Er zit echter een groot verschil tussen handel drijven en het uit handen geven van je infrastructuur. Zeker als het gaat om een onbetrouwbare geopolitieke speler. We hebben de alarmsignalen vanuit Rusland te lang genegeerd. Laten we nu niet slaapwandelen naar een nieuwe afhankelijkheid van China.

“Als wij de Chinese investeringen niet aannemen, doet de buurman het wel”, klinkt het vanuit de havens. Om te voorkomen dat Europese landen onderling tegen elkaar worden uitgespeeld, is een Europese havenstrategie nodig. Dat betekent grenzen stellen aan buitenlandse investeringen om ons economisch belang en onze veiligheid te kunnen garanderen én investeren. Havens zijn letterlijk de toegangspoorten van onze economie, daar moeten we zuinig op zijn. Alleen als Europa zichzelf serieus gaat nemen, kunnen we ook in de toekomst zorgen voor gezonde machtsverhoudingen in de wereld.