‘Ook in Nijmegen’
Het lijkt de tendens van deze tijd. Toenemende individualisering, aan de oppervlakte zichtbaar in de gebogen hoofden gericht op telefoons. Maar onder de oppervlakte speelt er veel meer. Afgelopen woensdag heeft de raad de problemen rond mentale gezondheid van Nijmeegse jongeren besproken. Dit thema is mede door het CDA geagendeerd, omdat het voor ons een belangrijk onderwerp uit het verkiezingsprogramma is.
Al jaren blijkt uit onderzoeken een toenemende eenzaamheid, zowel onder jongeren als onder ouderen. 12% van de Nederlanders geeft aan sterke eenzaamheid te ervaren. Een derde geeft aan zich regelmatig eenzaam te voelen. In 2022 gaf meer dan de helft van de jongeren in Nijmegen aan last van psychische klachten te hebben, zoals stress, eenzaamheid en somberheid. Mensen geven aan zich in de steek gelaten te voelen en mensen om zich heen te missen.
Eenzaamheid en isolatie hebben consequenties. In mijn werk bij 113 Zelfmoordpreventie zien we de confronterende cijfers. Elk jaar overlijden om en nabij hetzelfde aantal mensen aan zelfdoding als zijn overleden tijdens de Watersnoodramp van 1953. Het aantal pogingen is nog een veelvoud hiervan. 60% van de mensen die overgaan tot zelfdoding is niet in beeld bij zorg. De omgeving weet niet waar mensen mee worstelen. Terwijl de tekenen er vaak wel zijn. Ook in Nijmegen.
Het taboe op dit onderwerp is groot. Het bespreken van mentale problemen, en specifiek suïcidaliteit, wordt als ontzettend lastig ervaren. Dat is begrijpelijk, het is misschien wel één van de zwaarst mogelijke gespreksonderwerpen. Het idee is vaak dat het vragen naar mentale problemen als bemoeienis wordt gezien, of dat iets wordt aangewakkerd. Maar onderzoek wijst uit dat praten over zelfmoord niet uitlokt, maar juist helpt. Door er over te spreken ontstaat er begrip en ruimte om naar andere oplossingen te kijken.
De cijfers laten zien hoe ontzettend belangrijk en noodzakelijk initiatief op dit onderwerp nodig is. Van 4 tot 18 november komt het beeld Stille Strijd, van de tiener in de felgele regenjas, naar Nijmegen. Het beeld staat symbool voor de vele jongeren die worstelen met eenzaamheid, depressie, angst of suïcidaliteit en nodigt jongeren uit tot het praten over deze problemen.
Maar er kan meer. Voor het bespreekbaar maken van mentale problematiek en suïcidaliteit is inbedding in lokaal beleid onmisbaar. Het Nijmeegse college ziet de noodzaak ook, getuige de uitbreiding van het STORM-project, waarmee op 13 middelbare scholen wordt ingezet op signalering van mentale problematiek en suïcidaliteit onder scholieren.
Hier ligt een verantwoordelijkheid. Organisaties uit de zorg, gemeenschapshuizen en gebedshuizen zijn hierin onmisbaar. Het zijn de plaatsen waar mensen weer gezien en gehoord worden. Door deze organisaties te voorzien van de kennis en kunde om mentale problemen te signaleren en bespreekbaar te maken, ontstaat er een opening om hulp te zoeken bij de huisarts of bij de GGZ.
Het CDA kiest als wij-partij voor andere wij-partijen. De zorgorganisaties, gemeenschaps- en gebedshuizen. De vrijwilligers die het verenigingsleven mogelijk maken. De inloophuizen die een kop koffie en een luisterend oor bieden. Een luisterend oor en een gesprek kunnen levensreddend zijn.
Gerben Oostenbrink
CDA Nijmegen