Op dinsdag 18 juni werd het Bestuursakkoord 2019-2023 'Geluk op 1, Vernieuwen in vertrouwen' van de provincie Fryslân gepresenteerd. Een aantal vragen aan de CDA onderhandelaars Sander de Rouwe en Johan Tjalsma.
Waar staat de titel voor?
Wanneer de vraag wordt gesteld hoe het eigenlijk met ons gaat in de provincie, kunnen we daar verschillende dingen over zeggen. Bijvoorbeeld hoeveel we verdienen, uitgeven en wat ons bruto binnenlands product is. Je kunt hier ook anders naar kijken. Bijvoorbeeld hoe we naar ons landschap kijken, hoe gezond we zijn en hoe we ons voelen. Toch wordt ons welvaartsdenken vaak bepaald door hoe onze economie ervoor staat. En als dat groeit, gaat het goed. Maar wat zeggen die economische cijfers nu precies? Ze zeggen niks over de gezondheid van onze kinderen, over de kwaliteit van het leven of over vereenzaming onder ouderen. Het omvat niet de schoonheid van ons landschap of de waardering voor taal en cultuur. Het meet eigenlijk alles, behalve datgene wat het leven echt de moeite waar maakt. Met Geluk op 1 en geven we hier wel waarde aan en beoordelen ons beleid de komende jaren aan de hand van Brede Welvaart in plaats van Bruto Binnenlands Product. Daarmee kiest deze nieuwe coalitie voor een radicaal vernieuwende koers in overheidsland en samenleving. Met de titel “Geluk op 1” keren we terug naar een basisvraag waar het volgens ons echt om draait in het leven.
Hoe is dit ontstaan?
We zijn de gesprekken met elkaar begonnen wat we echt belangrijk vinden. Daarnaast vroegen we het Fries Sociaal Planbureau om de Friese samenleving te spiegelen. We herkenden hun eerdere analyse: qua economische cijfers staan we niet altijd in de Nederlandse top, maar qua welvaart en geluk zijn we Europees kampioen. Door beide werelden samen te brengen en verder te versterken ontstond deze nieuwe denkwijze.
Waarin zien we dit terug?
Eigenlijk in al onze 60 resultaten. We hebben deze financieel doorgerekend, maar tegelijk gekoppeld aan de concrete recente indicatoren zoals de Universiteit van Utrecht deze beschreven heeft in haar uitwerking van het nieuwe inclusieve begrip “Brede Welvaart”. Hiermee zijn we de eerste overheid die daar integraal beleid op voert en toetst.
Op welk concreet punt in het akkoord bent u trots?
Wij zijn erg trots op de manier van kijken naar de landbouw. In het akkoord benoemen we de sterkte punten van onze landbouw: Internationaal zeer concurrerend met een relatief de laagste impact op het milieu ter wereld. Tegelijkertijd benoemen we ook de zorgen over biodiversiteit, het landschap en de weidevogel. Onze ambitie is dit te combineren. We hebben al een zogenaamde 4 sterren landbouw, maar dit is niet genoeg. We helpen en waarderen sector en consument om naar 5 sterren te gaan. Die 5e ster is een groene ster.
Er is minder geld beschikbaar, hoe moeilijk was het maken van keuzes?
Onze eerste oorspronkelijke wensen telden op tot een tekort van 100 miljoen, dus dan moet je ambities schrappen. Dat is goed, want zo worden echte keuzes zichtbaar. Bijvoorbeeld extra geld voor de Veenweide, het MKB en het afschaffen automatische verhogingen van de provinciale opcenten. Minder geld is overigens relatief, want de provincie heeft dan minder, met meer focus op Den Haag, Brussel en private middelen zouden we nog wel eens meer kunnen realiseren. Dit laat ook zien dat we meer samen en in samenhang willen doen. Daar profiteert onze provincie alleen maar van.
Waarmee bent u tevreden in 2023?
Friezen zijn gelukkig en geven de ervaren leefbaarheid in eigen dorp of wijk gemiddeld een 7,8. Wat zou het mooi zijn als dit in 2023 een 8+ is geworden.
Kandidaat-gedeputeerden zijn Sietske Poepjes en Sander de Rouwe. Wat zijn de boogde portefeuilles?
Sietske: Cultuur, Taal, Klimaat & Energie
Sander: Economie, Sport & Financiën