Het Ravijnjaar

Door: Wilco Mazier
Wethouder Financiën, Verkeer en Recreatie

De bijdrage in het Gemeentefonds valt vanaf 2026 € 3 miljard lager uit. Het zogeheten Ravijnjaar. Dit heeft als effect dat vrijwel elke gemeente in Nederland de broekriem stevig moet aantrekken, zo ook Harderwijk. De consequentie is dat we onze uitgaven structureel moeten verlagen en onze inkomsten structureel moeten verhogen om tot een sluitende begroting te komen.  

Aanpak 
Deze ombuigingsoperatie pakken we als volgt aan. Allereerst hebben we in kaart gebracht hoe groot de consequentie van deze korting op het gemeentefonds is voor Harderwijk. Het ziet er nu naar uit dat we structureel vanaf 2026 € 9,8 miljoen, oplopend tot € 12 miljoen per jaar in 2027, moeten gaan bezuinigen. Dit bedrag is opgebouwd in grofweg drie delen. Allereerst het verwachte begrotingstekort in 2026. Daarbovenop komt een bedrag aan posten die we afgelopen jaren met incidentele middelen hebben gedekt, maar eigenlijk structureel gedekt moeten worden. Tevens hebben we de ombuigingsopgave verhoogd met 25%, zodat er ook ruimte is voor bestuurlijke keuzes of onverwachte tegenvallers.  

Voor deze ombuigingsoperatie hebben we een extern bureau ingehuurd. Zij begeleiden het hele project en zij werken samen met een interne projectgroep. Om te komen tot een structureel sluitende begroting hebben we een aantal uitgangspunten meegegeven.  

• Er zijn op voorhand geen No-Go’s of Must-Go’s. Alles is te onderzoeken en te overwegen. Wel is een vereiste dat minimale wettelijke taken van de gemeente doorgang vinden. 

• Alle beleidsterreinen gaan zelf voor het maximaal haalbare ombuigingspotentieel. 

• Er wordt op voorhand geen rekening met eventuele meevallers of compensatie door de Rijksoverheid.  

Verder hebben we als college afgesproken dat we voorlopig geen nieuwe voorstellen aan de raad doen waar structureel geld voor nodig is. De vraag ligt op dit moment ook voor aan de raad om zelf ook geen extra structurele uitgaven te doen. 

Proces 
Voor het zomerreces willen we alle voorstellen in kaart gebracht hebben. Als college zullen we dan een afweging maken en deze voorleggen aan de raad. De behandeling in de gemeenteraad vindt na het zomerreces plaats. Dan zijn we er nog niet, want daarna zullen we ook aan de slag moeten met de uitwerking van de ombuigingen. Hierover zullen we ook het gesprek aangaan met de verschillende organisaties in de stad waarmee we samenwerken. Er is ons als college veel aangelegen dat we deze ombuigingen zo goed en zo kwaad als het kan op een ordentelijke manier laten landen in onze lokale samenleving. Eén ding is wel zeker: iedereen in Harderwijk en Hierden gaat hier iets van merken. 

VNG 
In de tussentijd zitten we niet stil. Persoonlijk mag ik zitting nemen in de klankbordgroep Kabinetsformatie van de vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Hierin wordt onder andere gesproken over de gesprekken met het Rijk over de korting op het Gemeentefonds. Als gemeenten zijn we het unaniem eens dat deze korting van tafel moet. Helaas zitten we nu als gemeenten in een vacuüm, doordat er een demissionair kabinet zit en er nog steeds een kabinetsformatie loopt. Dit maakt het lastig om in te schatten wanneer er duidelijkheid vanuit het Rijk te verwachten is. Ondertussen bereid de VNG zich voor op acties als de tegemoetkoming vanuit Het Rijk er niet komt of onvoldoende is. 

Wat betekent dit voor u? 
De effecten voor u als inwoner van Harderwijk en Hierden zijn nu moeilijk concreet te maken. De kans is groot dat een aantal tarieven aankomende jaren omhoog zullen gaan. Het eerste concrete voorbeeld is bijvoorbeeld de rioolbelasting. Het grootste gedeelte van het riool zal vanaf 2030 vervangen moeten worden. Dat betekent forse investeringen. Dit zult u gaan merken in de rioolbelasting. Verder zullen we op een aantal andere fronten ook moeten gaan investeren, ondanks de ombuigingen, bijvoorbeeld in het vernieuwen van de onderwijsgebouwen. Om dit te kunnen doen kan het zijn dat we de OZB meer dan trendmatig moeten verhogen. Dat is wat we als coalitie hebben afgesproken. Als voorzieningen in het gedrang dreigen te komen zullen we aan de OZB-knop draaien. Niet omdat we het leuk vinden, maar wellicht niet anders kunnen.  

Laat duidelijk zijn dat ik als wethouder financiën het ook als mijn verantwoordelijk zie om te blijven denken vanuit kansen en er alles aan zal doen om de ontwikkeling van Harderwijk te blijven stimuleren.  

Met mijn bijdrage in deze nieuwsbrief wil ik het eerlijke verhaal vertellen en het vooral niet mooier maken dan het is. Als wethouder financiën vertel ik u uiteindelijk liever dat het straks mee blijkt te vallen met de ombuigingen dan andersom. Besturen is wat mij betreft mensen een eerlijk perspectief bieden. Gratis bier vloeit er namelijk al genoeg in de politiek! 

Wilco Mazier  

https://www.facebook.com/wilco.mazier  
https://www.instagram.com/wilcomazier/  
https://www.linkedin.com/in/wilco-mazier-0a746811/