Energievisie vastgesteld met uitstel plaatsing windmolens
Inbreng CDA fractie in Raadsvergadering 29 juni 2017
Dank u wel voorzitter,
Geachte insprekers, college, collega raadsleden en overige aanwezigen,
Allereerst dank aan de insprekers. Bedankt dat u er in investeert om tot een goed besluit te komen, en dat geldt natuurlijk ook voor allen die in het voortraject hun bijdrage hebben geleverd.
Na een proces van meer dan twee jaar zijn we nu gekomen tot de besluitvorming van de energievisie. Het CDA is blij dat we zover zijn, want er is werk aan de winkel.
De meeste mensen erkennen ondertussen wel dat we te maken hebben met een klimaatverandering. Laatst las ik dat 97% van de wetenschappers van mening is dat er sprake is van klimaatverandering. Die laatste 3% zijn denk ik wel een beetje als Jantje in het leger.
Deze energievisie is een nadere winterswijkse uitwerking van het akkoord van Groenlo uit 2013. Wij gaan er helemaal van uit dat het akkoord met de beste bedoelingen is gesloten. De raad heeft daar in 2013 ook geen opmerkingen over gemaakt. In februari van dit jaar was ik bij een bijeenkomst van de tafel van Groenlo en daar bleek dat er sinds 2013 nog niet heel veel concrete zaken samen met inwoners van de Achterhoek zijn opgepakt terwijl dat uitdrukkelijk wel de bedoeling was. Als eerste hebben we als gemeente nog niet heel veel gedaan om het gevoel van urgentie bij de inwoners tussen de oren te krijgen. Daarnaast bleek bij die bijeenkomst van de tafel van Groenlo dat het bedrijfsleven ook nog maar net begonnen is met gezamenlijke initiatieven om inwoners te activeren en enthousiasmeren. Daar zouden we zo snel mogelijk meer aan moeten doen.
De definitie van energieneutraal in deze visie komt voort uit het akkoord van groenlo uit 2013. Volgens dit akkoord moet de opgewekte energie uit de achterhoek komen.
We hebben echter te maken met voortschrijdend inzicht en voortschrijdende techniek. In 2013 was nog niet te voorzien dat wind op zee zoveel goedkoper zou worden. Eind vorig jaar dacht minister Kamp dat het nog wel zeven jaar zou duren voor wind op zee zonder subsidie rendabel zou zijn. Vandaag las ik op internet dat de minister op zoek gaat naar bedrijven die een windmolenpark op zee willen ontwikkelen zonder subsidie. In Duitsland is het al rendabel zonder subsidie. De verwachting is dat in de toekomst een aanzienlijk deel van de energiebehoefte van Nederland van de Noordzee zal komen. De energie die wel met belastinggeld wordt opgewekt wordt mede betaald door de inwoners van Winterswijk. Als we daar op nationale schaal aan meewerken, waarom zouden we het dan niet meetellen?
We kunnen allerlei scenario's op stellen hoe de situatie er in 2030 uit zou kunnen zien. Het enige wat je dan nu ongeveer zeker weet is, dat de situatie tegen die tijd anders is dan je nu denkt.
Dit is ook nog steeds het argument waarom het CDA vindt dat de definitie van energieneutraliteit graag aangepast zou moeten worden. Wij willen absoluut niet afschuiven, maar de energie die op de Noordzee opgewekt wordt zou naar rato meegeteld moeten worden in Winterswijk. De definitie die we als raad vorig jaar hebben vastgesteld is niet negatief voor de overige achterhoekse gemeenten. Bij de huidige definitie zouden de overige gemeenten meer moeten opwekken als we in Winterswijk geen 100% halen. Maar als we kijken hoe de wereld van de duurzame energie veranderd is sinds 2013 is het wellicht goed dat er in de regio Achterhoek gekeken wordt of het akkoord van groenlo een update nodig heeft. Volgens het CDA dus wel.
Wij zien dus ook graag dat de definitie aangepast wordt.
Wij staan helemaal achter de Winterswijkse Trias Energetica. Dit kan niet zonder de betrokkenheid van de Winterswijkse inwoners. Daarom vinden wij het goed dat de inwoners van Winterswijk middels de energietafel er bij betrokken worden.
De meeste discussie over de energienota gaat over het duurzaam opwekken en met name dat dit passend moet zijn in het landschap. Wij vinden daarom dat de argumentatie uit het coalitieakkoord waar de raad, ik dacht unaniem, heeft voor gestemd overgenomen zou moeten worden in de energievisie. Er is al regelgeving voor wat er wel of niet mag in het landschap. Op het moment dat initiatieven voldoen aan de huidige regelgeving, ziet het CDA geen reden om die initiatieven tegen te houden. Windmolens voldoen niet aan de huidige regels, en de meeste mensen zijn het er ook wel over eens dat ze veel impact hebben op het landschap. Het CDA is het er dus mee eens dat windmolens alleen bij uiterste noodzaak toegestaan zouden moeten worden. En daar zit nu het probleem. Als je op basis van de huidige techniek en huidige beschikbaarheid van bronnen voor hernieuwbare energie kijkt, dan kom je misschien wel tot de conclusie dat je op basis van de huidige gegevens niet zou ontkomen aan windmolens. Er is ook een groep inwoners die aangeeft dat ze verwachten dat het wel mogelijk is zonder windmolens.
Als we windmolens toe zouden staan wat zouden dan de gevolgen zijn?
De woonomgeving in de directe omgeving van de windmolens wordt minder mooi. Ik kan mij echter voorstellen dat een windmolen op een gegeven moment niet meer stoort, zoals je een spoorbaan niet meer hoort als je er naast woont. Als windmolens zouden komen dan vindt het CDA dat de opbrengst of een deel van de opbrengst naar de omwonenden zou moeten gaan. Deze hinder van windmolens is weliswaar zeer vervelend, maar het is de vraag of dit bezwaar op weegt tegen het algemeen belang.
Wat zijn de gevolgen voor het toerisme?
Niemand kan het met zekerheid zeggen. Aan de andere kant als ik hoor dat de heer Mensink verwacht dat dit negatief uit pakt voor de recreatiesector in Winterswijk, en dat dat hij verwacht dat er dus minder toeristen naar Winterswijk komen, dan maakt het CDA zich daar wel zorgen over. Wij maken ons ook zorgen over een mogelijk domino effect.
Met minder toeristen zullen er ook minder bezoekers aan het centrum van Winterswijk komen. Dat zal gevolgen hebben voor de middenstanders. Als er gaten in de winkelstraten vallen gaat de aantrekkelijkheid van het winkelgebied ook achteruit en komen de funshoppers uit de regio ook niet meer. Als we beseffen dat we een winkelbestand hebben voor 60 a 70.000 inwoners en we hebben er zelf net geen dertig, dan ligt daar dus een behoorlijk risico. In Winterswijk wordt continu geïnvesteerd in de aantrekkelijkheid van ons dorp en dat heeft mooie resultaten opgeleverd. O.a. Villa Mondriaan e.d. Het zou jammer zijn dat we door overhaast doelstellingen te willen halen die we ons zelf hebben opgelegd dit weggooien.
Ik ben geen recreatie-ondernemer en heb dus ook niet veel verstand van recreatie en aantrekkelijkheid van een gebied uit recreatieoogpunt. Als we zien wat voor recreatiebedrijf de heer Mensink heeft opgebouwd, dan kunnen we de conclusie trekken dat hij wel verstand heeft van de recreatiesector, en dan zouden we als politici het advies en de waarschuwing van hem zeer serieus moeten nemen.
Als we het zonder windmolens gaan proberen energieneutraliteit te realiseren zal er waarschijnlijk behoorlijk ingezet moeten worden op zonne-energie. Waarschijnlijk ook zonneparken in het buiten gebied. Deze moeten dan landschappelijk ingepast worden.
Zoals gezegd zijn er inwoners van Winterswijk die verwachten dat de doelstellingen wel gehaald kunnen worden zonder windmolens. Het CDA wil dat we daar met ons allen hard aan gaan werken. Wij verwachten dat een moratorium van ruim een jaar niet de gewenste rust geeft om daar mee aan de slag te gaan. Wij denken dat een kort moratorium door de betrokken inwoners wordt ervaren als een mes op de keel en dat men dus niet aan de slag gaat met opwekking van energie, maar blijft vechten tegen de windmolens. En wij kunnen ons dat ook voorstellen.
Om deze reden is het CDA voorstander van een langer moratorium. Wij dienen samen met de VVD en de SP een amendement in voor een moratorium tot eind 2022. In eerste instantie hadden wij het plan om een amendement in te dienen voor moratorium tot eind 2022 en daar na eventueel te verlengen.
We hebben vanavond gezien dat er een firma uit Friesland is die graag windmolens wil bouwen in Winterswijk. We mogen er denk ik wel van uit gaan dat de firma Wollf of een andere partij die de continu de mogelijkheden voor windmolens scant, de einddatum van het moratorium in de agenda zal zetten en 2 januari 2023 een aanvraag voor een windmolen in zal dienen. Als er om wat voor reden dan ook de verlenging niet op tijd of correct geregeld is, terwijl de gemeenteraad dat op dat moment wel wil, zitten we van rechtswege vast aan de windmolens. Het CDA vindt dat gevaarlijk en ongewenst, en dat is de reden dat we een amendement indienen voor een moratorium voor onbepaalde tijd, met een periodieke evaluatie vanaf 1-1-2023. Het doel is dus wel degelijk een evaluatie eind 2022 en als de resultaten onvoldoende zijn dat het moratorium dan beëindigd wordt. In feite komt het op hetzelfde neer; als de raad het moratorium voor bepaalde tijd zou willen verlengen moet daar een meerderheid voor zijn, en zou er dus geen meerderheid zijn om het moratorium voor onbepaalde tijd te beëindigen. En het omgekeerde geldt natuurlijk ook.
Daarnaast staat er in het raadsvoorstel dat het moratorium geldt voor grootschalige energieopwekkingsinstallaties met tussen haakjes windmolens. Het CDA vindt dit onnodig verwarrend. We hebben allerlei bestaande regelgeving waar installaties aan moeten voldoen, inclusief landelijke inpassing. Met deze omschrijving werp je een drempel op voor alle grootschalige energie opwekking. In de toelichting die we deze week hebben gekregen staat vermeld dat het moratorium niet geld voor zonneparken. Wij vinden dat we het met deze omschrijving onszelf onnodig moeilijk maken, want er is bij alle inspraakreacties niemand geweest die bezwaren heeft geuit tegen grootschalige opwekkingsinstallaties anders dan windmolens. Als we op voorhand al vormen uit gaan sluiten waar niemand bezwaar tegen heeft wordt het steeds moeilijker om het doel te halen, en wij vinden dat we dat onszelf niet aan moeten doen.
Als we het zonder windmolens gaan proberen energieneutraliteit te realiseren zal er waarschijnlijk behoorlijk ingezet moeten worden op zonne-energie. Waarschijnlijk ook zonneparken in het buiten gebied. Deze moeten dan landschappelijk ingepast worden.
In de tweede termijn benadrukte Wim Elferdink nogmaals dat door dit moratorium het doel om in 2030 energieneutraal te zijn absoluut geen vertraging hoeft op te lopen. Het akkoord van Groenlo blijft hierdoor nog steeds het streven. Het amendement werd na hoofdelijke stemming aangenomen met 11 voorstemmers (CDA, VVD, SP en D66) en 9 tegenstemmers (WB en PvdA)