Verslag raadsvergadering 9 december

Harlingen – Geheimhouding vaststellingsovereenkomsten met van Meurs, geheimhouding strategiedocument Omrin 2021-2024, Financiële injectie Fryslan West, begroting Fryslan West 2021, reclamebelasting, precariobelasting, stemmen tijdens 2^e kamer verkiezing, ontwerp balklandpark, begrotingswijzigingen en de nodige amendementen en moties.

Eindelijk kon de gemeenteraad weer fysiek vergaderen in het Vierkant. Natuurlijk wel met de nodige aanpassingen. Het enthousiasme heeft er waarschijnlijk voor gezorgd dat er door een aantal fracties nogal wat voorstellen zijn ingediend naast de geagendeerde voorstellen. Het beloofde een lange avond te worden.

Het college had vanavond twee mededelingen.

1. De Fumo heeft de gemeente opgeroepen om maatregelen te treffen om verspreiding van rubberkorrels op de ingestrooide kunstgrasvelden te voorkomen. Deze maatregelen kosten de gemeente circa 40.000/50.000 euro.

2. Harlingen ontvangt een subsidie van het rijk om Harlingen nog verkeersveiliger te maken. Het toegekende bedrag is € 700.000,- Dit moet worden besteed aan 30 km wegen en vrij liggende fietspaden. Wethouder Boon komt hier nog met een uitgebreide informatie bij de raad op terug welke maatregelen die precies betreffen.

Geheimhouding omtrent stukken Van Meurs

De gemeenteraad heeft op 6 mei geheimhouding opgelegd op de vaststellingovereenkomsten die door de gemeente met W.N. van Meurs V.O.F. c.s. en B.V. Rederij G. Doeksen en Zonen zijn gesloten ter beëindiging van de procedure bij de rechtbank. Er was een Wob-verzoek binnengekomen waarin om openbaarmaking werd gevraagd van diverse documenten en / of informatie die betrekking hebben op de besluitvorming van het college van B&W ten aanzien van de vaststellingovereenkomst die met Van Meurs is gesloten. De gemeenteraad moest hierover een besluit nemen om de geheimhouding op te heffen of niet. Het voorstel was om de geheimhouding omtrent de stukken van Van Meurs niet op te heffen. Behalve de Wad n Partij kon de rest instemmen met het voorstel. 16-1.

Bekrachtiging geheimhouding strategiedocument Omrin 2021-2024

Dit voorstel heeft betrekking op de geheimhouding zoals het college die heeft opgelegd ten aanzien van het strategiedocument 2021 – 2024 van Omrin. Het strategiedocument van Omrin waarvan de gemeente aandeelhouder is, bevat bedrijfsgevoelige informatie, die bij het breed delen daarvan Omrin kan schaden. Het document is vertrouwelijk door Omrin aan het college verstrekt. De Gemeentewet bepaalt dat de raad een besluit van het college tot geheimhouding in de eerstvolgende vergadering moet bekrachtigen omdat anders de geheimhouding vervalt. Hendrik Sijtsma bedankte de wethouder dat de raad de documenten vertrouwelijk mocht inzien wat doorgaans niet de normale gang van zaken is. Het dilemma wat hierin meespeelt is dat je de concurrenten niet in de kaart wilt spelen als het op strategie aankomt, maar je ontkomt er niet aan dat er zaken instaan die niet perse vertrouwelijk zijn, maar onderdeel uitmaken van het geheel.  Het voorstel tot geheimhouding is met meerderheid van stemmen aangenomen, 11 stemmen voor en 6 tegen.

Bijdrage liquiditeit GR Fryslan West

De gemeenschappelijke regeling (GR) Fryslan West is een samenwerkingsverband met de gemeenten Sudwest Fryslan, De Fryske Marren, Waadhoeke, Harlingen, Terschelling en Vlieland. De GR is enig aandeelhouder van de NV Empatec. Empatec is een bedrijf waar mensen werken die hulp nodig hebben bij het vinden van werk of begeleiding bij het werk nodig hebben.

De gemeenteraad van Harlingen werd gevraagd om in te stemmen met een incidentele bijdrage van €5 miljoen voor de GR Fryslân West. Het aandeel van Harlingen hierin, betreft eenmalig €391.000 beschikbaar te stellen aan de GR Fryslân West. De oorzaak van het liquiditeitsprobleem is gelegen in een opeenstapeling van tekorten vanaf 2014. De SW-bedrijven ontvangen vanuit het Rijk (via de gemeenten) en vanuit de deelnemende gemeenten subsidie. De hoogte van deze subsidie is afhankelijk gemaakt van het aantal medewerkers (in aantallen fte’s) binnen een SW bedrijf (waarbij ook rekening wordt gehouden met de mate van afstand tot de arbeidsmarkt van de individuele medewerker; de zogenaamde Subsidie Eenheden (SE’s)

De gemeentelijke bijdrage was t/m 2018 € 500 per SW-medewerker. Sinds de invoering van de Participatiewet 2015 is de Rijksbijdrage per SE gedaald en zijn de loonkosten van SW-medewerkers verder gestegen. Dit heeft geleid tot stijgende tekorten bij de GR. De NV vergoedde de GR een jaarlijks bedrag voor het gebruik van SW-medewerkers en ambtenaren dat afhankelijk was van het resultaat van de GR. Doordat de tekorten in de GR opliepen en de resultaten van de NV onvoldoende waren om deze tekorten volledig op te vangen, daalde in de afgelopen jaren het gezamenlijke banksaldo van GR en NV en teerde de NV. in op haar Eigen Vermogen. In 2019 heeft de GR voor het eerst een eenmalige verhoging van € 1.098 per SW medewerker van haar gemeenten ontvangen en sinds 2020 bedraagt de structurele bijdrage van de gemeenten aan de GR € 2.000 per SE.

De eenmalige bijdrage die nu gevraagd wordt, is nodig om aan kortlopende bedrijfsverplichtingen te (kunnen) voldoen. Daarbij kwam in oktober ook nog eens een boekhoudkundige fout aan het licht. Onderzoeken volgenden en tussentijds werd er gewerkt aan een visie (position paper) samen met de Dienst Noordwest Fryslan en Pastiel. Dan dreigt het een geld gerelateerde kwestie te worden. Sietse Zoodsma wilde daarom iedereen oproepen om het doel niet uit het oog te verliezen. Namelijk, zinvol werk aanbieden aan medewerkers met een beperking of zoals je het wil zeggen, met een afstand tot de arbeidsmarkt die nimmer de dupe mogen worden of het gevoel mogen krijgen dat deze situatie door hun komt. Van deze groep MAG je nooit verwachten dat ze moeten voldoen aan dezelfde eisen die gelden in een regulier bedrijf. Ze verdienen blijvend aandacht en mogen NOOIT af geserveerd worden. Een compliment voor deze groep die dagelijks met zoveel passie en plezier aan het werk zijn. Ook voor ons!

Het CDA heeft in samenspraak met collega CDA fracties van de deelnemende gemeenten een motie opgesteld om grip op de hele situatie te hebben en te houden en dit te vertalen naar duidelijke beslismomenten. Reden daarvoor is o.a. de gebrekkige betrokkenheid van de gemeenteraden in het transformatieproces tot nu toe en de traagheid van de GR in het proces om de “acute” problemen bij de GR en de NV op te lossen.

Het CDA heeft samen met mede indieners PvdA, VVD en HOOP daarom het volgende verzoek aan het college gedaan:

1. Een definitieve begroting 2021 van de GR Fryslân West vóór 1 april 2021 aan de raad aan te bieden;
2. Het keuzedocument - n.a.v. De position paper; Samen krachtig verder- incl. financiële kaders vóór 1 april 2021 aan de raad aan te bieden;
3. een kwartaalrapportage 2021 , met daarbij een voorlopige jaarrekening 2020 vóór 1 mei 2021 aan de raad aan te bieden;
4. De jaarrekening 2020 van de GR Fryslân West voor 1 juni 2021 aan de raad aan te bieden;
5. Een voorstel voor een herziene gouvernance (wijze van besturen) van het voorkeursscenario aan de raad aan te bieden uiterlijk 1 juli 2021
6. Zodra bovengenoemde documenten niet op genoemde momenten beschikbaar komen de raad daar tijdig van op de hoogte te stellen.

Wij zien naast bovenstaande punten reikhalzend uit naar het keuze document waarbij wij hopen dat er ook daadwerkelijk keuzes gemaakt kunnen worden, zodat we met z’n allen de schouders eronder kunnen zetten. Wij vinden zeker niet dat dit het juiste moment is voor discussie voor het voortbestaan van Empatec. Zoals gezegd, de medewerkers verdienen het.

De motie en het voorstel zijn beide unaniem aangenomen.

Begroting 2021 GR Fryslan West

Dit voorstel hangt eigenlijk samen met het vorige voorstel. Jaarlijks dient de GR tijdig haar begroting in bij de deelnemende gemeenteraden. Maar naar aanleiding van de financiële problemen, het verzoek om een kapitaalinjectie en het keuzedocument waaraan wordt gewerkt m.b.t. de voorzetting van de GR en Empatec, hebben we op de valreep van 2020 pas de begroting GR Fryslan West 2021 op de agenda staan.

De begroting 2021 van de Gemeenschappelijke Regeling dient, na eerder verleend uitstel door de Provincie, uiterlijk 15 december 2020 bij de Provincie te worden ingediend. Lukt dat niet dan kan de GR onder preventief financieel toezicht worden gesteld. En wil je dat?

Naar aanleiding van eerste begroting 2021 die we van het bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Fryslân-West hebben ontvangen heeft het college 6 zienswijzen opgesteld namens de gemeenteraad om onze zorg uitspreken over de situatie die er momenteel is en er op aandringen zo spoedig mogelijk meer duidelijkheid te verschaffen. Het CDA heeft kennis kunnen nemen van deze brief met zienswijzen, maar kwam tot de conclusie dat deze niet scherp genoeg is. In de afgelopen weken hebben er binnen de deelnemende gemeenteraden diverse overleggen plaatsgevonden en zijn er zienswijzen gedeeld, toegevoegd en hier en daar iets scherper aangezet, met als doel dat de meerderheid van de deelnemende gemeentes hetzelfde geluid laat horen aan het bestuur en de eventuele vrijblijvendheid in de uitvoering van verschillende zienswijzen te beperken.  Daarom heeft het CDA met mede indieners PvdA, VVD en HOOP een amendement ingediend met de onderstaande aangepaste zienswijze GR Fryslan West (Begroting 2021):

1. De definitieve en vastgestelde cijfers over 2019 van de GR en NV dienen nog dit jaar bekend te zijn zodat ook een cijfermatige toets kan plaatsvinden op de definitieve cijfers
2. De tekst bevat her en der onvolkomenheden waaruit blijkt dat het stuk gebaseerd is op de begroting van vorig jaar. Wij gaan er vanuit dat deze nog worden gecorrigeerd. Ook ontbreekt op sommige plaatsen uitleg bij de tabellen en grafieken die deze verder zullen verhelderen.
3. Het keuzedocument is van belang voor de begrotingen vanaf 2022, niet voor 2021.
4. Ondanks dat er besloten is tot ontvlechting van de GR en de NV, is dit niet altijd uit de begroting 2021 af te leiden. Medewerkers van de NV worden bijvoorbeeld genoemd (p7) maar niet wat de medewerkers van de GR (niet SW’ers) doen voor de NV, wij gaan ervan uit dat dit in de herziene begroting 2021 wel wordt toegelicht.
5. In het rapport van Kokx de Voogd (p33 Control en inzicht aandachtpunt 1) wordt aangegeven dat heldere en afdwingbare afspraken gemaakt moeten worden met de NV over de doorbelasting. De daarover te maken afspraken tussen GR en NV zien wij graag terug  in de volgende begroting.
6. Wij gaan er vanuit dat de GR al dan niet in de begroting 2021 of in een apart document in zal gaan op de “aanvullende maatregelen” met betrekking tot het liquiditeitsprobleem (p12).
7. Op pagina 18 wordt kortlopende schulden en vorderingen benoemd. Vanaf eind 2019 tot begin 2021 lijkt € 17,6 miljoen. Deze post wordt niet toegelicht. Wij gaan er vanuit dat deze post kortlopende schulden in de herziene begroting 2021 wel wordt toegelicht.
8. Op diverse plekken in de begroting 2021 staan opmerkingen met betrekking tot de compensatieregelingen voor Corona. Wij gaan er vanuit dat afspraken over doorbelasting van corona gerelateerde kosten en coronacompensatie duidelijk worden weergegeven in de herziene begroting2021.

Wat er volgens Sietse Zoodsma eigenlijk als een rode draad doorheen loopt, is het (gebrekkige) financiële beheer en de beheersbaarheid. In het amendement geven we aan, dat deze begroting ons inziens vooral bedoeld is om de begroting tijdig in te dienen bij de Provincie en dat deze begroting voornamelijk beleidsarm is. De echte begroting zal de herziene begroting 2021 zijn. Het CDA kiest er daarom voor om voor het voorstel te stemmen om de begroting tijdig in te dienen bij de provincie en niet onder toezicht geplaatst te worden. Dit zal alleen maar ten koste gaan van de voortgang en daar zit niemand op te wachten. We kijken uit naar het voorjaar 2021 waarbij we hopelijk kunnen bouwen aan een betere toekomst van de GR en de NV. D66 en Harlinger Belang hebben tegen het amendement en het voorstel gestemd. Niettemin is het amendement en het voorstel aangenomen!

Verordening reclamebelasting 2021

De raad wordt gevraagd om de Verordening op de heffing en de invordering van de reclamebelasting 2021 vast te stellen en de opbrengsten uit de reclamebelasting te storten in het Ondernemersfonds Harlingen. Reclamebelasting is bedoeld om het ondernemersfonds te voeden, waarbij elke ondernemer uit de binnenstad bijdraagt aan de bekostiging van activiteiten die in de binnenstad van Harlingen plaatsvinden. Het voorstel is door alle fracties met uitzondering van de Wad n Partij aangenomen.

2^e wijziging Precariobelasting

In de raad van 13 november 2019 is de verordening precariobelasting voor 2020 vastgesteld. Nu ligt er een wijziging van de tarieventabel voor. Aanleiding is het besluit van het college van 23 juni 2020 met als onderwerp “Maatregelen ter ondersteuning van Harlinger ondernemers en non-profit instellingen vanwege de corona crisis”. Hierin is onder andere besloten om voor 2020 geen precariobelasting te heffen voor de terrassen. De verordening precariobelasting geeft nu geen ruimte voor kwijtschelding. Om het heffen van precariobelasting voor terrassen voor 2020 achterwege te kunnen laten, moet het tarief in de tarieventabel bij de verordening op € 0,- worden gezet. De gemeenteraad werd gevraagd om de wijziging in de tarieventabel bij de verordening precariobelasting vast te stellen. Dit was een hamerstuk, wat betekent dat dit zonder bijdrage door iedereen wordt aangenomen.

Centraal tellen van stemmen Tweede kamer verkiezingen

Gemeente Harlingen heeft al een aantal keren deelgenomen aan het experiment centraal tellen van de stemmen. Deze zijn iedere keer succesvol verlopen. De gemeenteraad werd voorgesteld om opnieuw deel te nemen aan het experiment. Deelname is geheel vrijwillig. Het doel is het telproces efficiënter, betrouwbaarder, transparanter en dus beter controleerbaar te maken. Het centraal tellen van de stemmen vergroot de betrouwbaarheid van de uitslag, is transparanter en is minder belastend voor de stembureauleden. De voorlopige uitslag op kandidaat niveau laat hiermee wel langer op zich wachten. Na het sluiten van de stemlokalen op 17 maart 2021 wordt er namelijk een voorlopige telling op partijniveau gedaan. Op 18 maart 2021 worden de stemmen per kandidaat definitief geteld. Ook dit voorstel was een hamerstuk.

Voorlopig ontwerp Balklandpark

En daar lag dan eindelijk het voorlopig ontwerp van het Balklandpark in het Westerzeedijk gebied. Een ontwikkeling die het CDA in 2013 via een initiatiefvoorstel in gang heeft gezet. Wij vinden het dan ook prachtig om de overeenkomsten te zien met de plannen van toen en het voorlopig ontwerp Balklandpark wat nu voor ligt.

Wij zijn er van overtuigd dat voor zowel inwoners als bezoekers van onze gemeente het Balklandpark een goede toevoeging is op de mogelijkheden van recreëren. De combinatie van sport, speelplek voor de kleintje en mogelijkheden tot ontspanning spreken ons erg aan in dit plan. Het noordelijke deel van het park zal worden ingevuld door de Werkgroep Balklandpark - Noord. Het is goed dat de gemeente heeft besloten mee te werken aan dit initiatief, ook deze verdere uitwerking zien wij met veel belangstelling tegemoet.

Reynold Bontes gaf de wethouder nog wel enkele aandachtspunten mee:

In het voorstel staat genoemd dat in het definitieve ontwerp aandacht wordt gegeven aan de aspecten omtrent veiligheid, waaronder het verlichtingsplan en geen dichte beplanting langs de hoofdpaden. Wij willen de wethouder mee geven veel aandacht te hebben voor (a) veiligheid in en om dit park en (b) de toegankelijkheid van het park in de avond- en nachtelijke uren. Het moet geen plek worden waar criminele activiteiten en baldadigheid eenvoudig buiten het zicht kunnen plaatsvinden. Ook willen wij via deze weg onze waardering richting de Klankbordgroep uitspreken, bedankt voor uw bijdrage in het tot stand komen van de plan.

Daarnaast was er bij dit agendapunt een wijzigingsvoorstel ingediend door HOOP. De fractie van HOOP wil geen hoge bomen in het park. Horen wij dit nu goed? Geen bomen in een park? Het blijkt te gaan om de bewoners van de Prins Clausstraat, die bang zijn dat hun uitzicht verloren gaat als er (te) hoge bomen worden geplant. Wij snappen die ongerustheid wel, maar hebben vertrouwen in de wethouder dat deze goed let op de zichtlijnen en er geen bos van gemaakt wordt. Het amendement van HOOP kon dan ook niet rekenen op een meerderheid. Het voorstel kon echter wel rekenen op een meerderheid maar niet die van GroenLinks. GroenLinks tegen? Huh? En dit dan als stemverklaring naar voren brengen zonder dat er dan nog discussie, debat of interruptie mogelijk is. Heel bijzonder.

Begrotingswijzigingen

Maar liefst 29 wijzigingen op de begroting van 2020. Na vaststelling van de programmabegroting 2020 door de raad, is het noodzakelijk gebleken om tussentijds budgetten aan te passen. Deze bijstellingen van de budgetten moeten aan de raad worden voorgelegd door middel van begrotingswijzigingen. Voor ons lag de 34e begrotingswijziging 2020. Het resultaat van de 34e begrotingswijziging betreft de financiële mutaties die voortvloeien uit een financiële doorlichting voor de tweede viermaandelijkse financiële rapportage. De gesignaleerde overschrijdingen, achterblijvende inkomsten en financiële meevallers zijn in deze begrotingswijziging verwerkt. Door de bijstellingen ontstaat een voordelig resultaat van € 128.352,-. De 34^e begrotingswijziging is met meerderheid aangenomen. Alleen Harlinger Belang en Wad n Partij stemden tegen.

Moties (5)

Omdat er in het vragenhalfuurtje al een vraag is gesteld over de toeslagenaffaire, heeft de Wad 'n Partij besloten de motie die over hetzelfde onderwerp ging, terug te trekken.

Vanwege de tijd heeft de fractie van GroenLinks aangeboden aan de voorzitter om de twee moties m.b.t. onderzoek naar eerder beëindigen van winning van diepe delfstoffen + de juridische status van tiltmeters te verplaatsen naar de eerstvolgende raadsvergadering. Toen waren er nog twee…

Het CDA was o.a. mede indiener van de motie van de ChristenUnie om het college te verzoeken om een ruimte ter beschikking te stellen voor Jeugdvoogden/Pleegzorgmedewerkers om gezinshereniging en gesprekken te bevorderen van onder toezicht stelling (OTS) en uit huis geplaatste kinderen en hun ouders. De jeugdvoogden kunnen vaak geen kamer reserveren binnen de gemeentelijke gebouwen (stellen ze niet beschikbaar) of het is niet bekend dat de mogelijkheid er is. Hierdoor kunnen vaak bezoekregelingen of gesprekken in de woonplaats geen doorgang vinden. Het feit dat hierdoor meer gereisd moet worden naar plaatsen waar dit wel beschikbaar is. Gevolg is dat hierdoor meer afzeggingen zijn van vastgelegde bezoekregelingen. De oproep is door iedereen aangenomen.

Het CDA was ook mede indiener van de motie van de PvdA om het kabinet op te roepen om de gemeenten compensatie te geven voor de stijging van de uitgaven in het sociale domein door de invoering van het abonnementstarief van de WMO. Dit geldt voor de periode dat er geen inkomenstoets mogelijk was en een verzoek om de inkomenstoets opnieuw in te voeren, hierbij wel rekening houdend met chronisch zieken. Dit was juist een van de redenen dat het abonnementstarief is ingevoerd om opeenstapeling van de zorgkosten van chronisch zieken te reduceren. Dit is wel een belangrijke voorwaarde die het CDA wil stellen. De wethouder sprak de landelijke partijen erop aan dit met hun landelijke partijgenoten te delen. Laten wij nu net de minister van Volksgezondheid in ons midden hebben. Wij zullen dit doorspelen aan Hugo de Jonge.

We kunnen concluderen dat er vanavond constructief vergaderd is zonder dat er alsmaar in herhaling werd getreden en naar de bekende weg werd gevraagd wat in vorige vergaderingen nog al eens schering en inslag is geweest. (maar we noemen geen namen….)

Goed voor elkaar!

Namens de fractie van CDA: Hendrik Sijtsma, Sietse Zoodsma en Reynold Bontes.