Op de agenda van de raad van 14 oktober j.l. stond niet voor de eerste keer de samenwerking tussen 8K en TD. Voor de CDA-fractie is het steeds de vraag: “Wat is goed voor onze inwoners?”. Samenwerking mag nooit een doel zijn, maar kan wel een middel zijn om zaken te verbeteren.
CDA fractie voorzitter Lydeke Zandbergen-Beishuizen
Onderstaand mijn betoog als fractievoorzitter gedaan in de raadsvergadering.
Punt 5: Eindrapportage evaluatie en bestuurlijke toekomstscenario’s 8KTD
Voorzitter,
U vraagt ons
1) kennis te nemen en te reflecteren op het rapport van Berenschot. Geen enkel probleem. We hebben het rapport ontvangen en met interesse gelezen. Complimenten voor de onderzoekers.
2) Te reflecteren op het rapport en in te gaan op de rode draden en de aanbevelingen.
Vooraf het volgende:
Als fractie stellen we ons zelf regelmatig de vraag:
“Wat is het belang van onze inwoners?” Dat is ook de vraag die we ons stellen als het gaat om de samenwerking 8KTD.
En als je het hebt over de samenwerking: als je benieuwd bent naar de afkomst van iemand is het vaak de vraag: binne jo in Frysk of in Nederlanner ? As antwurd kinsto ek noch krije ik bin in Waldpyk, maar in ieder geval nooit Ik ben een Achtkarspelener. Ook iets om in je achterhoofd te houden als het gaat om samenwerking.
Voor ik inga op de rode draden en de aanbevelingen het volgende:
Zoals het nu gaat in de samenwerking, zijn we daar gelukkig mee? Ons antwoord is nee. Het kan beter. Er zijn goede stappen gezet, maar er is meer winst te behalen. Ik denk dat de meeste politieke partijen zich in deze tijd waarin de verkiezingsprogramma’s worden voorbereid zichzelf ook de vraag stellen: “hoe zien we de huidige en toekomstige samenwerking”. Dat maakt meteen duidelijk hoe lastig het is om op dit moment en op deze plaats hier uitgebreid op in te gaan.
De rode draden:
• Samenwerking gericht op de organisatie: dit gaat om uitvoering. Uitvoering van het beleid zoals deze door de twee verschillende raden is vastgesteld. Het beleid kan dus verschillen en de werkmaatschappij dient daar uitvoering aan te geven. Moet de samenwerking dan een “inhoudelijke strategie” opstellen. Ons lijkt dit niet. Laten we alstublieft een onderscheid blijven maken tussen beleid en uitvoering.
• Toenemende organisatorische en financiele druk: hier wordt een heikel punt benoemd. Toenemende werkdruk, een groot verloop, moeilijk in te vullen vacatures, veel externe inhuur waardoor minder betrokkenheid. En tot slot drie verschillende procedures: 8K, TD en de WM. Met betrekking tot de laatste punt is dit volgens de fractie een mogelijke opdracht aan de directies. Immers waarom niet kiezen voor dezelfde procedures? Het gaat hierbij weer om uitvoering. Van de organisaties wordt gevraagd hierbij keuzes te maken, een keuze uit verschillende procedures met als opdracht kies niet bij voorbaat die van je zelf, maar kies de beste. Het eerste punt is lastiger. In een kleinere gemeente zijn de carrière mogelijkheden kleiner, zijn de verdiensten lager, heb je geen team om op terug te vallen. Het is een gegeven waar we als raad geen invloed op hebben. Hoe wordt je een aantrekkelijke gemeente om voor te werken? Hoe bindt je het personeel aan je? Hoe zorg je voor mobiliteit? Misschien een pool opzetten met meerdere kleinere gemeentes?
• Ontwikkeling vraagt tijd en focus: daar is niets aan toe te voegen. Een cultuurverandering heb ik ooit geleerd kost 20 jaar…
• Maak opgaven leidend naar een strategische visie: Het advies hier is in feite het kiezen voor een gezamenlijke visie als 8K en TD. Maar dan zit je niet meer bij de uitvoering maar bij het beleid. Kiezen voor een gezamenlijke visie, een gezamenlijke stip op de horizon vraagt om politieke keuzes. Als CDA laten we dit graag over aan het politieke krachtenveld dat de komende periode haar spel speelt bij de voorbereiding van de verkiezingen.
De aanbevelingen:
• Kies voor elkaar: werk aan en vanuit een richtinggevend perspectief. Zoals hiervoor al genoemd is dit een politieke keuze, waarover we ons op dit moment niet uitlaten.
• Kies voor de inhoud: focus op publieke waarde en synergie: een gezamenlijke strategie op de maatschappelijke opgaven is een politieke keuze en dus…. In dezelfde paragraaf wordt ook het advies van AEF om te bestuurlijk samenwerkingsprotocol op te stellen herhaald. Vreemd dat dit er nog steeds niet is. Dit betreft uitvoering!
• Kies voor de organisatie: werk door aan de organisatieontwikkeling: Prima vooral doorgaan
• Rapporteer helder over de financiële ontwikkelingen, kosten en resultaten: Ook hiervoor geldt: natuurlijk!
• Versterk en verhelder de governance: alle tips overnemen.
Tot slot, u vraagt ons niet te reflecteren op de verschillende scenario’s. Toch daarover één opmerking. Als CDA-fractie hebben we al eerder aangegeven verbaasd te zijn over de keuze, die in het verleden is gemaakt om de verschillende afdelingen qua uitvoering samen te voegen met slechts één uitzondering: de afdeling beheer. Pak dit als colleges zo snel mogelijk op, maar….
Ja ik kom meteen met een maar….
Volgens de CDA-fractie - maar we kunnen het fout hebben of hebben zitten te slapen - volgens de CDA-fractie hebben we nooit toestemming gegeven voor een fusie. Bijzonder dan om in het rapport te lezen dat er in de werkmaatschappij 8KTD bij het samenvoegen van de afdelingen beheer sprake zal zijn van - en ik citeer uit het rapport - een volledige ambtelijke fusie: de volledige ambtelijke capaciteit is dan ondergebracht in de gezamenlijke organisatie. Misschien kan de portefeuillehouder dit toelichten.
Dank u wel,