Behoud van voorzieningen en bezuiniging op wethouders

Algemene beschouwingen CDA, najaarsnota 2019 en begroting 2020.

Mevrouw de voorzitter,

Allereerst dank aan de ambtelijke organisatie voor de beantwoording van de vragen over de najaarsnota en begroting, hoewel er diverse vragen niet naar tevredenheid werden beantwoord.

Voor ons ligt de najaarsnota 2019 en de begroting 2020. Wanneer we deze openslaan dan zien we een grote vooruitgang in het inzichtelijk maken wat we nu gaan doen in 2020. Echter wat die activiteiten nu kosten wordt niet overal inzichtelijk. Het college is hier ook weinig transparant in. De vaag is dan hoe de Raad zo’n begroting nu moet vaststellen. Bij het vaststellen van deze begroting geven we wel budget aan het college, zonder dat we inzichtelijk hebben waaraan nu diverse kostenposten aan besteed worden. Inzicht ontbreekt!!

Voorzitter wij hechten waarde aan de toezegging van de wethouder financiën dat de begroting 2021, maar ook de andere rapportages, op dit punt in 2020 inzichtelijker en meer transparant worden.

Dan voorzitter de financiële situatie van de gemeente. Na jaren te hebben bezuinigd, blijkt nu dat we zo langzamerhand de bodem hebben bereikt. We teerden de afgelopen jaren behoorlijk in op onze reserves. Ook die zijn eindig blijkt wel. Het CDA vindt dat er nu niet verder mag worden bezuinigd op ons voorzieningen niveau. Dat betekent concreet dat het CDA staat voor een volwaardige bibliotheek in Renkum en handhaving van het doelgroepen zwemmen in Oosterbeek. Ook de mantelzorgers zouden eerder beter moeten worden ondersteund in plaats van dat er nu op wordt bezuinigd.

Voorzitter, eigenlijk zou je jezelf eerst moeten afvragen “wat voor een gemeente wil je nu eigenlijk zijn? En wat mag dat dan kosten.” Geen hap snap beleid. Zoals blijkt uit het  beleid voor het nieuwe schoolzwemmen, het één jaar stellen we het beleid vast, het andere jaar breken we het gewoon weer af. Continuïteit  in de beleidsuitvoering is ook veel waard. Zo weten de inwoners, maar ook je maatschappelijke partners, waar ze aan toe zijn. Bij dit college lijkt de uitvoering van beleid wel een tombola. Geen enkele continuïteit en maar afwachten wat het volgend jaar ons brengt. Voorzitter dat is geen besturen van een gemeente. Zo breek je veel voorzieningen af en worden veel besluiten onomkeerbaar. Ook enthousiaste vrijwilligers die veel ondersteuning geven aan het uit te voeren beleid voelen dit als een klap in het gezicht.  Kijk ook eens naar Doelum. Jaarlijkse kosten ruim € 900K. Het schoolzwemmen is afgeschaft. Die doelgroep gaat dus niet meer zwemmen. Zonde van zo’n prachtige voorziening. Zo’n zwembad had volledig bezet moeten zijn, zeker gelet op de kosten die maatschappelijk worden omgeslagen.

Voorzitter, waarom ontvangen we geen begrotingsvoorstellen met visie ten aanzien van de grote uitdagingen waar onze gemeente voor staat. En waarom zoekt uw college binnen de beperkte middelen niet naar voorstellen die impact maken. Waarom lezen we in de krant dat uw college lieveheersbeestjes bent gaan uitzetten in het bos, terwijl de raad nog steeds geen stappenplan heeft ontvangen over hoe onze gemeente de stikstof problematiek gaat aanpakken en hoe we dat gaan bekostigen.  Waarom is er wel geld voor groene hobby’s en brandjesblussen, maar niet voor duurzaam natuurherstel voor volgende generaties.

Voorzitter, wij weten dat een consistent beleid ook wat vraagt van de burger. U stelt voor een OZB verhoging van 4%, hetgeen neerkomt op enkele euro’s per huishouden per maand. Het CDA is altijd kritisch geweest op OZB verhogingen. Wij hebben deze vraag ook voorgelegd aan de achterban, onze leden. Zij kozen net als de onze inwoners, zoals ook in de rapportage van Moventem genoemd, voor handhaving van het voorzieningen niveau, en hebben daar best een geringe OZB verhoging voor over van enkele euro’s per maand.

Wij hebben ook de ontwikkeling van het OZB tarief inzichtelijk gemaakt. In de voorgaande raadsperiode is het tarief van de OZB niet aangepast op de waardedaling  van ons onroerend goed. Dat scheelde ons uiteindelijk € 300K structureel. Nu denk je dat wanneer de waarde weer stijgt ook de inkomsten weer stijgen. Nee dat is verkeerd gedacht. Toen de waarde weer stijgende was, bepaalde het college onder aanvoering van de VVD-wethouder dat nu de opbrengst bepalend was. Met andere woorden bij een stijgende waarde onroerend goed daalt het tarief. Daarmee was er structureel een gat getrokken van € 300K. Nu een correctie van 4 % is niet meer dan billijk.

Ik heb reeds aangegeven bij de commissie dat de VVD geen krokedillentranen moet huilen. Zij zijn er mede verantwoordelijk voor de huidige financiële situatie. Ik zeg bewust “mede” omdat er natuurlijk ook forse tekorten zijn op het sociaal domein. Nu de coalitie op scherp zetten vinden wij ongehoord! Wij mogen hopen dat de overige coalitiepartners nu eens ballen tonen en niet hun oren laten hangen richting de VVD. Er zijn ook andere mogelijkheden voor een coalitie zonder de VVD. Het zou een eerste besparing kunnen zijn!

Dan een technische opmerking. Het CDA overweegt bij de vaststelling van de tarieven OZB in december aanstaande een voorstel te doen om het tarief vast te stellen zoals door het college nu wordt voorgesteld, waarbij er wel een aanpassing plaatsvindt, door de korting op het gemeentefonds, in verband met de waardestijging onroerend goed, volledig in het tarief te verdisconteren. De opbrengst OZB in verband met de areaaluitbreiding komt dan ook volledig ten goede aan opbrengst. Graag horen wij een reactie hierover van de wethouder.

Voorzitter het college presenteert een begroting met een vrije ruimte van € 383K ( het saldo van lasten en baten bedraagt € 400K) waar die € 17K verschil in zit is mij niet duidelijk. Maar goed een ruimte in de begroting van € 383K hebben we in jaren niet gehad. Maar nu zegt de wethouder dat we er eigenlijk niet aan mogen komen, in verband met mogelijke risico’s en de provincie die mogelijk niet akkoord zal gaan. Risico’s worden afgedekt door het weerstandsvermogen. Voorts hebben we een groot deel van het acres, t.w. € 306K niet ingeboekt maar gereserveerd in de algemene reserve. Dat zou voldoende moeten zijn. Bij de voorjaarsnota zien we dan wel hoe e.e.a. is  uitgepakt. Dat betekent dat zeker een deel van de € 383K ingezet kan worden voor behoud van voorzieningen.

Dan de rol van de Provincie. Voorzitter met een begroting zoals voorgesteld zou de provincie toch een applaus moeten geven. Tenzij blijkt dat er niet goed begroot is en dat de risico’s niet goed zijn ingeschat. Wij gaan uit dat het college een kwalitatief goed onderbouwde begroting aan ons heeft aangeboden. Er ligt een behoorlijke ambitie in om de genoemde doelen te behalen. Begrotingsdiscipline is hierin leidraad!! Nogmaals voorzitter een deel van de vrije ruimte in de begroting mag van ons ingezet worden om de voorzieningen in stand te laten en niet verder te versoberen.

Dan de rol van de Rijksoverheid. Zoals u wellicht ook weet is de VNG in onderhandeling met de Minister van BZK over een hogere compensatie via het gemeentefonds. Er zijn gemeenten die laten zien in hun begroting wat die compensatie o.a. voor de jeugdzorg zou moeten zijn en dekken dit niet af. De Minister heeft de provincies aangeven niet te streng te zijn wanneer deze tekorten niet zijn afgedekt. Het Rijk komt nog met een extra compensatie. Vraag de VNG wat hier de stand van zaken is en waar de gemeente op kan rekenen.

Voorzitter, dan het Zwembad Oosterbeek. Wij dienen een amendement in op de begroting voor wat betreft het in stand houden van het doelgroep zwemmen. Waarbij GB, PRD en VVD mede-indiener zijn.

De bibliotheek Renkum, Voor het CDA geldt dat er in Renkum een volwaardige Bibliotheek moet blijven. Er zijn nu al mensen die hun abonnement opzeggen en naar Wageningen gaan. Die zijn we dus kwijt. Geen afhaalpunt. Maar een volwaardige bieb met alle functies onder de door u genoemde punten 1 t/m 5.t.w.

• Ter beschikking stellen van kennis en informatie;
•  Bieden van mogelijkheden tot ontwikkeling en educatie;
•  Bevorderen van lezen en het laten kennismaken met literatuur;
•  Organiseren van ontmoeting en debat;
•   Laten kennis maken met kunst en cultuur

De punten 1 t/m 3 vragen naast budget ook ruimte. Voor de functies 4 en 5 vragen we ook  budget om daar inhoud aan te geven. De Bieb heeft aangegeven voor 2021 € 30K te kunnen bezuinigen. (efficiency) Een hogere korting nu doorvoeren tot een korting van € 160K in 2023 is voor het CDA niet acceptabel. Een amendement dat uitgaat van een korting zoals door de directie van de bieb is aangeven, en waarbij opnieuw het overleg wordt gestart om de bezien waar mogelijk nog bezuinigd kan worden, zonder die bezuiniging nu al in te boeken,  zullen wij graag mede indienen.

Het amendement van de PRD om te komen tot 3 fte Collegecapaciteit zullen wij ook mede indienen. Ondanks 4 fulltime wethouders wordt er te weinig voortgang wordt bereikt in belangrijke dossiers: Wij denken aan Parenco (het stinkt en trilt nog steeds en maakt veel herrie), vliegveld Lelystad (laagvliegroutes zijn nog steeds niet van de baan) en de burgerparticipatie werkt niet (de zaal zit steeds vol met boze burgers als gevolg van slechte RO-trajecten). Daarnaast is er geen geld en geen capaciteit en hebben nieuwe initiatieven geen prioriteit (volgens opgave college) dus voorzitter wat valt er eigenlijk nog te besturen. Ook Moventem geeft een duidelijk inzicht hoe de burger hier over denkt. Tenslotte zal Renkum in de toekomst nog meer het karakter van een regie-dan wel beheers-gemeente krijgen. Kortom het kan allemaal wel ietsjes minder wat bestuurders betreft.

Voorts zijn wij mede indiener van de motie van GB over de herijking van subsidie.

Tot zover mijn eerste termijn.