Ons stadsbestuur mist visie
Voorzitter, bij het lezen van deze begroting bedacht ik me: is dit nu de afdronk van het koersdebat? Van alles wat deze 10 partijen bij het koersdocument als richting en visie hebben meegegeven, vertegenwoordigt deze begroting dat dan nu? Nijmegen pretendeert een sociale stad te zijn en de meeste van de partijen in deze raad hebben bij het koersdebat duidelijk aangegeven waar het College vooral niet op zou mogen bezuinigen. Maar dan lees ik de begroting en vallen meteen een aantal grote bezuinigingen op: versobering van de daklozenopvang, minimaregelingen die gekort worden en het afschaffen van het mantelzorgcompliment. Dus dat, voorzitter, is wat het College heeft meegenomen van die hele besluitronde over het koersdocument? Chapeau.
En ik vroeg het me al vaker af, maar hoe serieus neemt dit College de Raad? Of was het de bedoeling dat de Raad de hete kolen uit het vuur zou halen? Dat wij de voorgenomen bezuinigingen zouden terugdraaien en daarbij zelf de harde keuzes maken, zodat het College zich achter de Raad kan verschuilen? Maar dan had het College toch wel met serieuzere ombuigopties mogen komen.
Nogmaals we pretenderen een sociale stad te zijn. Maar de klappen vallen precies daar waar ze het meest pijnlijk zijn: zorg en welzijn. Voorzitter, het CDA vindt het gênant en heeft last van plaatsvervangende schaamte. Helemaal omdat een portefeuille als cultuur ongeschonden blijft. Sterker nog daar geven we gewoon nog even 15,5 miljoen extra uit aan de verbouwing van de Schouwburg die al 25 miljoen op de teller had staan en we weten allemaal dat het hiermee nog niet klaar is. Er komt vast nog een rekening voor deze miljoenenverbouwing. Dat hebben we tenslotte geleerd van het Valkhof. En hoe wordt die ophoging van 15,5 miljoen aangekondigd in de begroting, in een paar zinnen, zonder separaat debat. Gewoon tekenen bij het kruisje en 15,5 miljoen extra overmaken. Hoe moet dit overkomen op de mensen in onze stad. Zij die het al zwaar hebben en via deze begroting opnieuw inleveren? Kwetsbare mensen die geen dak boven hun hoofd hebben, worden verder uitgekleed. Voorzitter, voor het CDA dat omziet naar elkaar een wrede keuze en we dienen daarom heel graag het amendement 'In een warme stad staat niemand in de kou' van GroenLinks mede in.
De kaasschaaf is ter hand genomen en zorg en welzijn heeft het meeste ingeleverd. Voorzitter, deze begroting mist visie. Maar het is niet voor het eerst dat ons College daarin uitblinkt, visieloos te zijn. We lijken het grote plaatje te missen. Nog steeds wordt er in portefeuilles gedacht en niet stadsbreed. Alles grijpt in elkaar, maar deze wethouders lijken het niet te zien. Sterker nog, ze missen zelfs de linken tussen de eigen portefeuilles. Zo hoorde we wethouder Daemen van mobiliteit praten over het OV en dat met de verschraling van dat OV mensen maar gewoon verder moeten lopen naar een bushalte of daarvoor zelfs de fiets moeten nemen.
Dat terwijl dezelfde wethouder verantwoordelijk is voor welzijn. En bij ouderenwelzijn investeren we juist in het terugdringen van eenzaamheid. Dat diezelfde ouderen eerst voor de deur van hun verzorgingstehuis op de bus konden stappen richting stad voor een bezoek aan de markt, blijven die ouderen straks thuis aangezien de bushalte voor hen onbereikbaar is geworden. En dus investeren we extra in een welzijnsorganisatie die langs de deuren gaat voor een kopje koffie om te informeren of de ouderen eenzaam zijn. Hoort u ook de tegenstelling voorzitter?
Een ander voorbeeld is de doorstroom op de woningmarkt. We hoorde bij een bewonersavond in Neerbosch-Oost een verhaal van een mevrouw die alleen is en in haar eentje een eengezinswoning bezet houdt (haar woorden, voorzitter). Maar mevrouw is bereid om te verhuizen en ging informeren naar de nieuwe appartementen die op de planning staan in de winkelsteeg. Echter bleek ze door het beleid van de gemeente, geen parkeerplaats in de buurt van haar appartement te kunnen krijgen en mevrouw is daar helaas wel afhankelijk van door een fysieke beperking. Het antwoord van de gemeente: “Dan laat u toch gewoon Picnic thuiskomen voor de boodschappen.” Voorzitter deze reactie raakt me gewoon, dan begrijp je het echt niet. Deze mevrouw kan nog prima functioneren en mantelzorgt zelfs nog voor haar zieke moeder, maar is daarbij wel afhankelijk van de auto. Dat zij dit antwoord krijgt is beschamend. We laten dus liever iemand in een appartement afgezonderd van de buitenwereld achter geraniums zitten in plaats van creatief mee te denken hoe we dit parkeerprobleem voor deze mevrouw oplossen. Waardoor notabene ook nog een eengezinswoning vrijkomt. Nee, we schaffen juist de verhuiscoaches af die meedenken over hoe iemand naar een meer passende woning kan verhuizen, zodat de doorstroom op de woningmarkt verbetert. Een onbegrijpelijke keuze die alleen op de korte termijn een besparing oplevert. Hiervoor dien ik graag het amendement 'Verhuis de verhuiscoach niet de stad uit' in namens het CDA en GewoonNijmegen.nu.
Voorzitter, dit laat maar weer zien dat we dus niet nadenken over de portefeuilles van deze stad heen. De mevrouw uit Neerbosch-Oost denkt er nu aan maar buiten Nijmegen te gaan wonen. Een nadeel: haar moeder die mantelzorg van haar ontvangt zal daarvan de dupe zijn. De afstand zal de bezoekfrequentie beïnvloeden. En dat, voorzitter, levert ons als stad dan uiteindelijk weer meer kosten op.
En, voorzitter, dat brengt mij op het volgende: het afschaffen van het mantelzorgcompliment. Nog zo’n onbegrijpelijke keuze van dit College. Mensen die zich dagelijks met hart en ziel inzetten voor de extra zorg van familie, kennissen of buren in hun omgeving. Zij verrichten werk waar wij als maatschappij met elkaar op leunen. Verplaats je eens in degene die afhankelijk is van zorg en mantelzorgers. Hoe kwetsbaar ben je dan. Het gevoel van afhankelijkheid loert. En hoe mooi is het dan dat je je kinderen, die kennis of je buren kan bedanken met een cadeautje. Een teken van dankbaarheid. Maar moeten wij daar dan met z’n allen aan mee betalen? Jazeker, want wij zouden het met elkaar niet eens kunnen betalen als we voor alles wat deze mantelzorgers doen, allemaal professionals moesten inhuren. Ze ontlasten ons als gemeente en we vertrouwen op deze mantelzorgers. Voorzitter als Wij-partij draagt het CDA deze helden op handen. En daarom houdt het CDA het koste wat kost het mantelzorgcompliment in stand, want dat is niet alleen belangrijk voor de mantelzorger die het cadeautje krijgt, nee het is nog belangrijker voor degene die zorg ontvangt om te kunnen geven. Ik dien hierbij dan ook graag het amendement in: 'Het noodlot voor het mantelzorgcompliment afgewend' namens het CDA en GewoonNijmegen.Nu. En dienen we graag de motie van de stadspartij mede in.
Voorzitter, Nijmegen groeit en zal de komende jaren blijven groeien. Dat is mooi, maar het CDA gaf het hier al eerder aan: het veroorzaakt ook een kloof in onze stad, een tweedeling. Een Nijmegen van twee snelheden. En wat schetst onze verbazing? Het College onderstreept deze kloof. Met de plannen in deze begroting draagt het College actief bij aan een verdere tweedeling in onze stad. De mensen die het zwaar hebben, de sociaal zwakkeren van onze stad, de leerlingen met een leerachterstand, zij worden gebruikt om de begroting sluitend te maken. Een College wat de mond vol heeft over een sociale stad en gelijke kansen voor iedereen. Nou tot zover het sociale gezicht en de gelijke kansen.
Politiek is verantwoordelijkheid nemen en in tijden van krapte weegt de verantwoordelijkheid zwaar. Dhr. Eigenhuijsen en ik hebben daarom kritisch gekeken naar een oplossing voor de lange termijn om de problemen waar we ons in bevinden te kunnen oplossen. Dat leverde stevige reacties op uit deze raad, een lastenverhoging hoe durf je. Nou voorzitter natuurlijk zitten wij er ook niet om te springen een lastenverhoging in te voeren. Maar het is een keuze en daarmee nemen we verantwoordelijkheid en kunnen we het uitleggen aan de stad. Want als wij de sociale stad willen blijven die we pretenderen te zijn, moeten we ook bereid zijn om zulke keuzes te maken. Maar de partijen die nu door middel van het heen en weer schuiven van wat geld een paar zaken voor de eigen achterban regelen, komen volgend jaar gewoon weer voor een probleem te staan. En wat zij doen is geen gedegen keuze maken, geen verantwoordelijkheid dragen en dat is niet uit te leggen aan de stad.
Voorzitter, nu zijn het fysiek en sociaal domein gescheiden van elkaar. Dat zou wat ons betreft mogen veranderen. Om het sociaal domein, waarvan de kosten de komende jaren alleen maar zullen stijgen, te ondersteunen doet mijn fractie het volgende voorstel: stuur bij toekomstige voorstellen voor grondexploitaties aan op een hoger rendement om daarmee via de algemene reserves het weerstandsvermogen te versterken en zo de druk op (toekomstige) bezuinigingen in het sociaal domein te kunnen verlichten. Daarvoor dien ik bij deze de motie in: 'Geef ruimte voor het sociaal domein.'
Voorzitter, en dan nog een laatste punt. Al sinds ik actief ben in de Nijmeegse raad, inmiddels zo’n 10 jaar, hoor ik niks anders dan dat de informatievoorziening niet op orde is en dat het ambtenarenapparaat piept en kraakt. Het werd als excuus gebruikt door het College om zaken die de raad voorstelde niet te kunnen uitvoeren. Dus begonnen steeds meer partijen te klagen, doe er dan wat aan. En de stad groeit en Nijmegen heeft grote ambities waar we onszelf mee op de borst slaan en waarmee we een mooie sier maken in de regio en zelfs landelijk. Maar daarbij moeten er ook voldoende ambtenaren zijn die alles waar de gemeente verantwoordelijk voor is en alles waar de stad en zeker ook deze gemeenteraad om vraagt kunnen uitvoeren. Nu heeft het College berekend 7 miljoen nodig te hebben voor de kwaliteitsimpuls binnen de ambtelijke organisatie. Maar ze heeft er 4 miljoen opgeschreven in de begroting. Dan zou je denken daar zijn alle partijen blij mee, maar wat schetst de verbazing? Tijdens de gespreksronde klonk straffe taal. Er zou geld over de balk worden gesmeten voor het aanstellen van managers op het stadhuis. Voorzitter, dat klinkt als populistische taal. En ik ben hier niet om het College te verdedigen, dat heeft u zojuist wel gehoord, maar het CDA staat wel voor de ambtenaren van dit huis. Wij begrijpen de gedachte van dit College bij het opvoeren van deze 4 miljoen kwaliteitsimpuls. En we verbazen ons dan ook over de reacties van de andere partijen. Zij hebben jarenlang de mond vol gehad over de problemen op het stadhuis.
En dat uitgerekend de coalitie deze 4 miljoen meerdere keren als dekking gebruikt is toch wonderlijk te noemen. Vertrouwen deze partijen hun eigen College niet dat er goed over nagedacht is, waarom gaan zij niet achter de ambtenaren van deze gemeente staan? Je zou het bijna een motie van wantrouwen kunnen noemen deze reactie van GroenLinks, de Stadspartij en D66.
Voorzitter, ik rond af. Laten we hopen dat dit College met het voldoende aantal ambtenaren in de toekomst tot een betere visie komt die past bij de sociale stad die we willen zijn. Het CDA gelooft in een sterke gemeenschap, een sociaal gezicht en het omzien naar elkaar. En het CDA doet er dan ook alles aan om de sociale stad te blijven die wij willen zijn. Het CDA laat niemand vallen en draagt zorg voor juist diegene die het het hardst nodig hebben.
Marjolijn Mijling
Fractievoorzitter CDA Nijmegen
13 november 2024