Wat willen we met de Oostvaardersplassen?
Sinds 1 januari is de provincie Flevoland verantwoordelijk voor het beheer van de Oostvaardersplassen, een van de meest unieke en bijzondere natuurgebieden van Nederland. Het is een ongerept, uitgestrekt en afwisselend natuurgebied in nieuw land. Maar ook een gebied waar al jaren over wordt gepraat: hoe willen we het beheren? Partijen in Provinciale Staten doen een voorzet met een initiatiefvoorstel. Hieronder leest u hoe het CDA er over denkt.
Met de overdracht van het natuurbeleid van rijk naar Provincies en de ondertekening van de overeenkomst ‘Dierenwelzijn in de Oostvaardersplassen’, ligt de verantwoordelijkheid van het beleid voor de Oostvaardersplassen en de uitvoering daarvan bij de provincie Flevoland. Om al deze ontwikkelingen goed op elkaar af te stemmen, zullen we als leden van Provinciale Staten een visie moeten formuleren voor dit gebied en de uitvoering daarvan moeten controleren.
Zeggenschap en verantwoordelijkheid dichterbij
Het CDA is bijzonder content dat deze verantwoordelijkheid gedelegeerd is naar de provincie. Hiermee is de zeggenschap over onze provincie dichterbij gekomen. Dit dient de democratie en ons streven dat de samenleving weer meer van de mensen wordt in plaats van de overheid. Tegelijkertijd brengt dat de verantwoordelijkheid met zich mee om op provinciaal niveau ook tot overeenstemming te willen komen over de bestemming van dit gebied.
Waardengedreven politiek
De discussie over Oostvaardersplassen roept allerlei vragen op: wat is natuur, wat is dierenwelzijn, wat is toegankelijkheid voor mensen, etc. Iedereen hanteert andere definities voor dezelfde begrippen, dat is alleen al reden voor veel misverstanden.
Is het begrip natuur ‘niet ingrijpen’ in een gebied waar overigens, op een niet-natuurlijke manier, grote grazers zijn gebracht? Is natuur dood en leven zijn eigen gang laten gaan, ook al heeft de mens de levensruimte beperkt? Is dierenwelzijn dieren dood laten gaan in hun omgeving of is dierenwelzijn de dieren een moeizame dood laten voorkomen door gericht afschotbeleid? Is dierenwelzijn dieren als gevolg van uithongering de barst van de vlierstruiken laten eten waar ze ziek van worden?
De morele waarde van wildernis
In een artikel in Trouw van 6 januari jl. staan goede opmerkingen over de morele dimensie van dit debat over Oostvaardersplassen. Zo refereren begrippen als de ‘Wildernis’ naar een verlangen naar de ongerepte natuur die in Nederland niet meer aanwezig is. De natuur als ‘amorele’ wereld, is ook zo’n beeld waar we aan vast willen houden als vrijplaats, een rustplaats in onze overgeorganiseerde wereld.
Hier zit wel een verklaring voor het oproepen van de overdaad aan emoties die spelen in dit debat. Ten diepste gaat het in dit debat over de visie op de mens-natuur. Niet voor niets wordt de felheid in dit debat ook toegeschreven aan het feit dat de discussie trekken heeft van een nieuwe religie. Het CDA gaat uit van rentmeesterschap en zorg voor de schepping.
De kunst van het debat is om in gesprek te gaan met partijen die een andere visie hebben; de botsing van ideeën moet kunnen plaatsvinden om uiteindelijk met elkaar tot een overeenstemming te komen over het beste besluit dat genomen kan worden. Een niet-bereidheid tot het komen tot een compromis, een houding die enkele partijen uitdragen, vindt het CDA bijzonder gevaarlijk voor de democratie.
Kansen voor aanpassing van het beleid
CDA Flevoland wil dat er een integrale toekomstagenda wordt opgesteld voor de Oostvaardersplassen. Deze moet leiden tot een bredere acceptatie van het beheer en een mooi en toegankelijker natuurpark van internationale allure.
(bron: Verkiezingsprogramma 2015-2019)
Met het initiatiefvoorstel ‘Richtinggevende uitspraken Beleidskader beheer Oostvaardersplassen’, wordt een start gemaakt om te komen tot deze integrale toekomstagenda. Prima initiatief dus. Het document is richtinggevend omdat er enkele kaders in worden meegegeven, zoals daar zijn Natura 2000, toegankelijkheid voor burgers vergroten, opmerkingen in de adviesrapporten ICMO 1 en 2 meenemen, en de ambitie voor een Nationaal Park hierbij betrekken. Hier kan het CDA zich helemaal in vinden.
Wat wel en niet?
Voor het CDA betekent dit: geen economische exploitatie, geen verdere kaalslag en onnodige en niet-natuurlijke cycli van leven en dood, wel toename van biodiversiteit, behoud van vrij rondlopende grote grazers, behoud van natuurwaarden en vergroten van de toegankelijkheid.
De door SGP en VVD aangezwengelde discussie gaat inmiddels alle kanten uit. Partijen staan loodrecht tegenover de elkaar. De ‘loopgraven’ zijn ingenomen, geen goede basis om met elkaar tot een overeenstemming te komen en daarmee tot een weloverwogen uitgebalanceerde visie en uitvoeringspraktijk voor Oostvaardersplassen.
Het CDA ziet evenwel veel kansen om met elkaar te komen tot een werkbare visie en beheerplan; juist het CDA is in staat om in dergelijke situaties met de juiste, praktische en richtinggevende voorstellen te komen. Daarbij geldt voor ons dat we ons niet verliezen in allerlei illusies, maar dat we verantwoorde keuzes weten te maken in de afweging omvang grote grazers, waterpeil, toegankelijkheid en internationale allure.