Reactie CDA Kleurrijk op het integratienota kabinet Rutte - Verhagen
Aan: de leden van de CDA Fractie in de Tweede Kamer
i.a.a. de voorzitter van het CDA
Betreft: Reactie CDA Kleurrijk op het integratienota kabinet Rutte - Verhagen
Den Haag, 27 juni 2011
Geachte leden van de Tweede Kamer,
Voor U ligt een stuk van de bijzondere adviescommissie CDA Kleurrijk als reactie op het integratienota van het kabinet Rutte – Verhagen. Wij zouden er bij u op aan willen dringen deze inbreng bij uw beraadslagingen mee te nemen bij het bepalen van het fractiestandpunt. Wij zijn ons ervan bewust dat deze integratienota is afgeleid van het Gedoogakkoord VVD-PVV- CDA. Hieronder presenteren wij ons commentaar en suggesties.
Integratie Nota eindigt waarmee het had moeten beginnen: toekomstvisie
“Het integratiebeleid komt in een nieuwe fase en het kabinet wil een koers volgen op basis van wat bindt. Een sociaal stabiele samenleving .......... waarin niet de afkomst, maar de toekomst telt”.
Het CDA heeft altijd in de kracht van de samenleving geloofd en heeft door zich te positioneren in het midden van het politieke spectrum zich gekenmerkt als de partij van de samenleving.
Waar Nederland behoefte aan heeft is een visie op de toekomst en met name op hoe de nieuwkomers in de Nederlandse samenleving hun plaats kunnen vinden. Het besef dat we zonder de nieuwkomers in de toekomst in de problemen zullen geraken, dient te worden benadrukt. Met andere woorden, een appèl is nodig om álle burgers uit te nodigen naar vermogen te participeren om samenhang en solidariteit in de samenleving te waarborgen. Het CDA dient actief haar verbindende rol in de Nederlandse samenleving toe te eigenen.
Een zinsnede als (p.1) “Keer op keer blijkt dat veel Nederlanders ......... de etnische en culturele diversiteit als een bedreiging ervaren”, die kennelijk een uitgangspunt vormt voor deze nota, ademt echter de sfeer van‘provincialisme’ en lijkt haaks te staan op wat in het vorgaande wordt gesteld. Veel van de in de nota voorgestelde maatregelen lijken vooral een voortzetting van het bestaande beleid waarin nieuwkomers vooral met maatregelen gericht op in- en aanpassing tegemoet worden getreden. De nota is afwijzend tegenover de multiculturele samenleving die in werkelijkheid een onontkenbaar feit is. Nergens blijkt iets van maatregelen die de waarde aangeven van de nieuwkomers voor de Nederlandse samenleving. Nergens gaat de nota uit van concrete maatregelen die erop gericht zouden zijn om vanuit een positief standpunt nieuwkomers zich hier welkom te laten voelen. Uit de nota blijkt dat er geen rekening wordt gehouden met de negatieve effecten van de huidige standpunten ten aanzien van nieuwkomers.
Het gevoel van bedreiging dat de ethnische en culturele diversiteit kennelijk oproept wordt in belangrijke mate gevoed door eenzijdige aandacht in de pers en politiek voor tal van hinderlijke incidenten met jongeren met een allochtone achtergrond. Daarmee wordt een onjuist beeld opgeroepen over de grote meerderheid van de nieuwkomers in de Nederlandse samenleving. Hún participatie in de Nederlandse samenleving wordt daarmee gehinderd. Inmiddels is gevoeglijk bekend dat onder bijvoorbeeld hoog opgeleide Nederlanders van Turkse afkomst een toenemende wens bestaat om dit land te verlaten. In Nederlandse zorginstellingen bestaat een groeiend probleem van onderparticipatie van allochtone Nederlanders, zowel van clienten als van verzorgend personeeel.
(On)Maakbaarheid van de samenleving
Met al haar diversiteit en pluriformiteit is Nederland wat Nederland zo bijzonder en krachtig maakt. Zoals in de regeringsverklaring is weergegeven is Nederland de 16e economie in de wereld, de 7e handelsnatie, de 5e investeerder en de 2e landbouwexporteur. In een verdergaande globalisering en als gevolg van schaarser worden van duurzame goederen is de uitdaging voor de toekomst onze kleinkinderen deze sterke uitgangspositie over te dragen.
Een open attitude van de Nederlandse samenleving is daarbij een belangrijke vereiste, zodanig dat ook de nieuwkomers hierin een rol kunnen spelen. Het is een belangrijk gegeven dat juist de nieuwkomers bij uitstek in staat zijn om Nederland in het buitenland te vertegenwoordigen.
Als CDA Kleurrijk geloven wij niet in de maakbaarheid van de (multiculturele) samenleving. Het is daarom ook naïef te constateren dat het multiculturalisme gefaald heeft alsof het jarenlang beleid is geweest om een multiculturele samenleving te creëren. Afgelopen 8 jaar heeft het CDA in verschillende samenstellingen deel uitgemaakt van de Nederlandse regering. Steeds heeft het CDA onderstreept dat voor succesvolle integratie een tweezijdig proces vereist is. Van de ontvangende partij verwachten wij begrip en tolerantie en van de nieuwkomer verwachten wij inzet en verantwoordelijkheid om in de samenleving te participeren; “It needs two to tango”.In de praktijk is er onvoldoende aandacht gegeven aan de vraag hoe we nader tot elkaar kunnen komen. Voor de nieuwkomers is het belangrijk om zich in hun nieuwe land erkend te voelen in hun eigen identiteit. Vanuit die basis is het makkelijker om zich in deze samenleving thuis te voelen en loyaal burger te zijn. Daar waar dit leidt tot botsingen en wrijving zullen we met elkaar in gesprek moeten gaan over mogelijke oplossingen. CDA Kleurrijk pleit daarom om ook daaraan ruim aandacht te besteden.
Wij zijn ons ervan bewust dat cijfers op verschillende manieren uitgelegd kunnen worden en nodigen derhalve de Kamerleden uit het Jaarrapport Integratie 2009 van het Sociaal Cultureel Planbureau volledig te bestuderen. Al een aantal jaren is het aantal nieuwkomers, dat in het kader van gezinsvorming en gezinshereniging als migrant Nederland binnenkomt, vastgesteld op 42.000 personen (dat is 0,003 % van de totale bevolking van Nederland). Nog nooit is integratie in Nederland zo succesvol geweest dan nu het geval is. En, uit een presentatie van het SCP/ Schnabel blijkt blijkt dat Marokkanen onder migrantengroepen het hardst integreren.
Problemen aanpakken, niet de mensen
Als CDA moeten wij maatschappelijke problemen in de Nederlandse samenleving durven benoemen. Als CDA Kleurrijk bagatelliseren wij de maatschappelijke problemen niet. Jongeren komen te vaak in aanraking met criminaliteit en kiezen helaas voor een bestaan in de criminaliteit. Het is daarom terecht dat dit kabinet investeert in veiligheid en dat bestrijding van criminaliteit een prioriteit heeft. Als CDA Kleurrijk vinden wij dat voorkoming van voortijdige schooluitval, onderadvisering van basisschool naar het middelbaar onderwijs en bestrijding van jeugdwerkloosheid ook een prioriteit moet krijgen van dit kabinet. Het mag en kan niet geaccepteerd worden dat hier geboren en getogen jongeren met een andere culturele achtergrond drie tot vier keer hoge jeugdwerkloosheid percentage kennen dan gemiddeld.
De Nederlandse samenleving verwacht van het CDA effectieve oplossingen voor reële maatschappelijke problemen. Wij moeten ons niet laten leiden door populisme en door de waan de dag. We moeten ons blijven concentreren op de kernproblemen. Zoek in plaats daarvan naar de oorzaken van de hoge schooluitval, werkloosheid en criminaliteit en probeer van daar uit een krachtig beleid beleid te vormen.
Tot slot
Met het Kabinet deelt het CDA Kleurrijk het uitgangspunt dat nieuwkomers in principe zelf verantwoordelijk zijn voor het succes van hun inburgering in deze samenleving. Het is aan de migrant om naar vermogen zelf vaardigheden en kennis te verwerven om zelfredzaam te kunnen zijn, te participeen in deze samenleving. Voor hen die willen maar niet in staat zijn die eigen verantwoordelijkheid op te pakken blijft vanuit onze CDA gedachtegoed van solidariteit hulp, ook van overheidswege geboden.
In dit breder perspectief kan het doelgroepenbeleid als uitgangspunt losgelaten worden. Vraagstukken op het gebied van criminaliteit of voortijdig schoolverlaten dienen te worden aangepakt als maatschappelijke problemen waarbij in principe het onderscheid naar specifieke groepen niet relevant is. Dat werkt stigmatiserend en doet daarmee onrecht aan allen die er wél in slagen in deze samenleving te participeren. Wel dient er dan op uitvoeringsniveau onderscheid te worden gemaakt tussen de verschillende groepen voor het kiezen van de juiste (“maatwerk”) aanpak. Het risico is anders te groot dat specifieke problemen op langere termijn escaleren.
CDA Kleurrijk roept de CDA Fractie in de Tweede Kamer op om een expertcommissie in het leven te roepen met deskundigen op het gebied van integratievraagstukken die de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op integratiebeleid rechtstreeks adviseert.
Deze commissie zal zich ook moeten buigen over de vraag hoe de drempels voor allochtone Nederlanders in de Nederlandse samenleving kunnen worden verlaagd. It takes two to tango: de implicate daarvan is dat we bereid moeten zijn om niet alleen van de ander te verwachten dat die zich netjes aan ons aan past, maar dat we ook bereid zijn ons in de ander te verdiepen.
Puntsgewijs kunnen we onze reactie op de Integratienota als volgt samenvatten:
In de Integratienota ontbreekt een appèl aan álle burgers om mee te bouwen aan een samenleving waar ‘oude Nederlanders’ en nieuwkomers beiden een zinvolle rol in vervullen. In dit kader dient het CDA actief haar verbindende rol in de Nederlandse samenleving toe te eigenen en dit appèl aan de burgers te doen. De Integratienota is afwijzend tegenover de multiculturele samenleving die in werkelijkheid een onontkoombaar feit is. Daarmee wordt de Nederlandse bevolking een rad voor ogen gedraaid en de suggestie gewekt dat we ooit terug kunnen keren naar een homogene samenleving. Negatieve ‘gevoelens’ ten opzichte van migranten vormen het uitgangspunt van de Integratienota (bijv. op pag. 1: “Keer op keer blijkt dat veel Nederlanders […] de etnische en culturele diversiteit als een bedreiging ervaren”); de evenzeer aanwezige positieve ‘gevoelens’ van een ander deel van de samenleving ten opzichte van diversiteit, wordt genegeerd. Daarmee is de nota niet evenwichtig te noemen. De integratie van een zeer grote groep succesvolle migranten wordt gehinderd door de eenzijdige nadruk op de problemen van enkelen. Het telkens weer vooruitschuiven van daadkrachtig anti-discriminatiebeleid draagt daartoe verder bij. In de afgelopen 8 jaar heeft het CDA in verschillende regeringen steeds onderstreept dat voor succesvolle integratie een tweezijdig proces vereist is. Het strookt niet met de CDA-uitgangspunten om dit beginsel nu los te laten, zoals de Integratienota suggereert. De integratie van nieuwkomers in Nederland is niet overwegend een probleem, zoals in de Integratienota wordt gesteld, maar is in grote lijnen juist – ondanks overheidsinterventie – succesvol gebleken, zoals ook de Commissie Blok na gedegen onderzoek concludeerde in 2004. Met het oog op een onontkoombaar diverse samenleving, dient het CDA zich te richten op de werkelijke oorzaken van schooluitval, werkloosheid en criminaliteit. Alleen op deze manier worden de voorwaarden geschapen voor een “sociaal stabiele samenleving, waarin niet afkomst, maar toekomst telt.”
Met vriendelijke groet,
Piet Boekhoud
Voorzitter CDA Kleurrijk