Algemene Beschouwingen
Geachte voorzitter, leden van de raad,
Van de fractievoorzitters wordt vanavond gevraagd een meer algemene politieke beschouwing te geven op het afgelopen jaar. Daarbij wordt een blik vooruit geworpen op 2018 en, omdat het natuurlijk een jaar met verkiezingen is, ook op de jaren ná 2018.
Met dat in het achterhoofd leek het mij aardig om de bijdrage af te trappen met een citaat van Erik Borgman. Borgman is een theoloog die zich regelmatig uitspreekt in de publicaties van ons wetenschappelijk bureau.
In de prachtige bundel 'Dood of Wederopstanding?', over het christelijke in de politiek, schreef hij het volgende, met een knipoog, ik citeer:
"Christelijke politiek kan een goddeloze samenleving niet van de ondergang redden. Dat is ook niet nodig, want de samenleving ís niet van God los. Christelijke politiek is het inspelen op het goede dat al aanwezig is en een kwestie van het goede zien en medescheppend handelen. En dus niet van het signaleren van een gebrek en de wereld als respons hierop goed maken."
En dat citaat kies ik omdat het heel mooi verwoord wat nu precies de grondhouding van een CDA-politicus is. Daarin verschillen we wellicht van andere partijen die de C voeren, maar ook, en dat is een belangrijker verschil, van partijen die van achter de tekentafel een beter land denken te kunnen maken.
Dit is de reden waarom wij fundamenteel kiezen voor de samenleving, tegenover de staat of de vrije markt. En dat leidt soms ook tot verschil in opvatting met collega's hier, ten linker en rechter zijde. En dat is ook goed. Juist dat verschil van opvatting maakt wrijving mogelijk, en zonder wrijving kan een democratie niet functioneren.
Dat gezegd hebbende maak ik graag de overstap naar de jaarstukken.
Als we vanuit die grondhouding terugkijken op 2016 dan zijn we op veel terreinen gewoon tevreden. Het Leeuwarder gemeentebestuur heeft de zaken grotendeels goed onder controle, is onze indruk. Zo lukt het steeds beter om inwoners mee te laten praten over allerlei beleidsonderwerpen die hen direct raken. Daarbij valt te denken aan het onderhoud van de openbare ruimte, de Grote Schoonmaakactie, verlichting en afvalinzameling.
En natuurlijk kan in dit kader ook het Mienskipsfonds niet ongenoemd blijven. Met dit fonds zien wij de grondhouding van onze politieke filosofie in uitvoering komen. Hier krijgen mensen de ruimte, mits met voldoende draagvlak, om financiering te krijgen voor hun plannen om de samenleving te versterken. Wij dienen een motie in om helder te krijgen welke projecten er in de afgelopen jaren mee gefinancierd werden en om ervoor te zorgen dat in het ‘overgangsjaar’ 2018 er nog voldoende middelen in zitten.
Naast dit fonds willen we ook op andere manieren mensen de instrumenten in handen geven om dat goede leven, waar ik in mijn opening over sprak, handen en voeten te geven. Wij denken dat dat kan door crowdfunding in te zetten. De gemeente Leeuwarden experimenteert al een poosje met deze vorm van financiering en wat daarbij opvalt is dat het niet altijd goed lukt om de juiste offline campagne te voeren, waardoor initiatieven niet gezien worden. Met onze motie wordt daarbij ondersteuning geboden, om dat beter te doen, om bij meer mensen in de schijnwerpers te komen. Bovendien wordt met deze vorm van financiering meteen gezorgd voor een goed draagvlak. Een motie die wij van harte bij u aanbevelen.
Voor het CDA is naast deze ruimte voor *volwassenen* ook de ruimte voor *kinderen* belangrijk. Wij zetten ons al een poos in voor een beter speelruimtebeleid en dat blijven we doen. Bij de jaarstukken valt op dat er onder verschillende afdelingen bemoeienis is met dit onderwerp. Na overleg met de dienst hebben we besloten een motie in te dienen die speelruimtebeleid bij de afdelingen Beheer Openbare Ruimte en Jeugd en Onderwijs vandaan haalt en onderbrengt bij wijkzaken. Dat maakt dat de verantwoordelijk duidelijker belegd is en dat voorkomt, zo hopen wij, verschotting van budgetten en onnodig ingewikkelde overlegstructuren. U kunt hierin ook een knipoog zien naar de ambitie in het nieuwe CDA verkiezingsprogamma tot zero-based budgeting.
Een tweede motie die wij indienen met het oog op de kinderen in onze gemeente is die van de speeltoestellen-marktplaats. Toegegeven, dat is nog een concept en wij zullen u zo spoedig mogelijk een definintieve versie sturen, maar wat wij ermee beogen is al wel duidelijk. Verspreid over onze wijken en dorpen staan allerlei speeltoestellen en andersoortige roerende goederen. Met de tijd verandert de demografie van een wijk of dorp en daarmee ook de behoefte aan deze toestellen. Als gemeente zou je die eenvoudig kunnen verplaatsen, maar het is in onze gemeente zo dat de toestellen meestal eigendom zijn van de wijken en dorpen zèlf. Wij denken dat de gemeente kan helpen om vraag en aanbod bij elkaar te brengen, door daarvan bijvoorbeeld een overzicht te plaatsen op de gemeentelijke website.
De laatste motie van onze kant gaat over het participatiebudget. In de jaarstukken vinden we een nog niet uitgevoerde bezuiniging op Caparis, van 498 duizend euro. Dit tekort wordt ieder jaar gedekt vanuit het participatiebudget. Omdat de herstructurering nog niet is voltooid zou het zomaar kunnen dat deze situatie nog even blijft bestaan en wij vragen ons af of dat duurzaam is vol te houden. In de kwartaalrapportage Sociaal Domein zien we een toename van het aantal uitkeringen en dit zal leiden tot een toename van het aantal mensen dat aanspraak doet op het participatiebudget. Op dit moment kunnen wij niet goed inschatten wat dus de gevolgen zullen zijn van deze constructie en we zouden graag van het college daarover meer informatie ontvangen.
Ten aanzien van een aantal moties, ingediend door andere partijen, maken we graag nog de volgende opmerkingen.
Over de Oostelijke Vaarroute hebben wij ons in dit huis eerder negatief uitgesproken en we zijn daarover niet van standpunt gewijzigd. Op allerlei terreinen voelen we aan dat er nog een grote aanslag op de gemeentelijke financiën zal worden gedaan. Een sprekend voorbeeld daarbij is het tekort op het sociaal domein en BUIG, maar ook de onzekerheid rondom de formatie. Om in zo'n spannende tijd alvast 5 miljoen euro te reserveren, bij de jaarstukken, vinden wij onverantwoord. Wij vragen ons dus ook serieus af of de financiële ruimte die bij deze motie is toegevoegd als onderbouwing, wel echt bestaat. Daarover horen we graag het oordeel van de wethouder. Het mag duidelijk zijn dat wij deze motie niet zullen steunen.
De motie over het in kaart brengen van de monumenten in Noord-Boarnsterhim en Ljouwerteradiel zijn wij postiever. Eind vorig jaar stelden wij nog schriftelijke vragen over de mogelijke sloop van de Protestantse Kerk in Jirnsum en wij zagen een gemeentelijke monumentenlijst als 1 van de oplossingen om dat te voorkomen. Wij dienen deze motie dan ook van harte mee in.
Tot slot, de motie over sportpark Nylân. In Nylân wordt, door middel van sport, een geweldige impuls gegeven aan de samenwerking tussen sociale wijkteams, de gemeente en het onderwijs. Dat *goede voorbeeld* mag niet door verkiezingen en formaties in een gat terechtkomen waar ze niet meer uit op kan klimmen. Wij dienen deze motie van harte mee in en daarbij wou ik het voor vanavond graag laten.
Tot slot nog een reactie op de motie voor een meer getrapte verhoging van de OZB-tarieven na de herindeling. De motie van Gemeentebelangen vonden we te complex, maar de gedachte om een getrapte aanpassing te doen beviel ons wel heel goed. In de motie van de FNP ontbrak dat aspect en om die reden leek het ons opportuun om toch nog met een alternatief te komen, excuses dat we daarmee zo laat zijn gekomen. De motie kan overigens op de steun van de PvdA en PAL GroenLinks rekenen. Graag lees ik het dictum even voor.
Wij verzoeken het college:
- Voor de nieuwe inwoners van de gemeente Leeuwarden, waarbij het tarief zal stijgen, een getrapte verhoging naar het nieuwe belastingtarief te verzorgen;
- Daarvoor de maximale tijd te gebruiken binnen de kaders van de wet en de beschikbare financiële middelen, gemaximeerd op 3 jaar;
- De kosten te dekken uit de beschikbare middelen voor de herindeling of de egalisatiereserve.