CDA heeft op 23 februari schriftelijke vragen ingediend over het begraafbeleid in onze gemeente. In dit bericht leest u de beantwoording van de vragen vanuit het college.
Nadat vorig zomer (17 juni 2020) het begraafbeleid is vastgesteld en geharmoniseerd, krijgen wij de afgelopen tijd vragen vanuit de samenleving. De gehanteerde werkwijze en de bijbehorende regels worden als onredelijk beschouwd en de communicatie met de inwoners verloopt niet optimaal.
Vraag 1; In aanloop naar de nieuwe verordening heeft u met meerdere groeperingen contact/overleg gehad. Heeft u deze betrokkenen na het vaststellen van de verordeningen ook een terugkoppeling gegeven?
Beantwoording: Vooraf hebben we begrafenisverenigingen en uitvaartondernemers een vragenlijst gestuurd die als input is gebruikt voor het nieuwe beleid. Deze zijn na het vaststellen ervan schriftelijk geïnformeerd over wijzigingen in beleid, maar eveneens over wat dit betekent voor de dagelijkse praktijk op de begraafplaatsen. Daarnaast hebben ze de nieuwe regelgeving ontvangen: Beheerverordening begraafplaatsen Het Hogeland 2020, Uitvoeringsbesluit begraafplaatsen Het Hogeland 2020, Verordening lijkbezorgingsrechten 2020.
Vraag 2; Is er 1 loket binnen het gemeentehuis waar inwoners zaken rondom het begraven en begraafplaatsen terecht kunnen?
Beantwoording: Het team begraven is het aanspreekpunt als het begraven betreft. De contactgegevens staan, naast andere informatie, op de website van de gemeente. hethogeland.nl/geboorte-huwelijk-enoverlijden/begraven Vragen en meldingen over het onderhoud van begraafplaatsen worden behandeld als reguliere vragen over de openbare ruimte.
Vraag 3; Als het grafrecht is verlopen, hoe is dan de procedure? Moeten nabestaanden zichzelf melden bij de gemeente of gaat er automatisch een bericht naar de nabestaanden/rechthebbenden vanuit de gemeente?
Beantwoording: Grafrecht dat binnenkort verstrijkt wordt bij de rechthebbende onder de aandacht gebracht. Zij hebben de keuze te verlengen voor een periode van tien jaar of af te zien van nieuw grafrecht. Administratieve gegevens van met name oudere graven vertonen hiaten zodat rechtstreeks aanschrijven niet altijd mogelijk is. Als het adres niet actueel is, wordt op de begraafplaats een oproep gedaan zich te melden.
Vraag 4; Hoelang duurt het voordat nabestaanden/rechthebbenden antwoord op hun vragen over de status van een grafrecht krijgen?
Beantwoording: Wanneer de gegevens in het beheersysteem staan kan dit normaal gesproken vrijwel per omgaand beantwoord worden. Een deel van de administratie is op dit moment nog niet in het digitale systeem opgenomen en is alleen analoog te raadplegen, dit kan iets meer tijd vragen. Wanneer gegevens helemaal ontbreken zal op basis van datum overlijden, en de geldende beheerverordening uit die periode, een uitspraak worden gedaan. Tenslotte bestaat ten aanzien van een aantal graven juridisch gezien onduidelijkheid, uw vraag 6 is daar een voorbeeld van. Externe expertise gaat ons helpen deze vragen goed te kunnen beantwoorden. Zie ook het antwoord op vraag 10.
Vraag 5; Wij krijgen signalen dat nabestaanden/rechthebbenden nu bij het verlopen van grafrechten weer een volledig nieuw grafrecht-termijn moeten aangaan en dat het niet mogelijk is om een verlenging aan te gaan. Klopt dit? Zo ja, bent u het met ons eens dat niet de insteek van de verordening is en zeker niet als de administratie van destijds niet altijd even goed op orde was?
Beantwoording: Juridisch gezien kun je grafrecht alleen verlengen als er sprake is van bestaand grafrecht dat verstrijkt. Wanneer er geen verlenging heeft plaatsgevonden vervalt het grafrecht. Dit is overigens geen gevolg van gemeentelijk beleid, maar van de Wet op de Lijkbezorging.
Vraag 6; De afgelopen jaren zijn er bij graven die verlopen grafrechten hadden borden geplaatst. Ook bij graven waarvan de nabestaanden eerder al een brief van de gemeente hadden ontvangen. Nu krijgen wij signalen dat nabestaanden die wel een brief hebben gehad en hierna vervolgens contact hebben opgenomen met het gemeentehuis maar nadien niet op het bordje hebben gereageerd alsnog worden geconfronteerd met het feit dat ze een nieuw grafrecht moeten plaatsen. Klopt dit? Is het college met ons van mening dat dit een vreemde gang van zaken is?
Beantwoording: De communicatie is wat dit betreft niet goed gegaan. De door u geschetste situatie is ons bekend, toegezegd is dat we onderzoeken hoe we dit oplossen. De afspraak met belanghebbenden is dat we hier in het eerste kwartaal ’21 op terugkomen.
Vraag 7; Is het mogelijk om via de gemeentelijke rubriek in de Noorderkrant over het verlengen van het grafrechten en ook het verlengen van het grafrecht is verlopen onze inwoners nader te informeren?
Beantwoording: In algemene zin is deze informatie voor iedereen continue op onze website beschikbaar. In voorbereiding is daarnaast een folder met de belangrijkste aandachtspunten voor het thema begraven, deze zal als papieren versie aan de balies beschikbaar zijn. In de aan begrafenisverenigingen en uitvaartondernemers verstrekte informatie is gevraagd bij contacten met hun leden of nabestaanden de consequenties van het niet tijdig overschrijven of verlengen van grafrecht expliciet te benoemen. Zie ook de beantwoording van vraag 10. Het advies dat we gevraagd hebben, zal mede bepalen wat we hierover gaan communiceren. De gemeentelijke rubriek in de Noorderkrant is één van de kanalen hoe dit zou kunnen.
Vraag 8; Hoe ervaart u de samenwerking met de uitvaartverzorgers? Krijgt u van u hen ook vragen en opmerkingen? En verloopt deze samenwerking nu anders dan in de oude gemeenten?
Beantwoording: De oude gemeentes gingen verschillend om met de uitvoering. Logischerwijs heeft nieuw beleid voor sommigen gevolgen voor de werkwijze. Daar zijn uiteraard vragen over gesteld. Het heeft tijd gekost voor iedereen hieraan, intern en extern, gewend is geraakt. Na wat aanloopproblemen lijkt de werkwijze nu voor iedereen duidelijk. Naar onze mening verloopt de samenwerking goed. De uitvaartverzorgers zijn weliswaar nu zelf verantwoordelijk voor een aantal zaken, maar zonodig zullen onze medewerkers een handje helpen.
Vraag 9; Over het al of niet beschikbaar zijn van een zinktoestel en een rijdende baar is de nodige onduidelijkheid. Hoe is dit geregeld en is deze informatie ook beschikbaar voor belanghebbenden?
Beantwoording: Het vastgestelde beleidsdocument is hier heel duidelijk over: dit is de verantwoordelijkheid van de partij die de begrafenis organiseert. In de verstrekte informatie aan begrafenisverenigingen en uitvaartondernemers is dit ook zo verwoord. Er is daarbij een overgangsperiode geboden om dit te kunnen organiseren. Bij tijdelijk niet kunnen beschikken over (voldoende) materieel kan een beroep op de gemeente worden gedaan.
Vraag 10; Klopt het dat er externe deskundigheid wordt ingezet om de gemeente te adviseren? Zo ja, waarover wordt er advies ingewonnen en wat zijn de kosten van dit advies?
Beantwoording: In het beleidsplan staat dat voldoende capaciteit allereerst wordt gezocht in inbreiding en daarna in het ruimen van graven. Voor het laatste is het van belang dat de juridische status duidelijk moet zijn. Uw vraag zes is daar een voorbeeld van. Hiaten in met name de oudere grafadministratie leiden tot onduidelijke situaties. Dit vraagt gespecialiseerde juridische kennis die intern onvoldoende aanwezig is. De opdracht is verstrekt op regiebasis. De opdracht is niet afgerond en de hiermee gemoeide kosten daarmee niet bekend. Overigens worden de kosten gedekt door regulier budget.