Reactie CDA Limburg op rapport Remkes
Op 5 oktober presenteerde Johan Remkes zijn langverwachte adviesrapport over het stikstodossier met de titel ‘Wat wel kan’. Het CDA Limburg heeft dit rapport inmiddels uitvoerig bestudeerd. Ook hebben we in de afgelopen dagen gesproken over dit rapport met (vertegenwoordigers van) de agrarische sector, jonge boeren, MKB-ondernemers en grotere werkgevers. In deze reactie komen wij als CDA Limburg met een standpunt ten aanzien van het rapport en – belangrijker hoe we hier wat ons betreft mee verder moeten in Limburg.
De belangrijkste conclusie van Remkes zat aan het begin van zijn toespraak. Terecht merkt Remkes op dat er een culturele elite lijkt te zijn ontstaan in de Randstad die zich niet meer kan verplaatsen in inwoners van andere regio’s. Maar die wel de morele, culturele en politieke lijnen voor deze regio’s uit wil zetten. De Randstad praat vooral mét de Randstad over inwoners van de meer landelijke provincies. Zowel in de Haagse politieke arena als in de landelijke media. Als gevolg hiervan is de kloof tussen Randstad en andere regio’s de afgelopen jaren gegroeid. Dat Remkes dit eindelijk hardop uitspreekt, is terecht en geeft een gevoel van erkenning.
Specifiek over stikstof, kraakt Remkes de wijze waarop de landelijke overheid deze opgave tot op heden heeft opgepakt. Als CDA Limburg hebben wij eerder al – middels een breed aangenomen motie in Provinciale Staten – uitgesproken dat de eerder voorgestelde aanpak volstrekt onrealistisch is en geen perspectief biedt. Onze maatschappij en economie blijft op deze manier steeds verder verzinken in een juridisch moeras zonder enig uitzicht op verbetering. Ook daarin zien wij erkenning in het rapport van Remkes.
Dan ten aanzien van een aantal specifieke punten uit het rapport. Wij zijn blij met het advies van Remkes om zo snel mogelijk aan een juridisch alternatief voor de Kritische Depositiewaarde (KDW) te werken, zodat deze KDW uit de wet kan. Want, zo zegt ook Remkes: “niemand kan aan het onmogelijke worden gehouden”. Zeker in Limburg zijn er een aantal gebieden waar de KDW zó laag is, dat de doelstelling zelfs niet gehaald kan worden wanneer alle menselijke activiteit uit Nederland geschrapt wordt. Als CDA Limburg kunnen we dit advies van Remkes dan ook van harte ondersteunen.
Ook ten aanzien van de discussie over de jaartallen waarin doelstellingen gehaald moeten worden, zijn we blij met de uitspraak dat niemand aan het onmogelijke gehouden kan worden. Met de voorgestelde ijkmomenten in 2025 en 2028 ontstaat er ruimte om niet dogmatisch met jaartallen om te gaan. Dat is wat ons betreft ook noodzaak en daarmee onderstrepen we de lijn van het landelijke CDA dat 2030 geen heilig doel op zich is.
Ook met de aanbeveling aan het kabinet om te komen tot een Nationaal Innovatieprogramma zijn wij als CDA Limburg erg blij. Het CDA Limburg heeft altijd gesteld dat innovatie een onmisbaar onderdeel is van de oplossing van het stikstofprobleem. Wij zullen de Provincie dan ook oproepen om de Minister te vragen hier zo snel mogelijk werk van te maken en middelen ter beschikking te stellen waarmee ondernemers aan de slag kunnen.
Een laatste punt uit het advies waarmee wij verheugd zijn, is de aanbeveling om PAS-melders, interimmers en andere knelgevallen met voorrang te legaliseren. Ondernemers die altijd te goeder trouw hebben gehandeld en door overheidshandelen in deze situatie zijn beland, verdienen ook wat ons betreft de hoogste prioriteit.
Toch roept het advies van Remkes ook een aantal vragen op. Onduidelijkheid over de genoemde 500/600 piekbelasters zorgt voor ongerustheid onder ondernemers. Net zoals het eerder gepresenteerde kaartje dat deed. Ondernemers vragen zich af of zij een van deze piekbelasters zijn en niemand – ook het Ministerie niet – kan hen daarop een antwoord geven. En ook de voorgestelde zonering roept vragen op. Juist in gebieden met veel versnipperde natuurgebieden, zoals bijvoorbeeld in Zuid-Limburg, kan een dergelijke zonering desastreus uitpakken en zorgen voor een absolute kaalslag. Het rapport van Remkes zegt wel iets over wat wel kan, maar leidt tot veel onduidelijkheid over waar dat kan en wie dat kan.
Deze onduidelijkheid is wat het CDA Limburg betreft onacceptabel. En we zullen de Provincie dan ook oproepen om bij de Minister aan te dringen op zeer spoedige duidelijkheid ten aanzien van de betreffende bedrijven. Want snelheid is geboden. We zullen met elkaar verder moeten in dit dossier. Het voorgestelde Landbouwakkoord is in dat verband een goed voorste. Maar niet alleen de agrarische sector, maar de gehele Limburgse economie schreeuwt om beweging. Cruciale projecten voor onze infrastructuur, woningbouw en economie worden geraakt en komen tot stilstand. En dat in een tijd waarin de economie het sowieso al lastig heeft. Tempo is dus geboden.
En in Limburg hebben we al keer op keer bewezen dat het anders kan. Zo heeft Limburg samen met Noord-Brabant al meer dan 10 jaar de strengste ammoniaknormen van Nederland (tot wel 85 procent emissiereductie) die een tijdpad kennen dat ondernemers in staat stelt hierop te anticiperen en te investeren. Onze ondernemers hebben keer op keer bewezen niet weg te lopen voor maatschappelijke opgaven. Maar zien zich door alle juridische en bestuurlijke onzekerheden nu gedwongen om ontwikkelingen stop te zetten.
Als CDA Limburg willen we daarom dat de Provincie zo snel mogelijk samen met de Limburgse stikstofpartners komt tot gebiedsplannen die weer beweging krijgen in ontwikkelingen, innovaties en emissiereducties. Wij willen daarbij een gebiedsgerichte aanpak met afspraken die uitgaan van haalbare emissiereductie op gebiedsniveau, in plaats van te sturen op gemodelleerde deposities van individuele bedrijven. Bedrijven kunnen immers wel verantwoordelijk worden gehouden voor wat zij uitstoten (emissie), maar niet voor wat vervolgens wel of niet neerslaat in een natuurgebied (depositie). De Provincie moet zich daarbij richt op het bieden van een realistisch perspectief aan bedrijven die willen blijven. Door middel van innovaties of met mogelijkheden voor nieuwe vormen van bedrijfsvoering.
Wij willen dat we ons richten op de ‘blijvers’, omdat een aanzienlijk deel van de Limburgse agrarische bedrijven op natuurlijke wijze zal stoppen in het komende decennium en daarmee een deel van de emissiereductie vanzelf gehaald zal worden. Aanvullend kunnen dan emissiereducties in een gebied gehaald worden met innovaties. En waar absoluut noodzakelijk én effectief, kunnen bedrijven die zich vrijwillig aanmelden voor opkoop zorgen voor een aanvullende emissiereductie in een gebied. Als CDA Limburg zijn en blijven we daarbij tegenstander van gedwongen opkoop.
De komende tijd blijven we als CDA Limburg bovenop deze ontwikkelingen zitten. We roepen het kabinet op om snel duidelijkheid te bieden aan ondernemers en Provincies, zodat deze voortvarend aan de slag kunnen. Want alleen zo komen we uit deze impasse en kunnen natuur én economie herstellen.
Namens het CDA Limburg,
Michael Theuns
Lijsttrekker CDA Limburg
en de Provinciale Statenfractie