Inbreng CDA-fractie Begroting 2022-2025
Dromen in de gemeente Brummen. Kunnen en durven we dat nog?
Wethouder Timmer hebben we eerder al gevraagd of zij een droom heeft over kunst en cultuur in de gemeente Brummen. Zij antwoordde toen met enthousiasme en legde vooral de nadruk op het betrekken van jongeren bij culturele activiteiten. Leer jongeren op verschillende manieren naar de wereld kijken. Organiseer tentoonstellingen, doe iets met boeken, poëzie, schilderijen. Ga toneelspelen, het liefst in een lokale club! We vonden het als CDA-fractie mooi dat het college zo naar ontwikkeling in Brummen kan kijken. Een mooie droom, een energiegevende verbeelding!
Als CDA zijn we ook realistisch en met alleen maar dromen komen we er niet.
In 2020 hebben we vastgesteld dat we de financiën binnen onze gemeente niet op orde kregen. Daarnaast lag (en ligt) er een bijzonder complexe opdracht in Eerbeek voor de gemeente: de ontwikkelingen van de papierindustrie in relatie tot de leefbaarheid voor inwoners. Dat lukt Brummen niet alleen, de helpende hand van de Provincie Gelderland werd daarom van harte aangenomen. Samen met de provincie heeft het college met ‘Brummen Robuust’ een concreet plan neergezet met drie kernpunten:
1. Versterking economie, leefbaarheid en duurzaamheid in Eerbeek via Project Eerbeek Loenen 2030.
2. Het financieel herstelplan.
3. Het maatwerktraject Vitaal Bestuur met het bestuurskrachtonderzoek.
Het CDA ziet dat de samenwerking met de provincie leidt tot mooie resultaten bij de ingewikkelde puzzel die in Eerbeek te leggen is. Met veel aandacht voor inbreng van inwoners en ondernemers - het gaat immers om hun leefbaarheid in wonen, werken en samenleven. De puzzel is nog lang niet af, maar de energie om `m verder te leggen is er bij allen.
De CDA-fractie is benieuwd naar de uitkomsten van het bestuurskrachtonderzoek. Welke leerpunten voor college, raad en organisatie zal dit onderzoek opleveren? Hoe kunnen we onze werkwijze, en vooral dat wat werkelijk zichtbaar is voor onze inwoners, verbeteren? In het belang van de inwoners van Brummen. In het belang van nieuwe generaties hebben wij hieraan een verplichting als goed rentmeester. Als CDA zien we het ook als onze opdracht om deze uitkomsten zorgvuldig over te dragen aan de nieuwe raad in 2022. Dit om ervoor te zorgen dat de nu ingezette processen goed afgerond worden.
Met de begroting van vorig jaar en de nu voorliggende meerjarenbegroting 2022-2025 is het financiële herstelplan goed van de grond gekomen. De begroting heeft sluitende exploitaties voor de komende 4 jaren. Deze droom is in ieder geval uitgekomen, zou je kunnen zeggen. Daar hebben we raad en college afgelopen onderdag van harte mee gefeliciteerd! Daar mogen we samen trots op zijn.
Maar.. alle financiële cijfers kleuren nog niet groen. Als we dat wel bereikt hebben, dan is de financiële basis echt op orde en kunnen we binnen onze gemeente een volgende stap zetten, nieuwe plannen maken en weer meer investeren. Volgens de planning kan dat in het jaar 2028. De vervolgstappen zullen we dus over moeten laten aan de opvolgers van deze raad. Het CDA zou graag zien dat we samen met alle fracties dit nu ingezette beleid doorzetten, zodat de nieuwe raad in maart volgend jaar een gedegen financieel pakket kan overnemen op weg naar 2028. Voor deze raad nog 5 maanden te gaan, dat moet lukken. Maar ook daarna werkt de CDA-fractie graag mee om dit doel te bereiken en daarmee ook deze droom te laten uitkomen.
Een paar punten nog:
1. We moesten aan de slag met het Sociaal Domein. Dat was nodig, omdat met alle goede bedoelingen er te veel geld uitgegeven werd om aan de zorg- en hulpvraag van inwoners te voldoen. Het moest beter doordacht en met behoud van grip op de financiën. Maar weten we al of dat gaat lukken? Hebben we de bedrijfsvoering op orde? De eerste berichten over de aanpak en verbeteringen zijn positief. Wel met een beetje hulp van de overheid met extra geld voor de jeugdzorg.
We zien dat er hard gewerkt wordt aan dit traject! Dank daarvoor aan de medewerkers van de ambtelijke organisatie en in het bijzonder van het hele Team voor Elkaar! Zij werken keihard met de realiteit van de dag. Daar is niks dromerigs aan.
2. We hebben voor deze begroting geen bezuinigingen of, nog erger, sluitingen hoeven door te voeren van de bibliotheken, de Culturele Stichting, de ondersteuning van sportfaciliteiten of het zwembad! Dat wil niet zeggen dat het deze voorzieningen voor de wind gaat. De bibliotheek is inmiddels op eigen initiatief op zoek gegaan naar een fusiepartner in de regio. Het Sportkompas onderzoekt samen met de gemeente hoe zij het beste verder kan gaan.
Gelukkig kon de bezuiniging van 2021 op de budgetten van de dorpsraden teruggedraaid worden. Zij hebben zich terecht verzet hiertegen! De dorpsraden doen schitterend werk als klankbord voor de inwoners. En zij weten wat inwoners nodig hebben, dat zien we bijvoorbeeld in de boodschap die de Dorpsraad Brummen ons deze week stuurde over de onderwerpen die zij terug zouden willen zien in ons verkiezingsprogramma. Het gedroomde Brummen vanuit het perspectief van de dorpsraad. Een mooi initiatief, waar het CDA graag op ingaat!
3. Dan de kinderopvangtoeslagaffaire. ‘Ongekend onrecht’.
Hier is sprake van een nachtmerrie! Ook in Brummen raakt dit inwoners. Gelukkig heeft het college in augustus van dit jaar al het besluit genomen om de schuldenproblematiek van slachtoffers van de kinderopvangtoeslagaffaire op te pakken en zoveel mogelijk kwijt te schelden, daar waar het om gemeentelijke belastingen gaat. Wij rekenen op het college dat zij alles doet voor deze gezinnen om het leed zo veel mogelijk te beperken. De wethouder heeft aangegeven dat het college goed op de hoogte is van welke inwoners die hierdoor getroffen zijn en zij altijd klaar staan voor ondersteuning aan deze huishoudens.
4. En de druk op de woningmarkt. Deze is torenhoog, ook in de gemeente Brummen. Het aanbod van woningen is laag en de prijzen stijgen, een betaalbare en duurzame huur- of koopwoning is nagenoeg onbereikbaar geworden voor jongeren en gezinnen met lage en middeninkomens. Daar komen de kosten voor verduurzaming vanwege de energietransitie nog eens bij. Daarom vraagt het CDA ook aandacht voor de verduurzaming van de huidige woningvoorraad: er moet geïnvesteerd worden, maar de huren moeten ook betaalbaar blijven. Ook in de gemeente Brummen zal de energiearmoede toenemen door de huidige, meest recente prijsstijgingen van energie en dit zal grote gevolgen hebben. In een koud en klam huis staat de gezondheid van mensen letterlijk op de tocht. We weten dat de gemeente in goed contact is met Veluwonen als het gaat om de sociale huursector. Maar er zijn ook woningen in de vrije en particuliere sector in de gemeente. In hoeverre is de gemeente op de hoogte van de staat van onderhoud en activiteiten voor verduurzaming voor deze woningen? En de betaalbaarheid van deze woningen?
5. Cultuur. We hebben al even over de droom van de wethouder gesproken. Cultuur, zo belangrijk voor ontspanning en ontplooiing van mensen, maar ook als plek waar inwoners, inwoners, jong en oud, elkaar ontmoeten. Cultuur hoort tot de basisbehoefte. In de gemeente Brummen is het college in de coronaperiode gelukkig zorgvuldig omgegaan met deze sector.
6. De klimaatcrisis. Verduurzaming, energietransitie, behoud van biodiversiteit staan hoog op de CDA-agenda. De ontwikkeling en uitvoering van de Regionale Energie Strategie vraagt veel van inwoners, medewerkers en college. Tijdens de inspraakbijeenkomsten zijn veel emoties en zorgen naar boven gekomen. Een windmolen in je achtertuin, je land moeten opgeven hiervoor of je gewoonweg niet gehoord voelen als je bedrijf de nieuwe milieueisen niet trekt. En zorgen over de gezondheid als gevolg van geluid en stress. Maar we zullen wel samen – niet morgen maar nu - keihard aan de slag moeten gaan om de CO2-reductie te realiseren, nieuwe energiebronnen te gaan gebruiken en ook energie te besparen, in te spelen op de balans tussen droogte en wateroverlast om ook onze mooie landschappelijke omgeving leefbaar te houden, voor nu en voor straks. In gezamenlijkheid pakken we de verduurzaming, energieneutraliteit, stikstofdepositie en biodiversiteit op. De aarde is niet van ons, maar we hebben wel de taak er goed voor te zorgen. Dat is rentmeesterschap en daarom is klimaatverandering een van de grootste opgaven van deze tijd.
7. Dan toch even apart aandacht voor de agrarische sector in de gemeente Brummen. Het CDA ziet dat veel boeren hun bedrijven graag willen door ontwikkelen, vanwege de noodzaak tot natuurbehoud en de energietransitie. Maar er zijn er ook die dit niet zien zitten.
In meer ruimte voor natuur en biodiversiteitsherstel ligt de uitdaging voor de agrariër van de toekomst: als (betaalde) beheerder van ons landschap in een nieuw verdienmodel. Door de al decennialang opgelegde zware en steeds veranderende wet- en regelgeving, financiële zorgen, onzekerheid over de toekomst en soms felle kritiek vanuit de politiek en maatschappij zijn de psychosociale problemen in de agrarische sector toegenomen. In het forum van 4 oktober heeft de CDA-fractie aandacht gevraagd voor diverse vormen van hulp op dit gebied voor agrariërs die de problematiek niet zelf het hoofd kunnen bieden. Te denken aan bijvoorbeeld de plattelands- of ervencoaches., enz. De wethouder heeft toen toegezegd dit onder te brengen in de ‘gereedschapskist’ van de ambtenaren die de contacten met de agrariërs in onze regio hebben. Nb. De wethouder verwijst hierbij nu naar de website www.zorgomboerentuinder.nl .
Een dergelijke transitie kan geen boer alleen. We moeten dus zij aan zij staan, met professionele ondersteuning. Zo houden we de schitterende landelijke omgeving van Brummen op een eerlijke manier mooi en vitaal. Met prachtige natuur, levendige dorpscentra en vitale kernen. Een waarachtig droomlandschap!
Zoals gezegd, dit college en deze raad hebben nog vijf maanden te gaan in deze samenstelling. Er is nog veel werk te doen. Werk dat ook niet ophoudt in maart volgend jaar, maar de komende jaren vraagt om continuering van ingezet beleid. Met nu een mooie sluitende meerjarenbegroting! Dit gaat over de toekomst van de gemeente Brummen. Het CDA zit graag in de nieuwe ronde weer aan de raadstafel om verder te mogen bouwen aan de vernieuwing van Brummen, een gemeente waar inwoners zich thuis voelen en een thuis hebben, zich gehoord en gezien voelen en worden, waar zorg is voor en met elkaar. In een samenleving waar we met elkaar de verantwoordelijkheid dragen voor het land en de gemeente waarin we willen leven. Met nieuwe uitdagingen die het CDA graag aangaat.
Het CDA heeft ingestemd met deze begroting, de hoofdlijnen zijn aangehouden met het einddoel binnen bereik! De CDA-fractie dankt allen die hieraan meegewerkt hebben.
CDA fractie
Arjan Van der Leest
Ronald Boerefijn
Gerry Ypma-Liefers
Dity Zuidwijk-van Lenthe