Begroting: geen ruimte meer voor investeringen of verbeteringen

Op 7 november hebben we als Raad de begroting voor 2025 en verder vastgesteld. Doesburg zit in zwaar weer en de 2 miljoen aan bezuinigingen doen pijn. Fractievoorzitter Robbertsen vond het een zwaar besluit: "Je weet soms maar een beetje wat dit betekent voor mensen, ondernemers en organisaties. Tegelijkertijd is het goed te zien dat de bezuinigingen het zogenaamde 'cement' in onze samenleving grotendeels ongemoeid raken. Dit is namelijk precies wat Doesburg tot Doesburg maakt. We zullen het komende jaar moeten gebruiken om hard aan het werk te gaan. Prioriteiten te stellen en de samenleving in positie brengen. We kunnen en hoeven dit niet alleen te doen. Er zit zoveel kracht in onze Doesburgse samenleving. Daar geloof ik in." 

De bijdrage bij de Algemene Politieke Beschouwingen was:

Aan het begin van dit jaar heeft het college de politieke partijen gevraagd om input te leveren voor de nabije toekomst van Doesburg. Er moest een Kadernota opgezet worden en er was behoefte aan visie en strategie vanuit de partijen. Er stonden immers moeilijke beslissingen voor de deur en er moesten keuzes gemaakt worden. Als CDA hebben we dit zeer gewaardeerd en hebben hier ook graag aan meegedaan. Samen zoeken, elkaars prioriteiten en visie kennen, en zoeken naar een zo groot mogelijk draagvlak dat past bij zoveel mogelijk partijen. Het is jammer dat we de terugkoppeling hiervan niet terug horen bij deze begroting, maar dat wil niet zeggen dat we hem niet lezen. 

Onze complimenten voor het college dat in moeilijke tijden het toch heeft gepresteerd een sluitende begroting voor 2025 in te dienen. Tegelijkertijd een begroting die aan alle kanten pijn doet, knelt en zorgen oproept. Er is geen ruimte meer voor verbeteringen of investeringen. Dat is een heftige conclusie die veel bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties gaat raken. We kopen hier beperkte tijd mee, waarmee we ook de verantwoordelijkheid voelen om deze goed te gaan benutten. 

Goed benutten kan op een uiterst positieve wijze. In onze visie zoals we die op 19 februari hebben ingediend starten we daar ook mee. We hoeven niet constant in een slecht nieuws situatie te komen. Snel, eerlijk en helder communiceren waar we staan, in nauw contact met de Doesburgers, dat moet toch lukken? Kijken we naar de toekomst dan blijft onze primaire gedachtelijn en drijfveer ook: wat kan de Doesburgse gemeenschap doen om de stad als gemeenschap te laten floreren?

Daarbij hebben we als uitgangspunt meegegeven dat het ons verstandiger lijkt om enkele grote, duidelijke financiële beslissingen te nemen dan overal kleine bezuinigingen door te voeren.  

We geloven dat het goed is wanneer Doesburg een welvarende stad is. Een stad waar je wilt komen en waar je wilt wonen. Dit betekent ook dat we gastvrij moeten zijn en onze belangrijkste troef moeten verzilveren: onze zichtbare en tastbare historie. Toerisme is nauw verbonden met onze stad en onze ervaring en aantrekkingskracht zijn een sterke troef in eventuele toekomstige samenwerkingen met andere gemeentes. 

In aansluiting op de eerder vastgestelde Toekomstvisie geloven we in een stad waar jonge gezinnen en middeninkomens willen komen of blijven wonen. Dit betekent dat ook het voorzieningenniveau hierop aangepast dient te zijn. En dat we dus zullen moeten knokken om voorzieningen te behouden, ook voor de langere termijn. 

Met die CDA-visie in het achterhoofd willen we reageren op de voorliggende begroting: 

1. Het college heeft goed zijn best gedaan om zoveel mogelijk te beschermen wat Doesburg tot Doesburg maakt: vrijwilligers, evenementen, betrokkenheid bij initiatieven en organisaties. Het zogenaamde cement van de samenleving draagt wel iets bij aan de gevraagde bezuinigingsmaatregelen, maar het is beperkt en naar wij hopen voor iedereen overkomelijk. Dit betekent naar ons inzien dat de energie en motivatie niet uit onze gemeenschap wordt getrokken, terwijl er wel iets wordt gevraagd. Een belangrijke voorwaarde om als gemeenschap ook te kunnen floreren. Vraag aan het college: als er komend jaar opnieuw bezuinigingen nodig zijn, ziet het  college dan ook de ruimte om op dezelfde wijze precies dit te ontzien?
2. Het sociaal domein wordt hard geraakt, ook op onderdelen waar nog geen besluit over is genomen in de Raad. Dat biedt perspectief om het nog te gaan hebben over de plannen, maar voelt daarmee ook wat als een blanco cheque. Als we het belangrijk vinden dat Doesburg welvarend is dan betekent dit ook dat iedereen daar aan mee moet kunnen doen. Wij zullen de komende plannen kritisch beoordelen en het college hierop bevragen
3. Een gastvrije stad ziet er uitnodigend uit en is een prettige plek om te vertoeven. Toerisme rekent naast onze musea, horeca, ondernemers, monumenten en evenementen ook met de uitstraling van onze stad. We zien hierop twee onderdelen. De uitbreiding van het betaald parkeren is hiermee een opvallende. In onze visie benoemden we al dat we niet geloven dat betaald parkeren per se betekent dat bezoekers dit als ongastvrij ervaren. Je kunt het ook omdraaien: het is wat waard om onze stad te bezoeken. Tegelijkertijd vinden we parkeergelden primair bedoeld om verkeer te reguleren en zijn er ook ondernemers, werknemers en bewoners die hier last van gaan krijgen. Zeker nu volgend jaar ook de uitvoering van het nieuwe parkeervergunningenbeleid vorm krijgt in de binnenstad. Dat vinden we een onzalige combinatie. Onze hoop is dat het college mogelijkheden vindt om dit in ieder geval een jaar uit te stellen zodat in komend jaar samen met bewoners, ondernemers en de VVV gesproken kan worden over de beste oplossingen. Samen kunnen we meer. Vandaar ook dat wij mede indiener zijn van de motie op dit onderwerp. Het tweede onderdeel is de voorgenomen bezuiniging van de bloembakken. Als er nou heel veel geld omging in de begroting rondom toerisme dan hadden we er wat meer begrip voor gehad, maar deze raakt wel direct aan de gezellige uitstraling van de binnenstad. Het mag een tandje minder, dat lijkt ons geen bezwaar, maar het behoud van de bloembakken is wat ons betreft het behoud van een belangrijke sfeerdrager. Vandaar ook dat wij mede indiener zijn van het amendement hierbij.
4. Het voorzieningenniveau. Nu wordt het lastiger. Hier zien we een voorgestelde en getrapte bezuiniging op het zwembad / sporthal. Het voorstel vinden we lastig. Wij willen niet meegaan in het idee dat we moeten kiezen tussen een zwembad OF een sporthal. Wij geloven dat beide belangrijk zijn voor de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van Doesburg. Ze voorzien in een bloeiend verenigingsleven, werken actief en preventief aan gezondheid, dragen bij in de strijd tegen eenzaamheid en houden mensen actief gezond. Dit willen we niet kwijt. Het zwembad is in prima staat en kan nog prima mee. En ja, een overdekt zwembad kan wat ons betreft niet zonder subsidie. Maar wij geloven in toekomst voor een zwembad in Doesburg. Voor een plek voor de circa 200 leden van DWV en een plek waar juist senioren ook prima in beweging kunnen zijn of komen. Het zwembad zal aan de bak moeten. En we zijn blij te constateren dat er volop beweging is. Zo geeft het zwembadbestuur aan te werken aan bezuinigingen en het werven van nieuwe inkomsten buiten de gemeente om. Tegelijkertijd vinden we dat het zwembad dit ‘aan de bak moeten’ alleen hoeven te doen. In onze visie schreven wij daarom ook dat zij van de gemeente een actieve rol zouden mogen verwachten om te vechten voor het behoud van het zwembad. En het zwembad mag best een prestatie leveren door met een plan te komen waarin zij schrijven hoe ze met minimale kosten en toelagen overeind denken te kunnen blijven zoals zij dat willen. We stemmen in met de getrapte bezuiniging vanaf 2026, met als belangrijke kanttekening dat we 2025 willen benutten om plannen te maken voor zowel de toekomst van de sporthal als het zwembad. Het liefst op één locatie. Daarbij willen we tevens reageren op het amendement ‘gedegen keuze sportvoorzieningen’. Het doel is lovenswaardig. Daar vinden we elkaar. Maar de voorgestelde OZB verhoging is wat ons betreft fors, zeker gelet op de voorgestelde ophoging en inflatiecorrectie die al in de begroting staan. Daarnaast vinden we hem niet rechtvaardig. Een erg groot gedeelte van Doesburg betaalt hier namelijk niet aan mee. Dat is slecht verdedigbaar wat ons betreft. Daarbij nutten we wel veel van de overgebleven belastingcapaciteit uit. Wij zullen hier daarom niet in mee gaan. 
5. In onze visie schreven wij bij vastgoed dat wat ons betreft functie boven gebouw gaat. En dan gaat het ook over dit stadhuis. Naast dat het een belangrijke post op de begroting is vanaf 2026, hopen we dat we op basis van een raadsvoorstel spoedig een besluit over de toekomst van dit huis kunnen nemen. De bijbehorende en voorliggende motie vinden we inhoudelijk niet zo vreemd, want het helpt het college om keuzes te maken. Tegelijkertijd zijn we nog in afwachting van een voorstel van het college hieromtrent en zouden graag vanavond van het college horen wanneer de raad deze tegemoet kan zien. Mocht dat op korte termijn zijn dan vinden we de motie in die zin te vroeg.

In algemene zin willen we nog het volgende delen over de begroting:

• In antwoord op onze vraag of de begroting realistisch is qua financiën en haalbaarheid is door het college positief geantwoord. Het stelt ons gerust dat de Provincie hier ook fiducie in lijkt te zien. Al is the proof in the pudding.
• Dit wil volgens ons niet zeggen dat er 0,0 ruimte is om geld uit de Algemene Reserve incidenteel in te zetten. Hier lijkt ook nog wat ruimte. 
• Veel keuzes in de begroting hebben gevolgen die pas later zichtbaar zijn. Onze hoop en inzet is dat we de komende tijd goed gaan gebruiken om Doesburg verder in zijn kracht te zetten waar het kan.
• We maken ons zorgen over onze mogelijkheden waar het gaat om de grote maatschappelijke vraagstukken van deze tijd. Zoals we eerder zeiden, lijkt er geen ruimte voor verdere verbeteringen of investeringen. Ondertussen gaat de vergrijzing verder, neemt het arbeidstekort in de zorg zorgelijke vormen aan en is eenzaamheid een drama van formaat. Ons advies hierin is: breng de samenleving in positie. Wij kunnen het misschien voorlopig even niet, maar dat is niet het einde van de wereld. Denktanks, betrokken burgers, organisaties, bedrijven etc. Wie niet sterk is moet slim zijn. 
• We hopen dat mogelijke meevallers ons gaan helpen bij de dingen die we belangrijk vinden. Bijvoorbeeld een nieuwe sporthal. Dit betekent ook dat we onze prioriteiten scherp moeten krijgen. Het gesprek tussen raad en college is hierbij cruciaal, zo is onze overtuiging.

Hoe belangrijk vinden we het om in 2025 nog zelf aan het roer te staan? Zonder sluitende begroting gaat het niet meer. Ons antwoord is: we vinden het belangrijk genoeg om nog een jaar aan het roer te staan en zelf onze prioriteiten te stellen, waar mogelijk. Daarvoor brengen we offers en die worden breed uitgesmeerd. Tegelijkertijd zijn de offers het minst pijnlijk daar wat Doesburg Doesburg maakt. Bij de kracht van onze lokale samenleving. 

Het betrekken van die samenleving is niet zozeer vertaald in de voorliggende begroting. Het belang ervan is wat ons betreft echter evident. Het is een insteek van goed nieuws, van verder kijken dan je neus lang is, van geloof. En, om met de apostel Paulus te spreken, laat geloof nou net het bewijs zijn van de dingen die we nog niet zien… Een prima basis voor een mooi 2025. 

Het CDA zal instemmen met de begroting en wenst het college veel wijsheid en energie bij de uitvoering ervan.