Kadernota 2022
Wat een jaar hebben we gehad met elkaar; en wat is de samenleving van Doetinchem veerkrachtig gebleken. Bedrijven die een heel jaar meer dicht dan open waren, naast ouderen ook jongeren die ineens veel last hadden van eenzaamheid en familiegebeurtenissen die in hele kleine kring moesten plaatsvinden. Veel verdriet maar ook mooie initiatieven kenmerken voor mij de afgelopen 15 maanden.
Voor de financiële positie van onze gemeente was het spannend; en complimenten aan het college; Doetinchem was in crisistijd niet een harde rekenmeester maar het steuntje in de rug waar zoveel mensen behoefte aan hadden. En hoewel de korte termijn nog onzeker blijft moeten we vertrouwen houden; het komt goed. De economie verkeert in een spagaat. Een deel van de ondernemers heeft het water nog aan de lippen staan, een ander deel staat in de wachtrij voor een kavel op het A18 bedrijvenpark. Dat maakt de situatie ook zo diffuus. Er lijken op dit moment soms twee economieën te bestaan. Punt van zorg bij het A18 bedrijvenpark en niet alleen daar, is overigens stikstof. Wat gaat deze problematiek betekenen voor onze bedrijven die willen en moeten uitbreiden.
Voorzitter daar zit overigens nog een punt van zorg. We wonen met heel Doetinchem ‘’op het platte land’’. Twee opvolgende CDA wethouders hebben de natuur gigantisch weten uit te breiden; en het is prachtig! We hebben maar een klein stukje landoppervlak als gemeente. Dat betekent dat we slim om moeten gaan met onze ruimtelijke ordening en er dubbele bestemmingen kunnen zijn of in ieder geval naast elkaar moeten kunnen bestaan. Het kan niet zo zijn dat we compenserende maatregelen nemen om ontwikkelingen door te laten gaan en dan die compenserende maatregelen een argument vormen om een ontwikkeling niet door te laten gaan. Op het einde is 1 partij de verliezer. Of het groen omdat er geen bestemming natuur meer op willen leggen, of de bebouwde omgeving omdat alles vast en op slot zit.
Richting 2036 zijn er veel ontwikkelingen nodig, ons advies aan het college, maak deze in de nabije toekomst concreet en blijf aandacht besteden aan goed verwachtingsmanagement en smeed het ijzer wanneer het heet is.
Tijdens de vorige begroting hadden we het voor het eerst met elkaar over 70.000 inwoners in 2036. Hier gaan de kosten wel voor de baten uit en dat blijkt ook uit deze kadernota. De personeelslasten lijken voor het eerst sinds lange tijd goed onder controle te zijn. Dat geeft ook de ruimte om weer verder te kijken. Kunnen we een beter product leveren voor onze inwoners en ondernemers. En ja daar zijn investeringen voor nodig, dat krijg je met ambities en nieuwe taken. Ook hopen we dat we nog meer kunnen samenwerken met buren, andere overheden en de regio. Niet eens om de kosten te drukken, maar wel om de kwaliteit te verbeteren. We hoeven als gemeente het wiel niet opnieuw uit te vinden.
Twee jaar geleden hadden we het bij de kadernota voor het eerst over de bezuinigingen. Die waren pittig en blijken soms ook uitdagend om te behalen. Maar het geeft ons nu weer een heel klein beetje lucht. Overigens wel geleende lucht want Den Haag perst het er zo weer uit door taken over de schutting te blijven kieperen zonder voldoende middelen. Daarnaast hebben we nog de opschalingskorting, herverdeling gemeentefonds en de blijvende tekorten in de jeugdzorg. We zijn te strak in het pak genaaid. Het college heeft de vlucht naar voren genomen en flink aan de bel getrokken; helemaal prima. Mijn fractie houdt hoop dat er de komende maanden beter nieuws komt uit onze hofstad. Er worden kleine stapjes gezet.
Voorzitter; waar iets minder kleine stapjes moeten worden gezet is de woningmarkt. Deze is zwaar overspannen en er is amper nog aan een huis te komen. Goed dat we aan het bouwen zijn en daar moeten we dan ook flink mee doorgaan. Doetinchem, Wehl maar zeker ook Gaanderen staan te springen om nieuwe woningen. Prima dat er een visiedocument Doetinchem 2036 komt…..maar zoals iemand anders ooit zei: In gebabbel kunnen we niet wonen (en dan net wat anders) Blijf vooral tempo houden in het bouwen. Er is hier werk genoeg dus de handjes hebben we keihard nodig.
Door de krapte op de arbeidsmarkt hopen we ook bij Laborijn nog een verdere daling te zien. Ik hoor alleen maar kleine zelfstandigen die schreeuwen en smeken om arbeidskrachten. Wethouder Huizinga daar moet toch een enorme kans liggen om onze inwoners met een uitkering en onze inburgeraars weer op weg te helpen naar een mooi bestaan, een fijne baan en verhoogde eigenwaarde.
Voorzitter tijdens de laatste bezuinigingsronde was het bezuinigen op mobiliteit een flinke meloen voor ons om door te slikken. We fietsen meer, gaan op steeds meer plaatsen 30km/u rijden en sommige wegen zien eruit als een lapjesdeken waar ze in België zelfs de hik van zouden krijgen. Als we verkeersveiligheid, vergroening, het ruimte geven aan de fietser en het voorkomen van kapitaalsvernietiging zo belangrijk vinden dan is het inderdaad de hoogste tijd dat langzaam weer op te pakken.
Voorzitter bij wegenonderhoud worden vaak slimme combinaties gemaakt. Die slimmigheid zien we ook op andere terreinen. Het zijn soms kleine dingen maar bij de renovatie van Zwembad de Byvoorde in Wehl bijvoorbeeld; Niet alleen kijken naar de fysieke staat van de stenen, maar ook direct naar slagen die je kunt maken op het gebied van duurzaamheid en inclusiviteit. Daar worden we als CDA erg enthousiast van. Het zijn investeringen die goed zijn voor de sociale cohesie.
Als we gaan groeien naar 70.000 zal de sociale cohesie nog belangrijker worden en meer aandacht vragen. Sportclubs, ontmoetingscentra, religieuze instellingen, culturele verenigingen maar ook het Trefpunt in Gaanderen zijn het cement van iedere wijk of dorp. Laten we daar zuinig op zijn en ga niet aan het cement zitten knabbelen want dan storten de huizen zo in elkaar en is er al helemaal geen draagkracht voor een uitbouw. Niet alles hoeft direct aan het overheidsinfuus, maar ondersteuning blijft gewenst zodat verbindende projecten gewoon door kunnen gaan. MET de kracht van de samenleving want die is van onschatbare waarde.
Nog iets van onschatbare waarde; mantelzorg. We schrokken ons een hoedje toen VIT aangaf te gaan stoppen. Fijn dat er zo snel in buurtplein een vervanger is gevonden. Wel 1 aandachtspunt van onze kant. Mantelzorgers hebben vooral warmte begrip en ondersteuning nodig. Dat is echt een andere tak van sport dan buurtcoaches of jeugdzorg. Wethouder Langeveld, zorg er a.u.b. voor dat het gewoon laagdrempelig, warm en steunend blijft.
Wat niet onopgemerkt mag blijven is dat de CDA fractie blij is te constateren dat het ons vanuit Doetinchem en de Achterhoek steeds beter lukt grote cofinanciering van het Rijk binnen te halen bij onze opgaven. Na de regiodeal kwam vandaag het mooie nieuws dat we 2,2 miljoen krijgen vanuit het volkshuisvestingsfonds. Hierdoor kunnen we weer belangrijke slagen maken voor de verduurzaming van onze woningen.
Voorzitter we ontkomen er niet aan; Een bijdrage in deze tijd kan niet zonder een paar woorden over de energietransitie. Binnenkort in Doetinchem; Het eerste waterstoftankstation; chapeau! En De eerste velden zonneparken zijn in ontwikkeling of procedure. U weet voorzitter dat de CDA fractie daar nooit erg vrolijk van is geworden. Zon op land staat in onze eigen energieladder al vrij laag, en zon op goede landbouwgrond staat al helemaal niet op ons prioriteitenlijstje. Een inzicht, zo begrepen we gisteren, die ook doorgedrongen is tot de RES tafel. Er zijn mooie ontwikkelingen in het land; bermen langs en tussen snelwegen die worden gebruikt, reststukken industrieterrein, overkappingen met zonnepanelen en natuurlijk zon op dak bij de ondernemer en de boer. Laten we blijven kijken naar dit soort oplossingen en laten we verder vooral geld en moeite blijven steken in de haalbare 80% i.p.v. in de voorlopig niet haalbare 100%. Consumeer voor nu vooral eerst het laaghangende fruit, dan heb je veel eerder de buik vol en minder energie verbruikt.
Bovenstaande is de bijdrage die uitgesproken is door onze fractievoorzitter Jeroen Berends tijdens de raadsvergadering van donderdag 15 juli 2021.