Cultuur
Fryslân is een provincie met een eigen kleur en identiteit. Cultuur is een integraal onderdeel van de Friese samenleving en is als een gouden draad verweven met nieuwe culturele bijdragen die de maatschappij verrijken. Daarom willen we als CDA meer actieve deelname aan de kunst bevorderen. Het vraagt om een gezamenlijke culturele ambitie, ook van scholen, culturele organisaties en het bedrijfsleven. Hier hoort een subsidiebeleid bij dat niet alleen voor financiering zorgt, maar ook meebouwt aan verbetering, verdieping en vernieuwing van de samenleving. De inspanningen moeten er op gericht zijn dat Culturele Hoofdstad 2018 een maatschappelijk vervolg krijgt. Cultuur bevordert de leefbaarheid in de Friese samenleving en daarmee ook de Friese economie en het vestigingsklimaat voor ondernemingen.
Het CDA zet zich in voor:
Het versterken van het culturele klimaat door ruimte te geven aan groei en ontwikkeling van festivals; het oprichten en ondersteunen van allianties met sterke organisaties buiten Fryslân (zoals het Rijksmuseum en het Guggenheim in Bilbao); het stimuleren van voorstellingen het jaar rond. Er komt een fonds voor bijzondere, eenmalige culturele activiteiten zoals blockbustertentoonstellingen á la Escher. Het fonds moet zichzelf terugverdienen en bijdragen uit het bedrijfsleven zijn vereist.
Behoud van een brede Culturele Basis Infrastructuur met een goede spreiding, toegankelijk en laagdrempelig. Het huidige kwaliteitsniveau van het Fries Museum is daarbij het uitgangspunt, waarbij we ondernemerschap stimuleren.
Stimulering van een brede culturele vorming samen met gemeenten, onder andere via het Iepen Mienskipsfûns. Fryslân heeft een muziekcultuur van koren en korpsen. De algemene muzikale vorming bij basisschoolkinderen verdient een stimulans.
Een aanpak die museumbezoek door kinderen bevordert. Kinderen moeten kennis kunnen maken met de culturele verscheidenheid in de provincie. Samen met de gemeenten en cultuurinstellingen worden programma’s opgezet, waarbij het bedrijfsleven en vrijwilligers ingeschakeld kunnen worden.
Behoud van het kenmerkend cultuurhistorisch erfgoed, zoals kerken en boerderijen. Samen met de eigenaren, gemeenten en monumentenorganisaties worden nieuwe (passende) bestemmingen gezocht.
- Fryslân als een eigen cultuurregio, en daarom vinden we dat de provincie een vaste zetel in de Raad voor Cultuur moet krijgen.
Taal
De Friese taal is meer dan alleen een bindende factor tussen Friezen. Rijk, provincie, gemeenten en Wetterskip Fryslân moeten zorgen dat de taal behouden blijft en dat gebruik ervan wordt gestimuleerd. Meertaligheid is een groot goed.
Het CDA zet zich in voor:
Blijvende provinciale ondersteuning voor de studie Friese taal aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Het stimuleren van het Fries als marketinginstrument voor bedrijven (horeca) en instellingen (zoals sportclubs) om de zichtbaarheid van het Fries te vergroten.
Leeuwarden als expertisecentrum voor meertaligheid. De provincie stimuleert daarom de samenwerking tussen betrokken partijen zoals de Fryske Akademy, de 11e faculteit van de RUG en NHL Stenden.
Ondersteuning bij communicatie in het Fries voor verwarde personen en dementerende ouderen. Veel mensen in deze doelgroep vallen terug op hun moedertaal en kunnen geen adequate zorg krijgen zonder gebruik van het Fries. Een mooi voorbeeld is de FriesHappe, een app die zorgverleners kunnen gebruiken in instellingen. Dergelijke ondersteunende middelen zouden gratis beschikbaar moeten zijn.
Een provincie die het goede voorbeeld geeft bij het gebruik van het Fries door bijvoorbeeld het promoten van het gebruik van Fries op de eigen website.
- Structurele financiering van de tijdrovende invoering en handhaving van de Wet gebruik Friese Taal, samen met het Rijk. Het Deltaplan Frysk wordt in de komende periode voortgezet.