Friezen blijven de komende jaren de gelukkigste inwoners van Nederland. De nieuwe coalitie van CDA, PvdA, VVD en FNP heeft dat doel centraal gesteld in het vandaag gepresenteerde bestuursakkoord. De provincie zet er op in om de sterke sociale structuren, de sociale gelijkheid en de leefbaarheid verder te stimuleren, want die dragen bij aan de brede welvaart die Fryslân kenmerkt. Hierin willen de partijen 180 miljoen euro investeren, bovenop de reguliere begroting.
Het geluk en de brede welvaart die de Friezen kennen, moet eveneens gelden voor volgende generaties. Vandaar dat de coalitie de regio ,,groen, duurzaam en veilig wil doorgeven aan onze kinderen en kleinkinderen’’, meldt het akkoord. Om dit te bereiken, spelen de partijen in op drie grote ontwikkelingen: de gevolgen van de klimaatverandering, veranderingen in de bevolkingssamenstelling en de erfenis van Culturele Hoofdstad. Fryslân is de eerste regio die brede welvaart als uitgangspunt kiest. De schone energiedoelen gaan omhoog. In 2030 is een derde van de Friese energie duurzaam opgewekt. Fryslân verbruikt dan een kwart minder energie dan in 2010. Na realisering van de bestaande plannen voor windenergie komen er geen nieuwe windparken bij. De coalitie zet in op aardwarmte. Vervanging van oude molens door efficiëntere turbines zorgt dat er per saldo minder molens overblijven. Bestaande dorpsmolens zijn te vervangen door molens tot 100 meter ashoogte. Direct bij een boerenbedrijf kunnen molens komen met een ashoogte van maximaal 15 meter.
Particulieren kunnen voortaan hun woning vergroenen met hulp van het bestaande fonds voor schone energie (FSFE).
Erfenis
Voor de invulling van de erfenis van Culturele Hoofdstad trekt de coalitie de komende jaren nog eens 6 miljoen euro uit. De coalitie zet in op natuur en de verbetering van het landschap. Voor de aanpak van de veenweideproblematiek komt nog eens 10 miljoen euro beschikbaar. Het bevorderen van de biodiversiteit krijgt 3 miljoen euro extra.
Economisch wacht Fryslân een zware opgave. De vergrijzing neemt sneller toe dan elders, mede doordat jongeren wegtrekken. Daardoor is er een kleinere groep die de economie draaiende moet houden. De arbeidsproductiviteit moet omhoog, net als de export en de vernieuwingskracht.
Het stimuleren van ondernemerschap krijgt daarom een extra injectie van 2,9 miljoen euro. Op het gebied van bereikbaarheid gaat er bijna 5,4 miljoen euro naar verbeteringen voor het fietsverkeer. De bochtverruiming in het Van Harinxmakanaal in Franeker vergt 5 miljoen euro. Voor het verder opwaarderen van het kanaal is 2 miljoen euro nodig. De provincie is bereid de bouw van een aquaduct in de Rijksweg A6 bij Skarster Rien voor te schieten. Er zijn studies voorzien naar de komst van een aquaduct bij Bolsward, een betere weg tussen Leeuwarden en Sneek en de aanleg van de Lely spoorlijn (Lelystad-Emmeloord-Heerenveen-Drachten-Groningen). Wat betreft de opcenten wil Fryslân in de top 3 van voordeligste provincies blijven.
Brieven
Het akkoord is tot stand gekomen met adviezen uit een honderdtal brieven, uit gesprekken met organisaties en na gesprekken met partijen die geen deel uitmaken van de coalitie.
Via een zogeheten brede welvaartsscan houdt de provincie de komende jaren in de gaten hoe het geluksgevoel van de Friezen zich ontwikkelt. In CBS-cijfers doken de Friezen de afgelopen jaren op als gelukkigste Nederlanders.
Gedeputeerden
De vier partijen hebben vijf kandidaat-gedeputeerden naar voren geschoven: Sander de Rouwe en Sietske Poepjes (CDA), Douwe Hoogland (PvdA), Avine Fokkens (VVD) en Johannes Kramer (FNP).
Het akkoord ligt 26 juni voor in Provinciale Staten. Dan is ook de verkiezing van de gedeputeerden.