Naar aanleiding van de sluiting van de milieustraten in Leens, Bedum en Winsum heeft de fractie van het CDA vragen gesteld aan het college.
Inwoners zijn verbaast over de verminderde dienstverlening en kunnen nu alleen in Usquert (of in Groningen) hun grofvuil, puin en elektrische apparaten inleveren. Bovendien is het vaste deel van de afvalstoffenheffing, waar de milieustraten mede uit gefinancierd worden, fors omhoog gegaan terwijl de serviceverlening nu drastisch naar beneden gaat.
Lees hieronder de antwoorden vanuit het college.
Vraag 1
Bent u het met ons eens dat voor een groot deel van onze burgers een behoorlijke reisafstand moet worden afgelegd om bij een milieustraat te komen?
Beantwoording;
In het grondstoffenbeleid hebben we aangegeven dat we zouden onderzoeken hoe met de milieustraten om te gaan. Dit hebben we vervolgens opgenomen in de bestuursopdracht. Dit is de uitwerking daarvan. Voor de milieustraten in Usquert en Groningen moeten sommige inwoners inderdaad een behoorlijke afstand afleggen. Dit is het gevolg van een gemeente met zo’n groot oppervlakte. Het is nu eenmaal een uitgestrekt gebied. In de tweede helft van 2021 komen we met een voorstel om de inwoners tegemoet te komen betreft klein chemisch afval (KCA), wat de inwoners nu vaak naar de gemeentewerven brachten. Daarnaast informeren we inwoners waar ze bepaalde afvalstromen kwijt kunnen. Zo zijn er naast glas en textiel ook inzamelpunten voor frituurvet en kleine elektrische apparaten. En voor elektrische apparaten geldt bijvoorbeeld ook: waar je het koopt, kun je het kwijt. Ook bestaat er iedere maand de mogelijkheid om grof huishoudelijk afval en grof tuinafval tegen betaling op te laten halen.
Vraag 2
Wat is de reden om de milieustraten te sluiten voordat de discussie over huisvesting heeft plaatsgevonden?
Beantwoording
Het besluit om de gemeentewerven niet meer als afval-brenglocatie te gebruik is al in december 2020 genomen toen college het implementatieplan beheer en onderhoud vaststelde. Er zijn verschillende redenen om de werven niet meer als afval-brenglocatie te gebruiken:
- Allereerst is het belangrijk om aan te geven dat de gemeentewerven helemaal geen (volwaardige) milieustraten waren. Naast Usquert en Groningen was alleen Leens een “minimilieustation” met een beperkt aantal afvalstromen. In Winsum en Bedum was officieel alleen een KCA depot, andere afvalstromen mochten eigenlijk niet gebracht worden maar dit werd tot nog toe gedoogd. Op de gemeentewerf in Uithuizen kunnen inwoners helemaal geen afval brengen.
- Het is op de werven niet mogelijk om de 18 verschillende afvalstromen die tegenwoordig op een milieustraat gescheiden ingeleverd moeten worden onder te brengen en volgens de milieuregels te verwerken. Hiervoor zijn bijvoorbeeld aparte containers nodig waarbij rekening wordt gehouden met het mogelijk lekken of uitlogen van stoffen in kader van bodembescherming.
- Er werd niet goed geregistreerd wat inwoners kwamen brengen. Er was op geen enkele gemeentewerf een weegbrug.
- Om een milieustraat te realiseren die aan alle eisen voldoet is een behoorlijke investering nodig. Ter illustratie, voor de aanleg en exploitatie van de milieustraat in Usquert was in 2014 en 2015 in totaal 992.618 euro nodig.
- De verschillende gemeentewerven hanteerden allemaal verschillende openingstijden en regels over wat er wel en niet gebracht kon worden (en eventueel betaald moest worden). Per 1 januari 2021 betalen alle inwoners dezelfde afvalstoffenheffing. Dus moeten de brengvoorzieningen voor afval ook dezelfde regels hanteren (bijvoorbeeld 4x per jaar gratis grofvuil en grof tuinafval).
- Om economisch rendabel te werken zijn een bepaald aantal bezoekers per jaar nodig. De gemeentewerven hadden gemiddeld genomen 22 aanmeldingen per week per werf (en nog een aantal onaangemelde bezoeken). Dit zou betekenen ongeveer 1144 aanmeldingen per jaar. Een gemiddelde “gezonde” milieustraat heeft zo’n 50.000 bezoekers per jaar.
- Usquert had in 2019 ruim 26.000 bezoekers en zit daarmee al aan de krappe kant. Door het stoppen van beperkte brengmogelijkheden op de werven wordt het gebruik van de milieustraat in Usquert gestimuleerd wat de exploitatie ten goede komt.
Vraag 3
Volgens de berichtgeving zijn de gemeentewerven niet goed ingericht en voldoen niet meer aan de wettelijke eisen die worden gesteld aan een milieustraat. Hoe urgent zijn deze wettelijke normen en kunt u inzichtelijk maken aan welke eisen moet worden voldaan om de werven wel goed in te richten?
Beantwoording
Een milieustraat moet een adequaat voorzieningenniveau hebben volgens de voorschriften in het activiteitenbesluit. Er zijn 18 verschillende soorten “grof huishoudelijk afval” die gescheiden moeten worden ingezameld en verwerkt. Hiervoor moeten altijd aparte containers of ruimtes aanwezig zijn. Voor sommige afvalstromen zoals metalen (die kunnen lekken of uitlogen wanneer ze nat worden) moeten aanvullende maatregelen genomen worden zoals vloeistofdichte vloeren. En er moeten procedures van acceptatie en controle van afvalstoffen zijn opgesteld. Geen van de brengvoorzieningen op de gemeentewerven voldoet hieraan. Hierdoor lopen we het risico op een bestuurlijke boete, last onder bestuursdwang of -dwangsom.
Vraag 4
Bent u bereid om een heroverweging te maken om de milieustraten weer te openen? Zo nee, waarom niet?
Beantwoording
Nee het college heeft in december 2020 besloten dat de gemeentewerven uiterlijk per 1 januari 2022 niet meer als afval brengpunten zullen fungeren. De uitvoering hiervan is nu reeds doorgevoerd om bovengenoemde redenen. Er wordt wel gekeken of de voorzieningen uitsluitend voor klein chemisch afval (KCA) tot het einde van 2021 weer open kunnen zodra de versoepelingen van coronamaatregelen dit toestaan. In de tweede helft van 2021 doet het college een voorstel óf en zo ja, hoe we de inwoners vanaf 1 januari 2022 tegemoet kunnen komen voor het wegvallen van de KCA breng-voorzieningen. Ook worden inwoners geïnformeerd over andere mogelijkheden om zich te ontdoen van bepaalde afvalstromen, zoals elektrische apparaten, frituurvet, etc
Vraag 5
Is er inzage hoeveel inwoners gebruik gemaakt hebben in het eerste kwartaal van de regeling om 4 keer per jaar gratis grofvuil in te leveren en uit welke woonplaatsen kwamen deze inwoners?
Beantwoording
We hebben van Usquert de gegevens tot nu toe, deze kunnen we op basis van woonplaats weergeven. Van Groningen hebben we de gegevens nog niet binnen. Er is tot nu toe in Usquert in 2021 in totaal 1408 keer gratis grof tuinafval weggebracht door inwoners. En er is 4108 keer gratis grof huishoudelijk afval weggebracht. In de bijlage is het per dorp uitgewerkt.
Vraag 6
Onze fractie krijgt ook veel meldingen van zwerfafval en afvaldumpingen in de natuur, zijn die voorvallen ook bij de gemeente bekend of zijn er meldingen gedaan?
Beantwoording
Ja dit is bij ons bekend, meldingen van zwerfafval en dumpingen worden verwerkt en het afval wordt opgeruimd. Daarnaast geven onze eigen collega’s van de buitendienst het ook door als ze zwerfafval of dumpingen tegenkomen zodat dit ook snel kan worden opgeruimd. Onze plantsoenmedewerkers komen sinds de corona meer zwerfafval tegen in de openbare ruimte en nemen dit ook gewoon mee. Dit is vermoedelijk omdat mensen meer buiten recreëren en er veel wegwerpmondkapjes worden gebruikt. Ook was de voorspelling op basis van landelijke trends dat bij de invoering van Diftar er een toename van zwerfafval zou zijn maar dat dit na verloop van tijd weer zou afnemen. Om deze redenen verwachten we dat de hoeveelheid zwerfafval na verloop van tijd weer zal verminderen.
Vraag 7
Wat zijn de kosten voor de gemeente om dit gedumpte afval op te ruimen?
Beantwoording
Er wordt niet exact bijgehouden wat de kosten zijn voor het opruimen van zwerfafval. Maar we kunnen wel aangeven hoeveel tijd er ongeveer mee gemoeid is. Klein huishoudelijk afval (zwerfafval) kan worden meegenomen door onze medewerkers die zwerfafval opruimen en de prullenbakken legen. Hier is structureel drie FTE voor. Ook wordt het meegenomen door de plantsoenmedewerkers als ze dit tegenkomen in de openbare ruimte. Grof huishoudelijk afval (dumpingen) moeten worden opgehaald met een vrachtauto met grijper. Hiervan krijgen we zo’n 3 tot 5 meldingen per week. Per melding is men al gauw 1 tot 2 uur bezig, de kosten zijn 75 euro per uur. De kosten hiervoor bedragen dus tussen de 250 en 750 euro per week. Voor (vermeende) asbestdumpingen wordt een speciaal bedrijf ingehuurd. In 2020 waren de kosten hiervoor in totaal ongeveer 9000 euro.
Vraag 8
Kunt u inzichtelijk maken wat het financiële voordeel is om de 3 milieustraten te sluiten?
Beantwoording
Graag benadrukken we nogmaals dat de gemeentewerven geen volwaardige milieustraten waren. Leens was een mini-milieustation met beperkt aantal afvalstromen. Bedum en Winsum waren in essentie alleen KCA depots maar hier werd het gedoogd dat men ander afval achter liet. We hebben op dit moment niet inzichtelijk wat de besparing is van het sluiten van de werven als brengpunten. Dit hangt ook af van de andere ontwikkelingen betreft de huisvesting van de buitendienst. Een brengvoorziening is een zeer kostbare voorziening. Kosten voor de voorziening zijn onder andere de inrichting zelf. Denk aan containers, (vloeistofdichte)vloeren, bordes, veiligheidsvoorzieningen, KCA voorziening, verlichting, personeelsvoorzieningen (inclusief omkleed- en wasgelegenheid), transportkosten, registratie, weegbruggen. Het is nu vooral zo dat de gemeentewerven een forse investering nodig hebben om aan alle voorwaarden van een volwaardige milieustraat te kunnen voldoen. Die investering staat niet in proportie met de bezoekersaantallen die we op de werven ontvangen.
Wij nemen aan u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.