Geachte raad,
Het CDA is vandaag niet in staat zijn geluid te laten horen betreffende het voorliggende raadsvoorstel 26 Begroting 2019 AVRI, anders dan via dit inspreekmoment. De vraag is om ook ons geluid, mening en advies mee te wegen in jullie besluitvorming straks bij dit agendapunt.
Wat is er aan de hand met de AVRI en onze 10 gemeentes met hun inwoners die samen de AVRI vormen? Een paar jaar geleden besluit het Rijk dat er in 2020 nog maximaal 100 kg restafval per jaar mag worden aangeleverd. Het bestuur van de AVRI ziet een kans om ‘het beste jongetje van de klas’ te kunnen worden en besluit om niet 100 kg maar 75 kg als maximum hoeveelheid restafval voor 2020 te stellen. De AVRI moet nu aan de slag met plannenmakerij, en de regio kan straks als ‘groene’ Fruitdelta Rivierenland zichzelf volop promoten wanneer die droom is gerealiseerd.
Dan gaat het fout. De AVRI is druk met zichzelf en met ‘Goed scheiden loont’, bedenkt nieuwe initiatieven en mogelijkheden en brengt de hoeveelheid restafval, samen met de inzet van onze inwoners, terug van ruim 200 kg tot ver onder het landelijk gemiddelde. Voor onze gemeente wordt dat 112 kg in 2017 in een voortdurend dalende lijn. Een goed werkend systeem van kliko’s, relatief weinig dumpingen van afval, een schone uitstraling langs de straten en hygiënisch zonder al teveel ongedierte. In 2017 slaat bij AVRI het goede humeur om in zorgen als de begroting voor 2018 en de volgende jaren moet worden opgesteld, en een nieuw systeem moet worden geïntroduceerd om de restafvalstroom naar 75 kg of minder te gaan krijgen. Gedurende het jaar wordt er hortend en stotend informatie over dit nieuwe systeem naar buiten gebracht, maar verder dan veel onzekerheden en onduidelijkheden komt AVRI niet. Initiatieven in andere delen van het land van het ‘Omgekeerd Inzamelen’-systeem worden er bij gehaald, maar er komt geen begroting 2018 op tafel met inbegrip van deze omwenteling van systeem.
De begroting 2018 wordt aangeboden als vanouds, maar in de loop van het jaar komen we met een aangepaste begroting als we alles goed en duidelijk in beeld hebben. Op dat moment heeft het CDA de AVRI al meegegeven dat het voorliggende systeem exponentieel duurder gaat worden zodra onze stroom restafval verder zakt onder deze 75 kg. Bijbehorende kosten als gevolg van investeringen in een nieuw restafvalsysteem moeten over steeds minder restafvalkilo’s worden verdeeld namelijk. Het CDA zag het niet goed volgens directeur Erik de Vries, het gaat allemaal wel meevallen, maar zeker weten we het nu nog niet. Nu is het wel zover, kunnen we bijna niet meer terug, blijkt het vermoeden van 2017 waarheid te worden in 2019, en zien we om ons heen ‘Omgekeerd Inzamelen’-systemen verworden tot ergernis nummer 1 van de inwoners; veel dumpingen, ongedierte, stank, hogere kosten en de beste afvalscheider wordt bestraft met een steeds hoger wordende rekening. Ervaringen tonen aan dat we 75 jaar terug gaan in de tijd en weer net buiten elk dorp een vuilnisbelt gaan krijgen; dit keer van links en rechts gedumpt afval. Niemand die mij gaat wijsmaken dat daarmee het milieu is gediend.
Gemeenteraad; wat nu te doen? Het CDA adviseert de voorliggende begroting af te keuren, het bestuur van AVRI met klem te verzoeken het onzalige idee om tot 75 kg restafval terug te gaan in 2020 te laten varen, en gewoon aan te sluiten bij de Rijkslijn; 100 kg restafval in 2020. Wat gebeurt er trouwens als we die 100 kg eventueel niet gaan halen; worden we dan bekeurd, vastgezet? Van de 112 kg in 2017 moet het met een paar eenvoudige maatregelen mogelijk zijn om dit in 3 jaar te gaan realiseren; vervang alle grote kliko’s voor restafval door kleine kliko’s. Verlaag deze ophaalfrequentie naar 1x per 4 of 5 weken, verbouw de grote grijze kliko’s tot plastic en drankverpakkingencontainer en laat metaal toe bij het oud glas in de glascontainer.
Vervolgens moet AVRI een PR-campagne starten om de inwoners weer achter de AVRI te krijgen, want op dit moment is alle draagvlak onder de inwoners verdwenen en met de huidige arrogante houding winnen ze die niet eenvoudig weer terug. Alles bij elkaar moet het dan toch mogelijk zijn om 12 kg restafval in 3 jaar te gaan verminderen en kunnen we in de tussentijd kijken hoe het andere inzamelaars in het land vergaat met het ‘Omgekeerd Inzamelen’. Gaat dat goed en kunnen we de bijkomende problemen oplossen, dan kan er na 2020 gefaseerd worden begonnen met de invoering van dit systeem om nog verder terug te kunnen gaan met onze restafvalstroom. Groot voordeel hiervan is dat er dan veel minder onzekerheden en schattingen zijn die nu worden afgedekt met een hoger dan noodzakelijk tarief, omdat de inkomsten van AVRI als gemeenschappelijke regeling minimaal kostendekkend moeten zijn. Als we nu doorgaan met dit systeem moeten onze inwoners betalen voor alle bestaande onzekerheden en onduidelijkheden.
De AVRI is van ons allemaal, dreigt nu door te slaan, maar het is beter ten halve te keren dan ten hele te dwalen! Inwoners van Rivierenland lopen niet graag voorop en worden al helemaal niet graag geregeerd; draagvlak voor AVRI en de afvalinzameling daar gaat het nu om. Gemeenteraad laat je tanden zien aan AVRI en anders moeten onze inwoners dat straks maar gaan doen in talloze procedures ‘Bezwaar en Beroep’ over elke ondergrondse afvalcontainer in hun buurt. Hopelijk wordt ‘uitstel dan afstel’ en kost het ons in de regio minder dan de €10 miljoen die het nu gaat kosten.
CDA West Maas en Waal
Gaby Lamers