Deze tweede voorjaarsnota van Het Hogeland is tot stand gekomen in een bijzondere tijd. De reeds bestaande onzekerheden van een organisatie in ontwikkeling worden gecombineerd met de onzekerheden door de Coronacrisis. Daarom is er voorgesteld de voorjaarsnota op te splitsen in een bestuursrapportage over 2020 en een kaderstellende ‘Bouwstenennotitie’ als basis voor de opstelling van de begroting 2021 met bijbehorend meerjarenperspectief. De bestuursrapportage ligt nu voor. De ‘Bouwstenennotitie’ zal worden besproken in september.
Lees hieronder de bijdrage van CDA Het Hogeland
Lees hier de bijbehorende stukken onder agendapunt 8 >>>
Voorzitter,
Hadden wij bij het vorig agendapunt kunnen afsluiten met de woorden het kon minder lijkt het ons bij dit agendapunt beter om te beginnen met ‘t is nait best. In uw voorwoord van de voorjaarsnota noemt u de financiële positie zorgelijk. In onze bijdrages in het Planning en Control cyclus hebben we onze zorg hierover al meerdere malen uitgesproken. We zullen met ons allen de tering naar de nering moeten zetten om in de toekomst weer wat vet op de ribben te krijgen, maar de eerste zorg is om het beetje vet wat we nog hebben op de ribben te houden.
Een voorjaarsnota die forse tekorten laat zien op jeugdzorg, het sociaal domein met zijn openeind regelingen, de invoering van de omgevingswet en tegenvallende OZB opbrengsten met name van de energiecentrales. Tot nu toe konden de tekorten nog grotendeels door reserves worden gedekt maar onze reserves zijn ook eindig en dat zien we nu terugkomen in deze voorjaarsnota met al een voorzichtige voorzet voor de ‘Bouwstenen-notitie’ die we in september zullen behandelen.
Het voorzetje om de opbrengst van de verkoop van de aandelen van Twence van het vuilverwerkingsbedrijf te gebruiken om de algemene reserve op te krikken is wat ons betreft een discutabele. Inwoners hebben jaren bijgedragen via de afvalstoffenheffing om deze aandelen destijds aan te kunnen kopen en er een risicoreserve gevormd kon worden. Om het nu te zien verdampen in de Algemene Reserve is dan ook wel een zuur resultaat.
Is het alleen maar kommer en kwel? Nee, we zien dat er veel zaken zijn gerealiseerd en opgepakt worden. Veel beleidsstukken zijn in voorbereiding en zullen het komende tijd door de raad besproken worden. De organisatie begint steeds beter op stoom te komen en dat merken wij aan onze agenda.
We kunnen een aantal voorzichtige stappen gaan zetten in de energietransitie en dat is goed. Er wordt door de organisatie veel tijd en energie gestoken in het aardbevingsdossier. En terecht. Veel van onze inwoners wachten al lang, te lang, op helderheid. Dit is een thema waar we niet op mogen verslappen.
Voorzitter we hebben een aantal technische vragen gesteld en willen de organisatie danken voor de beantwoording. Naar aanleiding van de beantwoording hebben we een aantal opmerkingen.
Er staan een aantal scholen al een tijdje tijd leeg. Wij pleiten ervoor om afscheid te nemen van deze gebouwen en ze te verkopen of eventueel te slopen. Leegstaand doet de onderhoudskosten alleen maar stijgen.
De inning van toeristenbelasting is door de Coronacrisis wat opgeschort, maar wat ons verbaasde is dat de eindafrekening van de toeristenbelasting van 2018 rond deze tijd wordt verzonden. Dit verdient niet de schoonheidsprijs. Zijn er nog meer achterstanden in het verzenden van nota’s?
Binnen het sociaal domein worden we geconfronteerd met forse tekorten. We zullen hier met z’n allen nadrukkelijk naar moeten kijken om die tekorten terug te brengen, waarbij we zeker oog moeten houden voor de meest kwetsbare inwoners. We zullen toe moeten naar een evenwichtig systeem dat structureel betaalbaar is en dat zal inhouden dat we de regelingen zullen moeten versoberen. Een versoberde regeling is beter dan op termijn geen regeling. Het is zaak om als gemeente op gezette tijden het sociaal domein te monitoren en de raad daar in mee te nemen om er zo ook grip op te houden.
In de voorjaarsnota zien we jeugdzorg prominent terug keren en niet in positieve zin. Afgelopen week hebben we een presentatie gehad over een maatregelenpakket om het tekort terug te dringen. Wij zien dit als een goed begin maar we hebben financieel gezien een veel grotere opgave. Wij denken dat het goed is om een fundamentele discussie te voeren hoe we met jeugdzorg omgaan en hoe kan het dat bepaalde gemeenten er wel in slagen om binnen het budget te blijven.
Bij veel voorstellen hebben we de laatste tijd gezien dat er coaches ingezet moeten worden. Het lijkt zo langzamerhand een automatisme om coaches in te zetten. Enige terughoudendheid is hier wel op zijn plaats. Meestal betreft het ingehuurde krachten waar een forse nota aanhangt. Dat brengt ons ook bij de post inhuur. Een forse op de totale personeelsbegroting. We moeten ervoor waken dat we een leger aan inhuurkrachten hebben en moeten bezuinigen op uitvoering en voorzieningen. Heel zwart wit, wij hebben liever voldoende mensen in de uitvoering om bijv. het groenonderhoud op peil te houden dan allerhande beleidsnotitie waarin staat hoe het allemaal zou moeten.
Voorzitter,
We gaan de komende tijd werken aan een woonvisie, maar ondertussen liggen er al initiatieven van inwoners. Omarm aangeboden mogelijkheden om nieuwe woonvormen te realiseren zoals een Proeftuin in Eenrum, waarbij omzien naar elkaar en samen een verantwoordelijkheid nemen in de directe leefomgeving een mooi uitgangspunt zijn. Een woonvisie is prachtig maar laat het geen papierentijger worden met zaken wat allemaal niet kan.
Voorzitter,
We zien ook een aantal zaken voorbij komen waarbij je moet afvragen of dat niet via een apart voorstel had gemoeten. Zoals bijv. de gelden die gevraagd worden voor de voorbereiding van de omgevingswet van ruim 4 ton voor dit jaar. Totaal gaat het om een project van ruim 2 miljoen. Des te meer omdat we inhoudelijk als raad nog met geen woord over de omgevingswet hebben gesproken. Een voorjaarsrapportage is bedoeld om met name afwijkingen en de voortgang van de bestaande begroting te verantwoorden.
Een ander aandachtpunt die als goed werkgeverschap ons zorgen zou moeten baten is het hoge ziekteverzuim. Heb als college en directie hier nadrukkelijk aandacht voor. Los dat het financieel gezien de nodige aandacht vergt, is de menselijke kant van het verzuim nog des te belangrijker.
Eén van de grote onzekerheden in het hele verhaal zijn de gevolgen van de Coronacrisis. Hoe gaat dit zich ontwikkelen, zijn de versoepelingen blijvend of krijgen we in het najaar nog weer een domper? We weten het niet. Als fractie van CDA kunnen we nu alleen maar meegeven ga als gemeente naast de ondernemers, naast de verenigingen etc. staan. Denk mee in mogelijkheden.
Waar mogelijk steun onze eigen ondernemers door niet ver weg te kopen maar het dichtbij uit de regio te halen. De slogan wees loyaal, koop lokaal geldt wat ons betreft niet alleen voor ons als inwoners maar ook voor de gemeente.
Voorzitter,
Ik rond af. Een zorgelijke voorjaarsnota, waar wij kennis van hebben genomen. De financiële consequenties stemmen wij met de nodige aarzeling mee in. We zijn ons er terdege van bewust, dat er een kentering zal moeten komen en dat er dan in de eerste plaats gekeken moet worden binnen de eigen organisatie en dat de nota niet bij de burgers en de ondernemers mag worden gelegd. Oftewel OZB verhoging is het allerlaatste wat aan de orde zou moeten komen.
Ik wil graag afsluiten met een paar woorden van Ede Staal nl: “Het het nog nooit zo donker west of het wordt wel weer licht”, moar veurzitter doar mout nog wel hail veul veur gebeuren en dat mot wie soamen doun.
Tot zover onze bijdrage.
