Van "Kaasschaaf" naar "Botte Bijl"

Bijdrage CDA fractie Voorjaarsnota en Perspectiefnota 2019-2023 (26 juni 2019)

Voorzitter, Nog geen jaar geleden, september 2018, sprak ik de Algemene beschouwingen uit van het CDA. Ik heb ze nog eens nagelezen om te zien wat er nu veranderd is. We lezen de ambities nog eens na van het Coalitieakkoord en leggen die naast de Voorjaarsnota en Perspectiefnota 2019-2023.

Wanneer we dan de voorstellen zien van de Voorjaarsnota en Perspectiefnota, dan zien we dat er weinig overeind blijft van uw ambities van het Coalitieakkoord, dat uitblonk in termen als:

• We zetten nog meer in
• We nemen regie
• We onderzoeken
• We maken een plan
• We versterken
• We maken beleid
• We spannen ons in
• We geven met de samenleving aandacht aan

We vragen ons nu werkelijk af wat er nu feitelijk is gebeurd om die ambities waar te maken. Ook uw voornemen om de inwoners te betrekken bij ontwikkelingen zowel wat betreft de planvorming als de uitvoering lijkt een mislukking te worden. Het vertrouwen in het gemeentebestuur neemt mede hierdoor sterk af. Inwoners voelen zich niet meer gehoord. Hoe staat het met het contact met de inwoner? Wij ontvangen signalen dat het erg lastig is om afspraken te maken met bestuurders. Sommigen wachten reeds langer dan drie maanden. Het enthousiasme om mooie initiatieven vanuit de samenleving met het college te bespreken neemt daardoor in rap tempo af.

Er moet dan ook daadwerkelijk wat veranderen in de bestuurscultuur van dit College, dat kennelijk nog steeds regeert vanuit haar ivoren toren. Het is de vraag of het dit College gaat lukken om ook in de bestuurscultuur de nodige veranderingen aan te brengen. Wij hebben een motie voorbereid met D’66 waarin we het college opdragen met de burger in gesprek te gaan.

Wat wel verbeterd is, is de agenda voor de Raadsvergaderingen en de commissies. We zien duidelijke verbetering van de organisatie en het personeel. We klimmen weer uit het dal, echter, we zijn er nog niet.

Dan de samenwerking binnen de Raad zelf. Voorzitter, het CDA is altijd een partij geweest die zich constructief opstelt t.o.v. het College en coalitie. Juist daarom is het bitter te moeten constateren dat de oppositie met daarin het CDA nagenoeg continu buiten spel wordt gezet. Wat we nog steeds zien is dat de coalitie toch weer op diverse dossiers eerst zelf een afweging maakt en dat vervolgens voorlegt aan de oppositie. Waarom niet gelijk een raadsbreed overleg? De oppositie bestaat niet uit tweederangs raadsleden. Er zit voldoende kennis en knowhow om tot betere voorstellen en besluiten te komen. Het enthousiasme bij onze raadsleden en commissieleden ebt weg, waarbij wordt aangegeven of wij nog wel zoveel tijd in het raadswerk moeten steken als de coalitie toch samen de dienst uitmaakt. Het proces om te komen tot besluitvorming rond de PPN, laat zien dat het ook anders kan. Laten we elkaar opzoeken, zodat de besluitvorming een breder draagvlak krijgt!

Dan nu de Voorjaarnota en Perspectiefnota.

Voorzitter, bij de PPN dient het nieuwe beleid en de extra budgetvraag integraal te worden afgewogen. We zien dat dit jaar het college voor de behandeling van de PPN al een aantal voorstellen naar de Raad heeft gestuurd, met als argument, kan niet wachten, is een wettelijke taak etc. Voorzitter het CDA is van mening dat alle voorstellen integraal bij de PPN dienen te worden afgewogen. Wat nu gebeurt, is dat de extra budgetvraag voor bijv. het IHP zich vertaalt in de VJN ipv de PPN. Bij de PPN vindt integrale afweging plaats en daarbij kan de Raad de noodzaak, wettelijke verplichting etc. meewegen bij haar afweging.

Voorzitter, vorig jaar bij de begrotingsbehandeling illustreerde het CDA dit college als een gezelschap dat in een sterrenrestaurantje gaat dineren, terwijl de aanmaningen en incasso’s op de deurmat ploffen. Voorzitter, nu een jaar later mogen we constateren dat inmiddels ook de curator voor de deur staat. En dan is er ineens paniek en wordt er vervolgens niet meer bestuurd met visie, maar komt er een grove kaasschaaf uit de la, of, zo u wilt, gaat de ‘miljoenenjacht’ van start.

Voorzitter, wanneer we kijken naar de VJN en de PPN en dan vooral naar de bezuinigingen en ombuigingen, zeg maar gewoon wat doen we niet meer, dan missen wij een strategische visie waaraan e.e.a. is getoetst, of heeft het college het louter en alleen boekhoudkundig getoetst, waarbij het jaarresultaat van de jaarschijven op minimaal € 0,- moet uitkomen. Het lijkt daar erg op.

Echter, in Renkum, daar draait het om mensen en dat lijkt dit college in deze perspectiefnota volledig te vergeten. Wat voor een gemeente willen we nu zijn? Welke leefbaarheid hebben we onze inwoners te bieden? Zakken we met deze bezuinigingen niet door onze sociale basisvoorzieningen heen? Is er al gekeken welke impact deze maatregelen hebben voor onze inwoners? En wat vindt de inwoner hier nu zelf van?

Bij de vaststelling van het Coalitieakkoord is teven besloten om de OZB met 7% te verhogen om gedeeltelijk de ambitie van dit college te bekostigen, waarvan ruim 1% voor de uitbreiding en salarisverhoging van deze wethouders. Het bestuur zit zo wel erg ruim in haar jasje met 4 fulltime wethouder en een burgemeester. Ook daar kan naar gekeken worden naast de voorgestelde bezuinigingen. Ook een herijking van het coalitieakkoord zou zeker nog een extra opbrengst te zien geven. Wellicht dat de meicirculaire hiertoe aanleiding geeft.

Voorzitter, 1% OZB verhoging betekent een opbrengst van ongeveer € 70K, oftewel een last van gemiddeld € 0,30 per maand per huishouden. Gelet op dit kengetal zijn wij benieuwd wat de inwoner hier nu zelf van vindt. En hebben zij een keuze gehad? We zijn nog net een jaar na de verkiezingen en nu al blijkt dat de gewekte verwachtingen van alle mooie beloftes uit de verkiezingsprogramma’s niet worden nagekomen. Een verdere verschraling van het onderhoudsniveau openbare ruimten, begraafplaatsen etc. en de overige voorzieningen.

Voorzitter, dan de beantwoording van vragen over de VJN van het CDA. De tekst in de VJN correspondeert niet met de beantwoording van de vragen over het Kalimaropad. Wat gaat u nu doen? Gaat u nu het ontwerp uitvoeren of niet? Uit de VJN blijkt dat u het pad niet gaat verleggen . Uit de beantwoording blijkt dat u het ontwerp gaat bespreken met de omwonenden. Dat rijmt niet met elkaar en wekt de indruk dat het college niet integraal werkt.

De Connectie: Wanneer we even terugblikken naar de besluitvorming van destijds, om aan te haken, en nu kijken wat daar van is terechtgekomen, dan zien we dat het hele financiële plaatje waarop we destijds hebben besloten niet klopt. Grote overschrijdingen, en inverdieneffecten / efficiency voordelen, blijken een wassen neus te zijn. Zie hier het resultaat, een grote overschrijding die zich structureel doorzet. Wij hebben nu geen keus meer om anders te besluiten. Wel dringen we er bij het college op aan dat er nauwgezet op wordt toegezien dat de Connectie haar taken binnen de begroting uit gaat voeren en dat er waar mogelijk inverdiend gaat worden.

Voorzitter als we de PPN nader beschouwen dan vallen ons de volgende punten op:

• Wanneer alle bezuinigingen één op één worden doorgevoerd dan eindigt de jaarschijf van 2020- 2021 neutraal op € 0,-
• Vanaf 2022 is er een positief resultaat van € 17K en
• Vanaf 2023 is er een positief resultaat van € 1.168K
• Wanneer we kijken welke beleidsvelden met name bijdragen aan de tekorten dan zijn dit:
• Het sociaal domein; Met name de Jeugdzorg
• De ambtelijke organisatie, waaronder ook de Connectie
• Het personeelsbeleid
• Onderhoud wegen

Voorzitter begin juni ontvingen we de uitkomsten van de Meicirculaire. Het accres stijgt minder dan aanvankelijk in 2018 werd gemeld bij de septembercirculaire. De mei circulaire laat zien dat Renkum opnieuw fors minder van het Rijk ontvangt via het gemeentefonds. Ook deze uitkomsten zullen we nog moeten verwerken in de begroting 2020.

Voorzitter het CDA is van mening dat de bezuinigingen in eerste plaats daar moeten worden gevonden waar zij ook veroorzaakt zijn. In de perspectiefnota geeft u aan dat u ook daar het merendeel van de bezuinigingen neerlegt. Daarmee redt u het niet. Een deel zal moeten worden gevonden in het voorzieningenniveau, en die zullen de inwoners direct dan wel indirect raken. Het is de vraag of wij dit nu al moeten invullen. Het CDA zou graag willen dat voor de begrotingsbehandeling er een brede inwonersraadpleging wordt gehouden waarin wordt gevraagd of men een x bedrag over heeft voor de volgende punten, waarbij inzichtelijk wordt gemaakt wat 1 % OZB verhoging betekent. Ik gaf al aan dat we daarover een motie met D’66 indienen.

Voorzitter Het CDA is mede indiener van het breed samengesteld amendement.

• Het mag duidelijk zijn dat het CDA de bibliotheek zien als een (sociale) basisvoorziening, waarop wij niet willen bezuinigen.
• Ook het zwembad Oosterbeek wil het CDA handhaven. Met nagenoeg een bezettingsgraad van 100% voorziet dit in een duidelijke behoefte.
• Betaald parkeren is voor het CDA geen optie. Er is nauwelijks onderzoek gedaan naar consequenties. Wij zouden juist aantrekkelijk moeten zijn voor de ondernemers om zich hier te vestigen! De reactie van de ondernemersvereniging spreekt boekdelen. Ook de concurrentiepositie van onze centra tov Presikhaaf en Kronenburg is altijd meegewogen om juist geen betaald parkeren in te voeren.
• Het huidige niveau van groenonderhoud, is voor het CDA de basis. Wij willen hier niet verder op versoberen. Wij hebben al aangegeven dat de inwoners hier best wat voor over hebben. Ga dan ook het gesprek hierover aan met onze inwoners.

Wat niet in het amendement is opgenomen is het schoolzwemmen. Voorzitter het is niet uit te leggen dat we enerzijds in Doelum een prachtige nieuwe zwemaccommodatie hebben gebouwd, en dat we anderzijds de schoolkinderen daar geen gebruik van laten maken, omdat we het schoolzwemmen niet meer faciliteren. Maak maximaal gebruik van deze dure voorziening en laat het schoolzwemmen in tact! Ook draagt het bij aan de ontwikkeling van de fijne motoriek. Het is meer dan een natte gymles. Wij komen hier bij de begroting op terug.

Wij hebben ook gekeken naar de inkomens verruimde maatregelen. Samen met de VVD dienen we een motie in waarin we het college opdragen om een minima effectrapportage op te stellen. Daarin zal duidelijk worden of er al dan niet een verlaging van de individuele inkomens toeslag kan plaatsvinden. Het Nibud voert dergelijke onderzoeken uit.

Ook het kostendekkend maken van de bouwleges is voor ons een belangrijke bijdrage om de tekorten op te lossen. Niet wachten maar nu doorzetten en invoeren m.i.v. 2020. Samen met GB dienen we hier een motie voor in.

Ook in de commissie heeft het CDA al aangegeven dat het budget voor onderhoud wegen wel erg hoog is vastgesteld. Zowel structureel van ruim € 700.000 tot ruim € 900.000 alsmede de eenmalige dotatie van € 1.5 mio. ( 2019 en 2020) wellicht dat ook hier een kleine temporisering kan plaatsvinden, zodat de begroting minder belast wordt. Ook het onderzoek naar de staat van onze wegen moet nog worden gerapporteerd, wij willen hier niet op vooruit lopen.

Zoals al eerder gemeld staat het CDA niet onwelwillend t.o.v. een kleine OZB verhoging. Een extra belasting van gemiddeld € 1,50 per huishouding zou voldoende moeten zijn om de voorzieningen op het huidige niveau te handhaven Wij willen voor deze maatregel het draagvlak onder onze inwoners weten.

Daarnaast zal wat het CDA betreft ook nadrukkelijk gekeken moet worden naar de eigen ambities, zoals weergegeven in het coalitieakkoord. Ook daar zal in geschrapt moet worden of moeten zaken worden uitgesteld.

Voorzitter wanneer we de balans opmaken mede n.a.v. onze voorstellen, dan kan er een negatief saldo ontstaan voor de komende jaren.

Wij willen met onze inwoners in gesprek om samen met hen tot een duurzame oplossing te komen voor onze begroting.

Tot zover de eerste termijn van de CDA fractie.