Bijdrage Begroting 2020

Geachte voorzitter, college, raadsleden en aanwezigen hier in de zaal en luisteraars thuis,

Niet wij of zij, maar zij aan zij..! De term zij-aan-zij-maatschappij is de titel van de koers en visie waar het CDA de komende periode aan gaat werken.

Het past bij het CDA als gezinspartij. We zien dat Nederland polariseert en we steeds meer tegenover elkaar komen te staan. We pleiten juist voor meer oog voor elkaar. Vanuit dit gedachtengoed willen wij u onze gedachten gang meegeven over de begroting zoals deze nu voorligt...

Een zorgondernemer uit onze gemeente Teije Jacobi van Hof van Arcadia… in de spotlights tijdens ons CDA congres in Utrecht…

Als je je ogen ervoor opent dan zie je hoe mooi het Westerkwartier is, en als wij kiezen voor de samenleving dan zie je de mooie dingen die er al zijn en de nieuwe mooie dingen die nog kunnen ontstaan als we daarvoor ruimte maken.  

Vandaag bespreken wij de programma begroting 2020.

Wat ons betreft een duidelijk en overzichtelijk document, waarvoor onze dank richting college en ambtelijke ondersteuning.

In deze korte periode dat we op weg zijn is al veel uitgewerkt, maar zijn er nog veel onderdelen die nadere uitwerking nodig hebben.

Wij verwachten dan ook dat het college binnenkort met een lange termijn agenda komt waarin alle onderdelen worden benoemd.

Maar ook een document met een duidelijke voorwaartse ambitie. Waarbij veel verenigingen en stichtingen verder kunnen en hun werk en inzet kan worden beloond.

Helaas zal een aantal nog even moeten wachten, maar worden beslist wel gehoord.

We profiteren er allemaal van, maar we betalen hier ook een beetje aan mee. Middels de 10% stijging van de OZB belasting.    

Daarnaast heeft het college ook de opdracht te bezuinigen op andere onderdelen.

Een aantal onderwerpen willen wij benadrukken.

De komende jaren zal de implementatie van de Omgevingswet een belangrijke rol gaan spelen. Deze nieuwe wetgeving stelt onze gemeente in staat om een integraal omgevingsbeleid te gaan voeren en keuzes te maken met en voor de samenleving. Keuzes die niet alleen ruimtelijke gevolgen hebben, maar ook sociale en economische.

Betrokkenheid van inwoners en ondernemers bij het opstellen van een omgevingsvisie is voor ons vanzelfsprekend.

Net als alle andere gemeenten hebben wij de afgelopen jaren veel nieuwe taken gekregen die in het verleden door het Rijk werden uitgevoerd. Naast het sociaal domein zal dit ook gebeuren bij de Omgevingswet. Dit wordt voor onze gemeente een grote opgave, omdat dit ook een raakvlak heeft met de duurzaamheidstransitie.

Duurzaamheid is bij het CDA een werkwoord.

Energiebesparing hoort wat het CDA betreft hierin HET belangrijkste onderdeel te zijn. Wat je niet gebruikt hoef je ook niet op te wekken.

Er staan een aantal initiatieven benoemd in deze begroting. Daar wij we blij mee.

Participatie van inwoners is cruciaal en daarom vinden wij het participatieplatform een goed initiatief.

Komend jaar krijgt de Regionale Energie Transitie en de duurzaamheidsvisie van gemeente Westerkwartier vorm. Als CDA vinden wij het belangrijk dat hierin onze inwoners gehoord worden, maar ook dat alle inwoners moeten kunnen meedoen en mee profiteren. Uiteraard in harmonie met de leefbaarheid. Een duurzaamheidsfonds zal inwoners hierin kunnen ondersteunen.

Daarnaast is onze CDA fractie trots op het feit dat de inwoners van gemeente Westerkwartier het minste restafval van Noord Nederland produceren.

Maar we zien ook dat er druk komt op de inzamelstructuur nu het college heeft gemeld dat de bron-gescheiden inzameling flink duurder wordt.

Wij roepen het college dan ook op om in december te komen met een voorstel voor een verdere tarief differentiatie.

Verder lezen wij dat de dienstverlening gebruik wil maken van een goede informatie huishouding en dat de samenwerking tussen inwoners en de gemeente wordt versterkt door investeringen in nieuwe systemen en in digitale innovaties. Als voorbeeld noemen wij de blockchain-technologie.

Hierbij vragen wij wel aandacht voor de risico’s met betrekking tot beveiliging van persoonsgegevens. Wie is hiervoor aansprakelijk?

Maar laten wij ook vooral onze digibeten en laaggeletterden niet vergeten. Ook hier moet de dienstverlening blijvend alert en ondersteunend in zijn met behulp van onder andere de functionaliteiten op de website (Lees voor of stukken in begrijpelijke taal) of computerondersteuning (Seniorweb).

De sociale ombudsfunctie is voor ons zeer belangrijk. Sinds de decentralisaties bestaat er nog steeds veel onduidelijkheid op het gebied van het sociale domein. Gemeenten voeren sommige taken zelf uit maar hebben andere uitbesteed. Ook hebben inwoners te maken met sociale wijk-of buurtteams, cliënt-ondersteuners en gemeentelijke cliënt en participatieraden. Het is te begrijpen dat mensen door de bomen het bos niet meer zien en dreigen tussen wal en schip te vallen. Daarom vinden wij de sociale ombudsfunctie zeer belangrijk en zijn dan ook blij met het feit dat deze er gaat komen.

Het is belangrijk dat iedereen meedoet. Daarom ondersteunen wij het manifest ‘Iedereen doet Mee’.                                                                                  

Met de invoering van het VN-Verdrag Handicap moeten ook de gemeenten uitvoering geven aan dit verdrag.

In dit verdrag staan wij ervoor dat: wij de uitspraak niets over ons, zonder ons heel serieus nemen, iedereen gelijkwaardig is en mensen keuzes hebben.

Een motie hebben wij voorbereid als oproep te komen tot een integraal inclusie beleid.

In de begroting is een aparte begroting opgenomen voor Novatec.

De doelstelling is helder en zeer belangrijk voor een deel van onze inwoners.

Een beschutte werkplek bieden waar nodig en re-integreren en ondersteunen naar werk voor diegene die dat kan.

Voor hen positief!

Dit wordt opgenomen als een tekort.. en dat is negatief.  

We weten dat het belangrijke werk van Novatec kosten met zich meebrengt.. laten we het dan ook zo benoemen. Maar vooral proberen waar mogelijk efficiencyvoordeel te behalen door bijvoorbeeld gezamenlijke inkoop en vermindering van overhead.

Ons prachtige Westerkwartier. We doen veel maar kunnen meer.

Economie en toerisme kunnen wat ons betreft nog meer versterkt worden.                

Geef de ondernemer het vertrouwen en de ruimte waar het nodig is.                            

Ons Westerkwartier verhaal op de kaart!    

De A7 is de belangrijkste verkeersader die wij als ‘Hart van het Noorden’ hebben met snelle zijtakken. Helaas zien we steeds meer filevorming op de A7, daarnaast gebeuren er veel ongelukken, waarbij vooral op het traject bij Marum vaak aanrijdingen voorkomen. Naast het persoonlijk leed, ook materiele schade en extra opstoppingen.

Een extra reden voor aanleg van de Lelylijn. Deze kan zeker versterkend werken door minder vervoersstromen, snelle verbinding met het westen, nu 100 km mogelijk de limiet wordt en bovenal als toeristische aanjager. De portefeuillehouder heeft al een punt geschoord door Leek als halte mee te nemen.

Voor wat betreft het aanjagen van de Lelylijn hebben wij een motie ingediend.

Wonen in het Westerkwartier.

De woonvisie en het woningmarktonderzoek zijn bijna afgerond. Dit is wat ons betreft de basis om te komen tot een goed woningbeleid.

De CDA fractie ziet niets in het overhaast neerzetten van tijdelijke woningen. Ga creatief om met vastgoed wat er al staat. Leegstaande winkels of bedrijfspanden staan vaak in het dorp en kunnen relatief snel worden omgebouwd of her bestemd. Afbraak en herbouw op een bestaande locatie als inbreiding is prima, maar niet ten koste van ons groen.

De lange wachtlijsten die er nu zijn voor een huurwoning zijn niet wenselijk en zeker voor onze oudere inwoners is de wachttijd te lang. Passende woningbouw en woningtoewijzing moet blijvend de aandacht hebben.

Themafondsen.. wij begrijpen de wens van het college om snel te kunnen inspelen op actuele zaken gebaseerd op de 5 thema’s.. maar wij missen hierin nog het drempelbedrag.

Wat stelt het college hierin voor? Het bedrag delen door 5 dus € 50.000 per thema? (tot welk bedrag is het college vrij… is dit dan 150 000).

De subsidie aanjager.. wij noemen het liever de subsidie jager… ..belangrijk om de gelden die landelijk of Europees beschikbaar komen te kunnen aanwenden en te besteden in onze gemeente.

Het fietspad van Leek naar Groningen wordt verbeterd. De verkeersvisie is in voorbereiding, hierin vragen wij ook aandacht voor de fietsverbinding van Zuidhorn naar Leek, maar ook de aanhaak met Drachten.

Graag zouden wij in deze visie ook het openbaar vervoer binnen en uit onze gemeente opgenomen willen zien.

Een verkeersvisie gericht op al het verkeer! Dat stellen wij voor.

Het is belangrijk dat er voldoende maar vooral goed onderwijs in het Westerkwartier wordt aangeboden. Vanuit het Rijk krijgt het Westerkwartier onder andere meer geld voor onderwijsachterstandenbeleid.                                      

Een budget wat ons betreft goed en effectief moet worden ingezet. Zowel in de vroeg en voorschoolse educatie maar ook op het beginnend voortgezet onderwijs.

Ook is huisvesting erg belangrijk en is er een onderwijs-huisvesting programma in voorbereiding. Wat ons betreft hierin aandacht voor innovatieve ideeën en duurzaamheidsopgaven.

Verder gaat er niets boven preventie! Zo ook in de zorg. Voorkomen is beter dan genezen. Dit vraagt om een zo goed mogelijke levensstijl, investeringen in voorzieningen die sporten en bewegen stimuleren.

Daarnaast goede voorlichting en daarbij begeleiding tegen ongezond gedrag.

Het concept Sport in Beweging is hier een prachtig voorbeeld van die wij van harte ondersteunen. Het is bewezen dat hun aanpak effect resulteert. In een eerdere bijdrage hebben wij benadrukt dat het samenwerken van verschillende disciplines daarnaast ontzettend belangrijk is. Denk aan huisarts, docent, netwerken van mensen.

Het Westerkwartier kent een scala aan musea .. en ook nog eens het mooiste dorp.. (en natuurlijk het leukste dorp), maar hoe is de onderlinge verbinding en versterking.

Wij denken aan een Westerkwartier Kortingskaart voor onze bezoekers.

Niet alleen op het gebied van Jeugdzorg hebben wij financiële tegenslag, maar ook bij de Wet Maatschappelijke Ondersteuning.                              

Een deel van dit tekort wordt veroorzaakt doordat men niet meer te maken heeft met stapeling van kosten. Er is afgesproken dat het abonnementstarief niet hoger wordt dan € 17,50 per 4 weken voor huishoudens die gebruik maken van een WMO voorziening. Om deze vereenvoudiging en verlaging te co financieren is er landelijk 145 miljoen beschikbaar gesteld. Om maatwerk mogelijk te maken is eerder al geld in het Gemeentefonds gestort.

Daarbij is steeds de vraag… wordt het geld wel goed besteed.. komt het geld wel goed terecht.. Zorg mag namelijk NOOIT een verdienmodel zijn. Daarom hebben wij een aantal kritische vragen gesteld, wij hopen hier binnenkort antwoord op te krijgen.

Armoede voorkomen is beter dan in armoede komen.                                                        

Wij vragen hiervoor blijvend aandacht.

Stille armoe, armoe onder de werkenden, armoe onder de ondernemers!                    

Laten we het bespreekbaar maken en er samen iets aan doen.

Het kindpakket als ondersteuning vinden wij een goed initiatief en we zijn benieuwd naar de uitkomsten van het armoedeonderzoek.                                                  

In ons verkiezingsprogramma hebben wij voorgesteld om te werken met een armoede regisseur.

Ook komt er een voorstel voor een energiecoach. Samen kijken naar de mogelijkheden van energiebesparing. Een laagdrempelige aanpak, met direct gevolg.

De inzet van vrijwilligers en mantelzorgers is onmisbaar. Zij laten in de praktijk zien wat omzien naar elkaar is. In het optimaal verlenen en aanbieden van zorg ontstaat zo de juiste balans tussen vrijwilligers en mantelzorgers ten opzichte van professionele hulpverlening.

Een visie ontwikkelen ten aanzien van formele en informele zorg is daarbij belangrijk. Samen met PvdA en Groen Links en …. wordt hiertoe een motie ingediend door PvdA.

Bij de inventarisatie van de risico’s (blz 79) bij het bepalen van de weerstandscapaciteit staat een opsomming van risico’s. Hoe deze risico’s worden beheerst staat er niet bij.

Vraag: Kan het college hier nog een toelichting op geven?

Beste allen ik kom tot een afronding:

In het bijzonder willen wij nog een van de speerpunten benoemen die we als partij hebben.

Rentmeesterschap.

Vanuit het besef van verbondenheid tussen generaties voelt het CDA zich geroepen tot zorg voor natuur en cultuur.

Daarom hebben wij een initiatiefvoorstel in voorbereiding rondom een Levensbomen bos. Het doel van dit bos is om op symbolische wijze te laten zien dat iedereen op moet kunnen groeien in een gezonde groene wereld.

Bij de geboorte van een kind kan door het planten van een boom de cyclus van het leven tot uiting worden gebracht. In veel gemeenten zijn al met succes deze bossen aangeplant. Soms in de vorm van een gedenkbos of geboortebos. Het voorstel komt binnenkort naar u toe.

Als je je ogen ervoor opent dan zie je hoe mooi het Westerkwartier is en als wij kiezen voor de samenleving dan zie je de mooie dingen die er al zijn en de nieuwe mooie dingen die nog kunnen ontstaan als we daarvoor ruimte maken.

Deze ruimte is niet altijd voor niets.. wij willen een Westerkwartier wat Vooruit gaat en stemmen dan ook in de programma begroting 2