Initiatiefvoorstel aan de gemeenteraad van Harlingen Onderwerp: Tegel eruit, boom erin!

Inleiding 

Tegels of andere verharding in de tuin is praktisch en onderhoudsvriendelijk. Maar tegelijkertijd zorgt deze verharding er ook voor dat het water niet in de grond kan wegzakken en te snel afstroomt naar riolen en sloten. Wateroverlast door hevige buien zullen in de toekomst alleen nog maar toenemen is de verwachting. Te veel bestrating is ook slecht voor de biodiversiteit, niet alleen in de gemeente Harlingen, maar wereldwijd. Om hier iets tegen te doen, vragen we de inwoners van onze gemeente of ze deels of helemaal hun tuin willen omvormen naar een ‘groenere’ tuin en in ruil daarvoor kosteloos een vruchtboom of struik van de gemeente ontvangen. Ook bewoners die al voldoende gazon en borders hebben komen hiervoor in aanmerking.

Hoosbuien kunnen zorgen voor wateroverlast. Natuurlijk kun je het waterhuishoudingsstelsel steeds gaan uitbreiden, maar dit gaat op termijn veel geld kosten. Het riool kan al dit water vaak niet aan. Met een groene tuin helpen de inwoners van de gemeente Harlingen om een waterbuffer te creëren en wateroverlast te verminderen.

In een ‘groene’ tuin met gazon en borders kan  regenwater wegzakken wat goed is voor de bodem en de grondwatervoorraad. Er stroomt dan minder water via de tegels naar het riool, waardoor riolen en sloten bij hoosbuien minder snel overstromen. Het is aan te bevelen om zo weinig mogelijk tegels en klinkers in de tuin te gebruiken. Een terras of tegelpad is geen probleem, zolang iedereen voldoende ruimte overlaat voor bomen, planten en gazon.  

Het KNMI heeft berekend dat de hoeveelheid neerslag de afgelopen 60 jaar met 20 procent is gestegen. Het KNMI voorspelt dat het aantal hoosbuien door de klimaatverandering verder zal toenemen.

Daarnaast zie je dat het wereldwijd slecht gaat met de biodiversiteit. Ook in Nederland verdwijnen er elk jaar diverse plant- en diersoorten. Een rijk en gevarieerd groen in de stad wordt niet alleen door burgers erg gewaardeerd, het kan ook een uitstekende bijdrage leveren aan de biodiversiteit. Een gespreide verantwoordelijkheid. Het biedt veel soorten insecten, vogels en andere dieren nieuwe levenskansen en bovendien wordt zo de natuur dichtbij huis gehaald. Samen voor meer groen in de buurt!

Gemiddeld is 30/40 % van een tuin nodig voor bestrating (Looppaden en terrassen). 40% is nodig voor gazon en 30% voor borders. Ook burgers kunnen maatregelen nemen om wateroverlast of waterschade te voorkomen. Tuinen zijn steeds vaker en meer betegeld. Hierdoor kan het water niet in de bodem wegzakken, maar loopt het naar de straat of de buren. Omdat in veel tuinen dit evenwicht verstoord is, moet er onnodig veel water afgevoerd worden door het riool.

Om het maximale effect te bereiken om meer insecten, vlinders en vogels te krijgen, is het vanzelfsprekend dat er gekozen wordt voor ziekteresistente rassen die onder de weersomstandigheden in onze gemeente zonder bestrijdingsmiddelen kunnen groeien en vruchtdragen.

Inwoners die willen meedoen aan dit initiatief - tegel eruit, boom erin - ontvangen kosteloos van de gemeente 1 (fruit)boom of vlinderstruik naar keuze. Als tegenprestatie wordt van de aanvrager/bewoner gevraagd voor een x percentage de tuin groener te maken. Dit wordt in de op te stellen voorwaarden opgenomen, zodat het zeker het gewenste effect op zal leveren. Bewoners die reeds een groene tuin hebben, komen ook voor dit initiatief in aanmerking. Voor een meerprijs kunnen extra bomen en/of struiken besteld worden.

Jongeren moeten mee kunnen werken in dit project. Op de afdeling groenvoorziening gaat een stagiaire de inventarisatie en beoordeling doen en geeft advies aan de burgers. De contacten zijn hiervoor al gelegd met het Nordwin College en een hovenier die al bereid zijn om dit initiatief te steunen. Op plantdagen zal een hovenier die de bomen en struiken levert, met scholieren uit het stageproject van de RSG de bomen planten.

Beoogd effect 

Waterbuffer creëren

Biodiversiteit

Educatie voor jongeren

Tevens zorgt meer groen voor een betere verkoeling, meer fijnstof regulering, meer zuurstof en het help mee aan het tegengaan van zonreflectie.

Kanttekeningen en risico’s geen

Financiën 

De kosten voor een boom zijn geschat op € 15,-. Doordat er geen overheadkosten zijn en nauwelijks uren van een gemeentemedewerker, zullen de totale kosten geschat worden op € 3.000 per jaar.

Communicatie / Uitvoering

In het voorjaar zou de gemeente al snel met de uitvoering van het initiatief kunnen beginnen. Via kranten, website en social media het initiatief bekend maken en bij belangstelling de gelegenheid bieden om direct een fruitboom of (vlinder)struik te bestellen en als tegenprestatie de tuin groener te maken.

Vooreerst starten met een proefperiode van 2 jaar. Het voorstel is om dit initiatief het hele jaar door te faciliteren. Na deze periode een evaluatiemoment.