Vandaag behandelen we deel B van Deltaplan Noord-Nederland. Het Deltaplan wil 45.000 extra woningen bouwen in combinatie met verbetering van bestaand spoor en aanleg van de Lelylijn. De aanleg van de Nedersaksenlijn is voor onze provincie minder relevant.
De aanleiding om over het Deltaplan te spreken is een agenderingsverzoek van de FNP. Er heerst veel onduidelijkheid over dit plan en er ligt niets ter besluitvorming. Woordvoerder Anton Meijerman vraagt zich daarom ook af: ‘waarom staan we hier te debatteren over een onderwerp waarover alleen maar onduidelijkheid bestaat?’.
Het Deltaplan bestaat uit woningbouw en een openbaar vervoergedeelte. Over de woningbouw zegt Meijerman het volgende: ‘we hebben nú een woningtekort en kunnen niet wachten op woningen in 2035, nadat de Lelylijn is aangelegd’. Nederland kent een groot woningtekort en het Deltaplan stelt dat het noorden de perfecte locatie is om aan de nationale woonopgave bij te dragen. Het idee om 45.000 woningen te bouwen is voor het CDA te veel: ‘uit de maatschappelijke-kosten-baten-analyse blijkt dat dit aantal veel te hoog is’. Het CDA wil bouwen in de kernen, grote en kleine, naar aard, schaal enbovenal naar de behoefte van de inwoners. Het is onze provinciale taak om gemeenten hierbij zo goed mogelijk te ondersteunen.
Het tweede deel gaat over het openbaar vervoer. Voor Friesland betekent dit een verbetering van bestaand spoor en aanleg van de Lelylijn. Deze investeringen volgen pas in 2035, terwijl er volgens Meijerman juist nú geïnvesteerd moet worden in het OV. ‘Kernen moeten bereikbaar blijven, desondanks dat er steeds minder mensen gebruik maken van het OV. Het is een vicieuze cirkel waar we in terecht zijn gekomen. Sinds covid gebruiken minder mensen het OV, waardoor dit wordt afgeschaald, weer minder mensen er gebruik van maken en het OV uiteindelijk niet meer bij de wens van onze inwoners past’.
Ondanks de afname van reizigers, is de aanleg van de Lelylijn een duurzaam alternatiefvoor een individuele autorit. Meijerman stelt dat een treinreis beter ‘duurzaam carpoolen’ genoemd kan worden: veel mensen in hetzelfde vervoersmiddel scheelt uitstoten van allerlei stoffen. Daarmee dragen investeringen bij aan de brede welvaart van inwoners van Friesland. Door verhoogde bereikbaarheid kan de arbeidspotentie in het noorden beter benut worden en door snellere verbindingen, hebben inwoners meer vrije tijd.
Een belangrijk voordeel van de Lelylijn is ook at het noorden bereikbaar blijft als station Zwolle er uitligt. Een tweede toegang met het noorden maakt Friesland een stuk toegankelijker en het openbaar vervoer toegankelijker. Ondanks de voordelen van het ishet belangrijk om de onomkeerbare gevolgen voor het landschap in ons achterhoofd te houden. Voor concrete besluiten genomen worden, moet dit goed overwogen worden.
Onze conclusie is dat er buiten het Deltaplan om snel woningen gebouwd moeten worden. Op de inhoud van het Deltaplan komen we graag terug wanneer er meer duidelijkheid en zekerheid is over de realisatie van de Lelylijn.