Nieuwe coalitie geen oog voor grote opgaven van de toekomst

Bericht van Henri Bontenbal aan de leden en aan iedereen die dit wil lezen!

Na maanden onduidelijkheid is het een goede zaak dat er vandaag een akkoord ligt van de onderhandelende partijen PVV, NSC, VVD en BBB. Wij zullen dit akkoord en de uitvoering daarvan inhoudelijk beoordelen zoals het van een verantwoordelijke partij mag worden verwacht. We zijn in de eerste plaats trots om te lezen hoe het ingezette arbeidsmarktbeleid, de volkshuisvestingsagenda, de hulp aan Oekraïne en de investeringen in defensie worden voortgezet. Ook de aandacht voor onze agenda Voor Heel Nederland en Iedere regio telt is een compliment aan onze bewindslieden en aan onze vorige fractie die hiermee zijn gestart.

Tegelijkertijd leest dit akkoord wat ons betreft als een ode aan het individu. Een samenhangend verhaal voor Nederland waarin de samenleving wordt versterkt en de verbinding tussen mensen centraal staat ontbreekt. Het is meer ik en nog minder wij. Het ontbreekt aan solidariteit met de zwaksten in de samenleving en heeft geen oog voor de grote opgaven van de toekomst zoals de vergrijzing, polarisatie in de samenleving en de toekomst van onze zorg.

Een treurig voorbeeld hiervan is het afschaffen van de maatschappelijke diensttijd waarmee juist de jongere generatie leerde om actief deel uit te maken van de samenleving en haar steentje bij te dragen. De boekhoudersmentaliteit om dit weg te bezuinigen laat zien dat de onderhandelende partijen vooral oog lijken te hebben voor elkaar en niet zo zeer voor de spanningen in de samenleving.

De beloften op korte termijn voor het oplossen van grote vraagstukken zoals migratie en landbouw legt een grote bewijslast bij het nieuwe kabinet. Vandaag is de dag waarop de fractievoorzitters van de formerende partijen hun plannen hebben gepresenteerd. Maar het aanstaande kabinet heeft de verantwoordelijke taak daarbij te vertellen of de uitvoering ook haalbaar en betaalbaar is. Veel van de voorstellen die bijvoorbeeld bij migratie en landbouw zijn gepresenteerd komen overeen met eerdere voorstellen van het CDA, waarbij de praktijk vaak weerbarstig bleek te zijn.

Deze tijd vraagt om leiderschap. Om ook verantwoordelijkheid te nemen voor vraagstukken die niet eenvoudig op te lossen zijn. In het akkoord staan veel maatregelen voor de korte termijn, maar of er voldoende oog is voor Nederland op de lange termijn betwijfel ik ten zeerste. Denk aan de spreidingswet. Hiermee wordt Ter Apel opnieuw in de kou gezet terwijl juist solidariteit met deze en andere gemeenten nodig is. Of denk aan de bezuiniging van 22% op de ambtenarij. Bezuinigingen van deze omvang op ambtenaren die onze samenleving juist hard nodig heeft om de complexe vraagstukken van deze tijd de komende jaren de baas te worden.

Nederland heeft meer dan ooit behoefte aan een visie op een toekomst waar we met elkaar, met alle verschillen die er zijn, de schouders onder zetten. Deze tijd van nieuwe tegenstellingen in de samenleving vraagt om een nieuwe gemeenschapszin. Leiderschap is niet: alleen maar vertellen wat kiezers graag willen horen. Leiderschap is: vooral doen wat nodig is om Nederland de toekomst in te leiden. Eerlijk zijn over wat moet. Hoopvol over wat kan.

Daar horen ook moeilijke besluiten en soms offers bij. Daar hoort ook een democratisch ethos bij, waarin niet de tegenstellingen worden uitvergroot en harde woorden het maatschappelijk debat domineren. Een democratie leeft van de bereidheid om soms even in te schikken, te luisteren naar de ander, het vermogen je in de ander te verplaatsen.

Vandaag begint er voor ons als fractie een nieuwe fase waarin wij het aanstaande kabinet kritisch zullen volgen op hun beloften en de uitvoering daarvan. Het CDA zal ieder voorstel inhoudelijk beoordelen. Wat goed is steunen we. Wat slecht is zullen we beantwoorden met betere alternatieven. Wij blijven ons inzetten voor een fatsoenlijk land. Een land waarin we omzien naar elkaar. Dat is onze opdracht.