Laat Limburg geen Detroit worden! - Maidenspeech Marcel Hanegraaff
Laat Limburg geen Detroit worden!
Marcel Hanegraaff heeft vandaag zijn maidenspeech gehouden als Statenlid van CDA Limburg! Zijn eerste inbreng was gelijk pakkend: Laat Limburg geen Detroit worden! In de Statenvergadering werd vandaag namelijk het beleidskader ‘Werken aan een toekomstbestendige economie voor Limburg’ behandeld. Een vitale Limburgse economie is voor iedereen van groot belang. Sterker nog, het is zelfs een randvoorwaarde voor brede welvaart en het in stand houden van werkgelegenheid!
Zie hieronder de tekst van de maidenspeech van Marcel!
De Maidenspeech
Voorzitter,
Daar sta ik dan als westerse jongen - werkend in Amsterdam – in het Limburgse Parlement. Dit had ik nooit kunnen bedenken toen ik hier 8 jaar geleden voor de liefde arriveerde. Toch is het nu zo logisch als wat: want wat we hier in Limburg doen is precies hoe ik een samenleving voor me zie: sterke familiebanden en vriendengroepen, grote waardering voor tradities en geschiedenis, meer consensus dan conflict georiënteerd, en gelukkig ook niet zo vatbaar voor de woke-gekte die ik in Amsterdam zo vaak mee mag maken. Al dit maakt Limburg mijn nieuwe huis waar ik trots op ben: mijn vrouw is Limburgs, mijn kinderen zijn Limburgs en – hoewel ik nog geen Limburgs ken kallen – beschouw ik me inmiddels wel een echte Limburger. Ik ga hier nooit meer weg.
Voorzitter, nu naar het economisch kader. Hiervoor wil ik jullie even meenemen naar het begin van de 20ste eeuw in de Verenigde Staten. Henri Ford had in deze periode de wereld kennis laten maken met massaproductie (U weet wel: “you can buy any colour car, as long as it’s black”). Dankzij deze innovatie zou Detroit – waar Ford gevestigd was – in de halve eeuw die zou volgen, een van de meest welvarende, maar ook cultureel ontwikkelde, en machtige steden van Amerika worden.
Dit veranderde echter eind jaren zestig. Detroit had onvoldoende rekening gehouden met een nieuwe economische omwenteling: de globalisering van productielijnen. De industrie in Detroit kon niet langer concurreren met lage loon landen, terwijl de stad onvoldoende geïnvesteerd had in een moderne economische infrastructuur en dus geen alternatieve bedrijven meer aantrok. Detroit zakte langzaam maar zeker weg in een economisch moeras. De neergang van de stad bereikte zijn trieste hoogtepunt in 2013 toen de stad haar faillissement moest aanvragen.
Natuurlijk – voorzitter –Limburg is geen Detroit, maar verstandige mensen leren wel van het verleden. En van Detroit kunnen we twee belangrijke lessen leren. Een: grote veranderingen in economische structuren zorgen ALTIJD voor nieuwe regionale winnaars en verliezers. Welvaart is daarmee NIET gegarandeerd voor eeuwig. Twee: de manier om welvaart te behouden is door het snel herkennen van economische revoluties en hier een comparatief voordeel in te behalen.
Ook nu staan we voor een economisch revolutie als gevolg van de energietransitie. Ik was al in 2015 bij de klimaatconferentie in Parijs en er was toen al vrijwel geen bedrijf meer dat hier anders over dacht. Of u het er nu mee eens bent of niet: Groen en duurzaam IS de economische stip op de horizon. Wat rest is de vraag wie de strijd om die nieuwe economie gaat winnen.
En hier gaat het mis. Zoals het er nu voorstaat gaat Limburg niet tot die winnaars behoren. Onze topsectoren – de basisindustrie, de maakindustrie en agrofood – hebben weliswaar grote potentie om over 15 tot 20 jaar tot de winnaars te behoren, maar om dit waar te maken hebben ze NU hulp nodig om door de overgangsfase te komen.
En hier ontbreekt het aan: de overheid investeert bij lange niet voldoende in noodzakelijke energie infrastructuur, zeker in onze regio, discussies omtrent internationalisering beperken de broodnodige instroom van talent en kennis, en in plaats van bedrijven te helpen, sturen we een tsunami aan regels op hen af of verzanden we in eindeloze procedures. Het gevolg: bijna DE HELFT van de bedrijven vindt Nederland geen aantrekkelijk land meer om in te ondernemen en bijna 20 PROCENT overweegt een vertrek uit ons land. Historische aantallen voorzitter.
We staan hiermee op een kruispunt. Gaan we SAMEN met onze ondernemers zorgen dat we koplopers worden van de nieuwe economie? Of denken we – net als het Detroit van de jaren 60 – dat welvaart voor eeuwig is?
Het CDA pleit ervoor om nu echt vol voor de eerste optie te gaan en de economie weer veel centraler te stellen in onze provincie. Ja, we moeten groen worden, maar we moeten dat doen op een manier dat we er OOK welvarender uit komen. En niet omdat ik geld nou zo belangrijk vind, maar omdat welvaart AANTOONBAAR leidt tot precies die dingen waar wij alleemaal zo hard voor werken in dit huis: een betere gezondheid, minder armoede, meer veiligheid, beter onderwijs, en zelfs meer geluk.
Er is echt geen tijd meer te verliezen. We moeten NU vol aan de bak. Het economisch kader dat vandaag voorligt geeft hier gelukkig veel houvast aan. Het ERKENT de grote uitdagingen waar we voor staan, toont ambitie om koploper te worden in de nieuwe economie, en onderkent het belang van een goed investeringsklimaat. In brede zin is het CDA daarom zeer tevreden met het kader dat voorligt.
Toch zijn er een aantal zaken die nog nodig zijn:
· Ten eerste: Gezien de snelheid waarmee de economie verandert hebben we snel nood aan een visie voor de toekomst van de Limburgse economie: wat zijn de kansrijke sectoren en hoe gaan we die zo goed mogelijk door de transitie helpen? De SP zal hierover een motie indienen en het CDA ondersteunt deze van harte.
· Ten tweede: ondernemers komen om in de regels. Dit MOET stoppen. Hoe gaat GS ervoor zorgen dat de regeldruk fors omlaag gaat en hoe gaan ze PS instaat stellen dit goed te controleren? Het CDA neemt geen genoegen met wat symbolische daden en verwacht hier grote stappen.
· Ten derde: er staat in het beleidskader dat we trots zijn op de glastuinbouw en dat we hen gaan helpen met de verduurzaming. Er is een manier om dit goed te doen en dat is via geothermie. Nu ligt dit echter stil in Limburg. Hoe gaan we er dan voor zorgen dat de glastuinbouw voor Limburg behouden blijft?
· Ten vierde (en wellicht de belangrijkste): Limburg is wat betreft economische ontwikkeling sterk afhankelijk van beslissingen in Den Haag en Brussel. Er is dus meer dan ooit nood aan een krachtige lobby. Het CDA wil dat PS meer inzicht in - en betrokken wordt bij - deze lobby. Het CDA verzoekt de gedeputeerde daarom om twee maal per jaar de lobby met de staten te bespreken via een vertrouwelijke sessie.
· Ten vijfde: zoals gezegd is het CDA van mening dat de economische ontwikkeling van Limburg een van de hoogste prioriteiten moeten hebben en dat is het nu niet. Het CDA dient daarom straks een motie in om een economische effecten rapportage standaard voor nieuwe beleid voor te bereiden.
· Tenslotte: net als Ford de economische motor van Detroit was, zo is Chemelot dat van Limburg. Als Chemelot wegvalt, lopen wij dezelfde risico’s als Detroit midden jaren 60. Het CDA wil dit voorkomen en dient daarom een motie ten behoeve van het behoud van Chemelot.
Dank u voorzitter.