Lage ambitie provincie remt woningbouw gemeenten
De provincie is door Den Haag aangewezen de woningbouw te coördineren. Doordat de provincie Fryslân maar blijft uitgaan van krimpprognoses, terwijl dat verder uit niets blijkt, worden de gemeenten getalsmatig beperkt in hun woningbouwambities. En dat terwijl er overal grote tekorten zijn.
Donderdag stond in de LC een interview met gedeputeerde Fokkinga over de woningbouw in Fryslân. Hij gaat uit van 10.500 toe te voegen woningen aan de woningmarkt, nieuwbouw en herbestemming, en constateert: ”want leaver tefolle as te min’’ en “genôch wenten bliuwe yn it sintrum fan in doarp of stêd”. Als je naar de landelijke cijfers kijkt, lijkt dit standpunt tegenstrijdig. De gemiddelde bouwambitie in de verkiezingsprogramma’s is 1 miljoen extra woningen de komende tien jaar. Hoofdelijk omgerekend zou dat voor Fryslân een kleine 40.000 betekenen, een sterk contrast met de voorgenomen 10.500, zelfs als je ervan uitgaat dat er in het Noorden relatief minder gebouwd wordt. En met een mogelijke komst van de Lelylijn en de toenemende trek uit de Randstad naar de periferie van Nederland, inclusief het Noorden, in het achterhoofd een erg lage en remmende ambitie.
Laten we eens naar Tytsjerksteradiel kijken. Er staan nu in de hele gemeente 25 beschikbare woningen te koop, waarvan 15 onder de €300.000. Dat waren er drie jaar geleden nog meer dan 150. En dat terwijl er de laatste vijf jaar meer dan 500 woningen zijn gebouwd. Een schreeuwend tekort dus. Toch beperkt de provincie de gemeente, zelfs bij een meer dan 100% overprogrammering, tot een woningtoename van 400 woningen voor de komende tien jaar. En dat alleen binnenstedelijk, want buiten de bebouwde kom is helemaal een “no go”, zelfs als dat prima in de dorpsstructuur past.
In de, ook door het CDA gesteunde, vorig jaar vastgestelde Woonvisie laat de gemeente andere ambities zien. Voldoende bouwen om aan de vraag en behoefte te kunnen voldoen. En die vraag is groot: starterswoningen om de eigen jeugd in het dorp te kunnen houden, levenloopbestendige woningen zodat senioren in hun eigen omgeving kunnen blijven, voldoende sociale huurwoningen. Woningbouw in het teken van duurzaamheid en circulariteit. Alternatieve woonvormen als leefgemeenschappen, hofjes en met allerlei vormen van zorg. En niet alleen in Burgum of Hurdegaryp, maar in alle dorpen. De ruimte is er, de plannen zijn er en de vraag is er. Waarom dan die beperkingen?
Ook een gemeente wil absoluut niet onbeperkt bouwen en daardoor onverkoopbare nieuwbouwwoningen of elders leegstand creëren. Maar de gemeente kent de behoefte en vraag van de eigen inwoners en wil daar graag aan voldoen. Dan hoeven de inwoners van Tytsjerksteradiel niet alleen naar Leeuwarden te kijken, waar blijkbaar wel heel veel mag worden gebouwd en waardoor er trek naar die stad ontstaat. Als er aan de woonbehoefte in onze eigen dorpen kan worden voldaan kunnen onze inwoners binnen de gemeente blijven en met de aanwas uit de Randstad en de mogelijke komst van de Lelylijn komt er helemaal geen krimp. Maar geen aanbod betekent geen aanwas en zelfs leegloop.
Provinciebestuur, wees niet te bang voor krimp en leegstand. Toon gezonde ambitie. Geef gemeenten de ruimte en evalueer regelmatig om mogelijk bij te kunnen sturen. Zorg dat in onze mooie provincie het niet alleen in de steden, maar ook in de kleinere dorpen leefbaar blijft. Als we nu de rem erop houden, hebben we straks onze eigen krimp gecreëerd. Aan de slag: bouwen!
Gert van der Meijden