Voorzitter, Leden van PS, GS, en de mensen die dit debat volgen op afstand, vaste luisteraars en kijkers en inwoners van Fryslân betrokken bij dit onderwerp.
Voor ons als CDA fractie staat gelijkheid voorop, gelijkheid zoals de tekst van artikel 1 van de Grondwet bij de ingang van ons provinciehuis is weergegeven. Een bijna sacrale tekst in het huis voor alle friezen. Passend bij de Joodse traditie waar teksten boven de voordeur gebruikelijk zijn.
Sinds het voorjaar van 2019 is de tekst van artikel 1 van onze Grondwet zichtbaar, in onze beide rijkstalen. Een initiatief van Teus Dorrepaal, Statenlid voor het CDA in de periode 2007-2019. Aanleiding daarvoor was zijn motie Eltsenien die in december 2018 bijna unaniem door Provinciale Staten werd aangenomen. De essentie van deze motie is dat elke inwoner, ‘eltsenien’, het recht heeft volledig geaccepteerd te zijn en zo de eigen competenties en kansen te kunnen benutten. Een signaal dat de provincie geen onderscheid maakt naar afkomst, levensovertuiging of geaardheid. Dit is wat een overheid hoort uit te dragen, neutraliteit.
Opnieuw is de discussie over de regenboogvlag opgelaaid. Maar waar gaat deze discussie over? Of beter gezegd, waar zou deze discussie over moeten gaan? De regenboogvlag markeert in onze ogen de verschillen tussen mensen, verschillende mensen die samen ‘de Mienskip’ vormen. De Mienskip waar iedereen volwaardig is en gelijkwaardig, waar iedereen ertoe doet. Juist door het ophangen van de regenboogvlag worden die verschillen echter zichtbaar.
Waarom nu opnieuw deze discussie terwijl provinciale staten zich in december 2018 zo expliciet uitspraken voor het tegengaan van alle vormen van discriminatie. Is de uitleg te complex of te moeilijk of wordt onze uitleg niet begrepen?
Gaat het om principe of gaat het om de uitleg, gaat het om principes of gaat het om richtlijnen hoe deze uit te werken. In de accountancy zouden we zeggen is het principle based of is het rule based. Werken we vanuit een principe, artikel 1 van de Grondwet, of is er een uitgebreide set met regels en voorschriften die we kunnen toetsen of ze juist en volledig zijn toegepast.
Het gaat ons om het principe, dat is gelijkwaardigheid tussen een ieder, respect over en weer, dat staat voorop. Respect onderling. Respect dat velen van ons overdag ervaren. Gelijkwaardigheid en omzien naar elkaar wat zeker ruim aanwezig is in onze provincie. Onze provincie waar we het leven als gelukkig ervaren. Lok op 1 is niet voor niks de titel van het bestuursakkoord. We zijn gelukkig in deze provincie
Het beeld dat door het niet laten wapperen van de regenboogvlag op één dag in het jaar, de provincie Fryslân geen oog zou hebben voor discriminatie van de LHTBIQ-groep doet ons pijn. Er kan en mag in onze ogen geen sprake van zijn dat een specifieke groep uit de samenleving zich onterecht onveilig voelt of het gevoel heeft niet begrepen te worden. Dat past niet bij ons beeld van gelijkwaardigheid.
Wij zien liever een bredere uitwerking tegen discriminatie, het tegengaan van alle mogelijke vormen van discriminatie breder dan de LHTBIQ groep. Discriminatie is breder dan voor een uitgezonderde groep.
Een term die, als je werkelijk naar het begrip gelijkwaardigheid kijkt, in deze discussie niet past, maar nu voor helderheid van begrippen gebruikt wordt. Dus bijvoorbeeld ook voor mensen die de vlag liever niet zien wapperen, zich niet anders voelen en ook niet als anders beschouwd willen worden, want ook die zijn er en waar wij ook oog voor hebben, zeker als je naar het begrip gelijkwaardigheid kijkt.
De CDA-fractie zal het voorstel volgen om de regenboogvlag eenmaal per jaar te laten wapperen op het provinciehuis.
Met de tekst van de motie in de overwegingen kunnen wij ons op het volgende punt niet vinden.
Met deze motie vreemd willen we, met inachtneming van artikel 1 en artikel 6 van de Grondwet, af van deze uitzonderingspositie. Het uitroepen van de provincie Fryslân als regenboogprovincie steunt de LHBTIQ+ gemeenschap en bevestigt dat we als provincie gelijkheid, acceptatie en inclusiviteit nastreven. Dit hebben we al aangegeven, met artikel 1 van de grondwet. Deze passage zien wij dus als onnodig.
Wij willen in deze discussie niemand kwetsen, wij zoeken de verbinding in de verschillen binnen de discussie. Wij herkennen ons niet in het beeld dat wij niet openstaan voor initiatieven als het hijsen van de regenboogvlag. Iedereen is gelijkwaardig, daarvoor stond de motie Eltsenien en daarvoor staan wij als statenfractie van het CDA.
Het voorstel van hijsen van de regenboogvlag zullen wij steunen. Wij staan niet achter de tekst uit de motie. De motie gaat uit van een uitzonderingspositie van onze provincie, wij hebben geen uitzonderingspositie in ons beleid. Artikel 1 van de grondwet hangt sacraal in de hal van het provinciehuis. Het huidige bestuursakkoord geeft richting tegen discriminatie in alle vormen, helaas is discriminatie breder dan de LHBTQ+ gemeenschap.
Het beeld van geen acceptatie, de mogelijke pijn die dit oproept van wel discrimineren, dat is niet gewenst en past niet bij een partij die wil verbinden. Vanuit die gedachte zullen we het hijsen van de regenboogvlag steunen, waarbij wij ook oog houden voor de groep behorende tot LHTBIQ-groep die deze vlag liever niet ziet hangen.
Johan Tjalsma,
CDA Statenlid