Het boerenprotest voor het provinciehuis in Leeuwarden vorige week vrijdag en het besluit van gedeputeerde staten om de beleidsregels voor stikstof weer in te trekken was voor een aantal partijen in de staten, waaronder het CDA, reden om een spoeddebat aan te vragen. Dat spoeddebat was gisteren. Wij nemen u graag mee in wat er de afgelopen week gebeurd is en wat het standpunt van de CDA statenfractie hierin is.
Na de brief van minister Schouten is er vorige week een voorstel vanuit het IPO, het Interprovinciaal Overleg, gekomen waarin de provincies beleidsregels om stikstof terug te dringen zijn voorgesteld. De provincie Fryslân heeft dit voorstel overgenomen en naar buiten gebracht. Bij de agrariërs ontstond de indruk dat de provincies reeds vergunde stikstofontwikkelingsruimte wilden intrekken en daarbij nog een stap verder gingen dan landbouwminister Schouten voor ogen had. Boze boeren besloten daarom vrijdag naar de het provinciehuis aan de Tweebaksmarkt te komen om te protesteren. Na overleg met een delegatie van boeren hebben gedeputeerde staten dit besluit vervolgens ingetrokken.
De Friese methode
Op zaterdagmorgen is de statenfractie samen met de gedeputeerden Sander de Rouwe en Sietske Poepjes bij elkaar gekomen om te bepalen wat de koers van het CDA is. Dat er wat moet gebeuren om de stikstof terug te dringen is evident. De CDA statenfractie vindt echter nadrukkelijk dat de oplossingen moeten worden gevonden in de breedte van alle sectoren; industrie, verkeer en vervoer, bouw, handel en de agrarische sector. Het stikstofprobleem geldt immers niet alleen voor agrariërs.
Daarnaast kennen wij ‘de Friese methode’, waarin bij (nieuw) beleid altijd afstemming wordt gezocht met sectoren en draagvlak wordt gecreëerd bij belangrijke beslissingen. Dat is in dit geval niet gebeurd. Er is te snel en zonder overleg met betrokkenen een besluit genomen. Ook de staten zijn niet meegenomen in dit proces. Hierdoor is het beeld ontstaan dat snelheid voorging boven zorgvuldigheid.
Friese landbouw als exportproduct
Tijdens het debat heeft de CDA fractie gedeputeerde Kramer om opheldering gevraagd over wat er nou precies is gebeurd vorige week en of en wat hiervan geleerd is. Na het feitenrelaas van Kramer kon onze fractie begrip hebben voor het besluit van het college om vorige week vrijdag de stikstofregels weer in te trekken. Dit ging tegen de landelijke lijn in, maar daar voor uitkomen en het direct herstellen verdient volgens ons respect en waardering. De boeren hadden een terecht punt om gehoord en betrokken te willen worden. En dat is niet gebeurd. We hebben onze boeren nodig; de meest innovatieve sector, internationale markt en sterke export, geleid vanuit Fryslân.
Meten = weten
Meten is weten is daarnaast voor het CDA belangrijk. Wij zijn blij met de aangenomen motie van Kamerlid Jaco Geurts om de metingen en de kalibratie van het RIVM-model wetenschappelijk te valideren. Daarnaast vinden wij dat we ons in Fryslân niet hoeven in te spannen om verder te gaan dan de minister. De landelijke norm behoeft geen Friese top. Het gaat om de Friese situatie. Het is niet voor niks een provinciale taak die per provincie provinciaal met maatwerk wordt toegepast.
Hoe nu verder?
Een grote meerderheid, 39 van 43 stemmen, in de staten was tevreden met de uitleg van het college via gedeputeerde Kramer: als er geen draagvlak is, moet je het besluit niet nemen. De gedeputeerde gaat nu in gesprek met boerenorganisaties, gemeenten en natuurorganisaties over hoe nu verder. Daarbij wil Kramer de regeling splitsen. Voor projecten die stikstofruimte elders gebruiken wordt eerst de landelijke regelgeving afgewacht. De provincie hoopt wel eerder met een oplossing te komen voor boeren die voor hun uitbreiding geen extra ruimte van anderen nodig hadden.